| ผู้เขียน | ธาวิดา ศิริสัมพันธ์ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
หากย้อนไปเมื่อประมาณ 5 ปีก่อน เชื่อว่าหลายท่านคงคุ้นเคยกับพืชกระแสที่มาแรงอย่าง มะนาวคาเวียร์ (Finger Lime) หรือหลายท่านเรียกว่า มะนาวนิ้วมือ ในตอนนั้นเป็นอย่างดี ถึงปัจจุบันกระแสความนิยมก็เริ่มซาไป เพราะส่วนหนึ่งอาจเกิดจากความที่เป็นพืชตามกระแสมาแล้วก็หายไป หรือเกิดจากผู้คนยังไม่รู้วิธีการปลูกดูแลรักษา เพราะพืชชนิดนี้มีถิ่นกำเนิดอยู่ในประเทศออสเตรเลีย หรือข้อสุดท้ายก็นับเป็นเหตุผลที่น่ากลัวเช่นกัน นั่นคือ เกษตรกรหลายท่านถูกหลอกให้ซื้อต้นพันธุ์ไปปลูก ทั้งที่เจ้าของสวนเองยังไม่ทราบเลยว่าต้นพันธุ์ที่ขายไปนั้นเป็นมะนาวพันธุ์อะไร ลูกออกมาแล้วเป็นยังไง ก็ขายไปในราคาที่สูง แต่ผลสุดท้ายปลูกออกมาแล้วไม่ได้อย่างคำโฆษณา จึงอาจเป็นอีกหนึ่งสาเหตุหลักที่ทำให้กระแสของมะนาวคาเวียร์ ค่อยๆ จางหายไป แต่ในอีกทางหนึ่งก็ยังมีเกษตรกรที่ยังมุ่งมั่นพยายามปลูกและเรียนรู้ที่จะทำพืชสวนกระแสนี้จนