| ผู้เขียน | ธาวิดา ศิริสัมพันธ์ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
มะนาว พืชเศรษฐกิจที่มีบทบาทสูง และเป็นที่ต้องการของตลาดตลอดทั้งปี โดยเฉพาะในช่วงฤดูแล้ง ประมาณเดือนมีนาคม-เมษายน มะนาวจะมีราคาสูงกว่าปกติ ทำให้มะนาวกลายเป็นพืชที่ล่อตาล่อใจในเรื่องของรายได้ ส่งผลให้มีเกษตรกรทั้งมือเก่ามือใหม่มากหน้าหลายตาอยากที่จะลงทุนปลูกมะนาว เพราะมองเห็นโอกาสที่จะรวยจากการปลูกมะนาว แต่เหรียญที่มี 2 ด้านฉันใด การประกอบธุรกิจก็เป็นเช่นนั้น มีข้อดี ข้อเสีย อยู่ที่ว่าใครจะเรียนรู้และปรับตัวได้เร็วกว่ากัน
คุณชาคริยา วิวรวงษ์ หรือ พี่กรร อยู่บ้านเลขที่ 19 หมู่ที่ 3 บ้านเปล ตำบลกะลุวอเหนือ อำเภอเมือง จังหวัดนราธิวาส อดีตเจ้าหน้าที่วิเคราะห์สถิติ ผันตัวเอาดีด้านงานเกษตร ลองผิดลองถูกจนประสบผลสำเร็จ ด้วยการทำเกษตรผสมผสาน ปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์ สร้างรายได้หลักแสน มีส้มโชกุนเป็นดาวเด่นของสวน รวมไปถึงการคิดต่อยอดแปรรูปผลิตภัณฑ์จากสิ่งที่มีอยู่ให้เกิดมูลค่าสูงสุด
พี่กรร เล่าถึงจุดเริ่มต้นการทำเกษตรว่า ก่อนหน้านี้ตนทำงานเป็นเจ้าหน้าที่วิเคราะห์สถิติ อยู่ที่จังหวัดสุพรรณบุรี ต่อมาได้แต่งงานมีครอบครัวและได้ย้ายมาอยู่ที่บ้านของสามีที่จังหวัดนราธิวาส ซึ่งสามีของตนนั้นประกอบอาชีพเป็นพ่อค้าขายผักผลไม้ส่งตลาดมาเลเซีย และในขณะนั้นเมื่อประมาณ 6-7 ปีที่แล้ว มะนาวขายดีมาก สามีขายมะนาวส่งตลาดที่มาเลเซียได้ทุกวัน วันละกว่า 6 ตัน ตนและสามีจึงมีแนวคิดที่ว่าอยากจะทดลองปลูกมะนาวขายเอง ถือว่าเป็นการเพิ่มรายได้ และลดค่าขนส่งทางไกลจากราชบุรีมาด้วย นี่จึงเป็นจุดเริ่มต้นของการเริ่มต้นทำเกษตร และเลือกที่จะปลูกมะนาวเป็นพืชสร้างรายได้เป็นอย่างแรก
ประสบปัญหาดินเปรี้ยว สู่การจุดประกาย
ไอเดีย “ปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์”
พี่กรร บอกว่า หลังจากที่ตนและสามีตกลงกันว่าจะปลูกมะนาวขายเอง ก็เริ่มมีการจัดสรรพื้นที่ปลูก ให้มีความเหมาะสม แต่ด้วยความที่ตนและสามีไม่มีความรู้ในการทำเกษตรมาก่อนเลย เพราะฉะนั้นทุกอย่างจึงเริ่มต้นด้วยการจ้าง จ้างทั้งคนปลูก คนดูแล ปลูกแบบวิถีพ่อค้า ใช้เงินแก้ปัญหา สุดท้ายก็ไปไม่รอด เนื่องจากคนงานที่จ้างก็ไม่ได้เป็นเกษตรกรที่เชี่ยวชาญการปลูกมะนาวโดยตรง เพราะในสมัยนั้นการปลูกมะนาวทางใต้ยังไม่เป็นที่แพร่หลายนัก ทั้งคนปลูกคนดูแลยังขาดประสบการณ์ ทำให้การปลูกมะนาวในครั้งแรกยังไม่ประสบผลสำเร็จ ปลูกแล้วมีแต่ใบ ไม่มีลูก
จึงหยุดการปลูกมะนาวไว้ แล้วกลับมาตั้งหลักใหม่ ด้วยการนำประสบการณ์ที่ล้มเหลวมาวิเคราะห์ว่า เกิดขึ้นเพราะอะไร ซึ่งก็ได้คำตอบว่า เพราะเราเริ่มทำโดยที่ไม่มีความรู้อะไรเลย แล้วต้องแก้ปัญหาอย่างไร และในเมื่อไม่มีความรู้ ก็เดินไปหาความรู้ ซึ่งในปัจจุบันความรู้หาง่ายมาก ทั้งทางอินเตอร์เน็ตและศูนย์การเรียนรู้ต่างๆ ซึ่งที่นราธิวาสก็มีศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทอง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ
เราจึงไม่รอช้าที่จะเดินเข้าไปขอความรู้ ขอคำปรึกษาที่ศูนย์ เรื่องของการปลูกมะนาว ว่าจะแก้ปัญหาอย่างไร ที่สวนปลูกมะนาวแล้วไม่ได้ผลผลิต มีแต่ใบ และหลังจากการได้พูดคุยถึงปัญหาต่างๆ ทางศูนย์ก็ได้ดำเนินการช่วยเหลือด้วยการนำเอาดินของที่สวนไปตรวจวิเคราะห์ค่าดิน แล้วได้ผลออกมาว่า ดินที่สวนเป็นดินเปรี้ยว ไม่เหมาะกับการปลูกพืช และประกอบกับที่สวนเป็นพื้นที่เก่าที่เคยเลี้ยงวัว ซึ่งขี้วัวจะมีผลทำให้มะนาวบ้าใบ คือมีแต่ใบ แต่ไม่มีลูก จึงต้องกลับมาคิดต่อว่า แล้วต้องทำอย่างไร ซึ่งก็ได้ไปปิ๊งไอเดียจากที่เคยเห็นจากหลายๆ ที่ ปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์ แล้วเขาก็ได้ผลดี แล้วถ้าเราทดลองทำบ้างก็น่าจะเป็นไปได้ ถือเป็นการแก้ปัญหาดินเปรี้ยวที่เป็นอุปสรรคไปด้วย จึงเป็นที่มาของการเริ่มต้นปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์
โดยเริ่มขุดบ่อยกร่องใหม่ แล้วเอาบ่อซีเมนต์มาลง ครั้งแรก 200 บ่อ ตอนกิ่งขยายแปลงปลูกลองผิดลองถูกมาเรื่อยๆ จนประสบผลสำเร็จในการปลูกมะนาว และได้เริ่มขยับขยายพื้นที่ปลูกพืชผสมผสานต่อ ด้วยการนำพืชตระกูลส้มมาปลูกเพิ่ม ทั้งส้มโอ และส้มโชกุน ถือเป็นผลไม้อีกหนึ่งชนิดที่เป็นดาวเด่นของสวน มีการเลี้ยงปลา ต่อยอดพัฒนาไปสู่การแปรรูปผลิตภัณฑ์ เช่น มะนาว หากช่วงที่ราคาตกหรือผลผลิตล้นตลาด ก็จะนำมาแปรรูปเป็น น้ำมะนาวพร้อมดื่ม หรือแปรรูปเป็นมะนาวเกล็ดหิมะ แล้วแต่โอกาส
นอกจากนี้ ยังมีการแปรรูปปลาที่เลี้ยงไว้ ด้วยการนำมาทำเป็นปลาส้มตามคำแนะนำของศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทอง อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จนสามารถตั้งเป็นวิสาหกิจชุมชนปลาส้มบ้านเปลได้ โดยการสนับสนุนครั้งนี้เกิดขึ้นเนื่องจากที่ภาคใต้น้ำท่วม มีปลาตะเพียน รวมถึงปลาชนิดอื่นๆ อีกมาก ทางศูนย์จึงเสนอให้มีการแปรรูป เพื่อจะได้มีกินมีใช้ในครัวเรือน และจากการแปรรูปในครั้งนั้น กลายเป็นอาชีพเสริมของคนในชุมชนจนถึงทุกวันนี้
เทคนิคปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์
ต้นทุนต่ำ รายได้ดี มีเงินเก็บ
เจ้าของบอกว่า ที่สวนมีพื้นที่ทำการเกษตรบริเวณรอบบ้าน ประมาณ 3 ไร่ รวมที่อยู่อาศัยด้วย การปลูกมะนาวจากเริ่มแรกปลูก 200 บ่อ ถึงปัจจุบันได้มีการขยับขยายปลูกเพิ่มเป็น 300 บ่อ พันธุ์มะนาวที่ปลูกจะมีหลายสายพันธุ์ผสมกันไป เนื่องจากที่สวนเปิดเป็นศูนย์การเรียนรู้ จึงมีความต้องการที่จะให้คนที่เข้ามาศึกษาหาความรู้ที่สวนได้เห็นของจริง ได้เรียนรู้ความแตกต่างของมะนาวแต่ละสายพันธุ์ เพื่อช่วยให้คนที่สนใจจะปลูกตัดสินใจได้เร็วขึ้นตามจุดประสงค์ว่าจะปลูกไว้กินหรือเพื่อขาย หรือถ้าถามประสบการณ์ของที่สวน หากจะปลูกเพื่อการค้าก็จะแนะนำเป็นพันธุ์แป้นรำไพ ด้วยลักษณะเด่นที่เปลือกบาง น้ำเยอะ เหลืองช้า เก็บไว้ได้นาน ส่วนมะนาวที่กำลังเป็นกระแสอยู่ตอนนี้จะเป็นมะนาวทูลเกล้าไร้เมล็ด กลุ่มลูกค้าของมะนาวสายพันธุ์นี้จะเป็นกลุ่มแม่บ้าน สะดวกตรงที่ไม่ต้องแคะเมล็ดออกมา หั่นแล้วสามารถบีบใช้ได้เลย
วิธีการปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์
การปลูกมะนาวในบ่อวงซีเมนต์ ขั้นตอนการผสมดินปลูกถือเป็นขั้นตอนที่สำคัญ ดินต้องร่วนซุย ที่สวนมีการลองผิดลองถูกมาหลายครั้ง ตายไปก็หลายต้น กว่าจะได้สูตรดินปลูกที่ลงตัว
ในสัดส่วน 1:1:1 ดังนี้
หน้าดิน 1 ส่วน
แกลบ 1 ส่วน
ขุยมะพร้าว 1 ส่วน
ถ้ามะนาวเป็นกิ่งตอน ไม่ต้องใส่ปุ๋ยเพิ่ม ให้รดน้ำอย่างเดียว แต่ถ้าเป็นต้นพันธุ์ที่ใส่ถุงดำ เป็นต้นพันธุ์พร้อมปลูก อันนี้ต้องมีส่วนผสมเพิ่มเติมขึ้นมาคือ ปุ๋ยคอก หรือปุ๋ยหมักสักเล็กน้อย
ขนาดความกว้างของวงบ่อซีเมนต์… แนะนำว่า ให้ใช้ขนาดกว้างตั้งแต่ 90 เซนติเมตรขึ้นไป ยิ่งบ่อใหญ่ยิ่งดี เพราะบ่อยิ่งกว้าง อายุการอยู่ของมะนาวจะยืนขึ้น รากจะขยายเจริญเติบโตได้ดี
วิธีการปลูก… ใส่ดินที่ผสมไว้แค่ 1 ส่วน 3 ของบ่อ รองก้นบ่อด้วยกากมะพร้าวฉีก เพื่อเก็บกักความชื้น แล้วนำดินที่ผสมไว้ลงไป และจากประสบการณ์ที่ปลูกมะนาวมา ที่สวนสรุปได้ว่า การปลูกมะนาวในบ่อซีเมนต์ถ้าจะให้ได้ผลดี ต้องมีฝาปิดรองพื้นข้างล่าง เพื่อที่ไม่ให้รากออกไปหาอาหารกินเองได้
ดังนั้น เมื่อรากออกหาอาหารกินเองไม่ได้ เราจะสามารถคุมอาหาร คุมการเจริญเติบโตของมะนาวได้ มะนาวก็จะออกลูกตามพัฒนาการไปเรื่อยๆ เจ้าของสวนมีหน้าที่คอยสังเกตดูแลรดน้ำใส่ปุ๋ย ดูโรคพืชเพียงเท่านั้น
ระบบน้ำ… หากปลูกไม่มาก สามารถต่อสายยางเดินรดน้ำได้ แต่ถ้าหากปลูกมากอย่างของที่สวน จะใช้ระบบน้ำหยด ในช่วงมะนาวยังเล็ก ให้รด 3-4 วันครั้ง แล้วหลังจากนั้นให้รดตามความเหมาะสม อย่างที่ภาคใต้จะมีฝนมาก ก็อาศัยน้ำฝนช่วย แต่ถ้าช่วงร้อนจัดจะเปิดสปริงเกลอร์รดใบ หรือใช้สายยางฉีดก็ได้
ปุ๋ย…ที่สวนใช้ปุ๋ยหมักเป็นหลัก จะมีการใช้ปุ๋ยเคมีบ้างในช่วงที่ต้นโทรมออกผลผลิตในปริมาณมาก จะใส่เป็นสูตร 15-15-15 ปริมาณ 1 ช้อนโต๊ะ ส่วนปุ๋ยหมักนั้นจะเริ่มใส่ตอนอายุ 2 เดือนขึ้นไป 1 ปี ใส่ 3 ครั้ง ปริมาณครั้งละ 1 ชามข้าวทั่วไป
ผลผลิตต่อต้น… ขึ้นอยู่ที่สายพันธุ์และความสมบูรณ์ของต้น เฉลี่ยออกมาแล้ว ผลผลิตต่อ 1 ต้น จะได้ไม่ต่ำกว่า 10 กิโลกรัม ต่อรุ่น
จุดเด่นมะนาวสวนบังมะบ้านเปล…
- เป็นมะนาวที่ได้รับรองมาตรฐาน GAP ปลอดภัยต่อผู้บริโภค
- จุดเด่นเรื่องการทำตลาด ใช้ความซื่อสัตย์และจริงใจเป็นที่ตั้ง เปรียบลูกค้าเสมือนญาติ กลายเป็นจุดแข็งที่ทำให้มะนาวของที่สวนไม่เคยล้นตลาด และจะพิเศษกว่าที่สวนอื่นในเรื่องของราคา ไม่ว่ามะนาวจะมีราคาแพงขนาดไหน ทางสวนจะการันตีราคาไม่เกิน กิโลกรัมละ 60 บาท หรือถ้าช่วงไหนราคามะนาวตก ในตลาดเหลือ กิโลกรัมละ 15 บาท ที่สวนก็ขาย 15 บาท เพราะฉะนั้นลูกค้าที่เราขายให้จะไม่ใช่ลูกค้าที่ไปขายต่อ จะเป็นลูกค้าที่ทำร้านอาหาร ซึ่งข้อดีของการประกันราคานี้ส่งผลดีกับลูกค้าตรงที่ลูกค้าสามารถกำหนดค่าใช้จ่ายได้ว่า ในแต่ละวัน หรือแต่ละเดือน เขาจะต้องมีค่าใช้จ่ายมะนาวในการทำอาหารเท่าไร เขาสามารถรู้ค่าใช้จ่ายและคำนวณต้นทุนได้ ถือเป็นการแบ่งเบาภาระให้กับลูกค้าไปด้วย
ปลูกมะนาว 300 บ่อ
ขายได้ทั้งผลและกิ่งพันธุ์
สร้างรายได้หลักแสนต่อปี
เจ้าของบอกว่า มีรายได้จากการขายมะนาวต่อปีประมาณแสนกว่าบาท เมื่อเทียบกับต้นทุนแล้ว มะนาวยังเป็นพืชที่น่าลงทุน เพียงแต่ผู้ปลูกต้องศึกษาหาข้อมูลและการต่อยอดให้ดี การปลูกมะนาวในวงบ่อซีเมนต์ยังเป็นอะไรที่น่าสนใจ เพราะว่าทุกอย่างลงทุนแค่ครั้งแรก ต่อไปถ้าต้นเสื่อมโทรมเกษตรกรเพียงแค่หาต้นพันธุ์มาลงใหม่
มะนาว ถือเป็นพืชที่ดูแลไม่ยากถ้าเข้าใจลักษณะนิสัย เปรียบเสมือนคน ถ้าอยู่อย่างเข้าใจกัน ก็จะอยู่กันได้นาน มะนาวก็เช่นกัน หรือถ้าหากท่านใดมีกำลังทำไหว ก็สามารถต่อยอดขยายกิ่งพันธุ์ขายเพิ่มได้อีกช่องทางหนึ่ง
ยกตัวอย่าง ที่สวนนอกจากปลูกเพื่อขายผลผลิตแล้ว ยังมีการสร้างช่องทางเพิ่มรายได้ด้วยการขยายกิ่งพันธุ์มะนาวขายเพิ่มเติม โดยที่สวนจะมีกิ่งพันธุ์มะนาวขายอยู่หลายสายพันธุ์ด้วยกัน ราคาจะแตกต่างกันออกไป ขึ้นอยู่ตามสายพันธุ์ที่เลือกซื้อ ถ้าเป็นพันธุ์ตลาดอย่าง แป้นรำไพ ราคาขายกิ่งละ 100 บาท แต่ค่อนข้างเป็นพันธุ์ที่ดูแลยาก มีโรคประจำคือ โรคแคงเกอร์ แต่ถ้าเป็นในส่วนของต้นพันธุ์ตาฮิติ ทูลเกล้าไร้เมล็ด หรือพิจิตรอื่นๆ อยู่ที่ 150 บาท และถ้าเป็นในส่วนของกิ่งตอน ก็จะถูกลงมา ในราคากิ่งละไม่ถึง 100 บาท สำหรับท่านที่สนใจสามารถติดต่อสอบถามรายละเอียด หรืออยากจะโทร.มาปรึกษาวิธีการปลูกก่อนก็ได้ ยินดีให้ความรู้กับเกษตรกรทุกท่าน คุณชาคริยา วิวรวงษ์ กล่าวทิ้งท้าย
สอบถามรายละเอียดวิธีการปลูกมะนาวเพิ่มเติม หรือสนใจสั่งซื้อต้นพันธุ์ ติดต่อได้ที่เบอร์โทร. 092-926-6246
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกวันพฤหัสที่ 18 มีนาคม พ.ศ.2564
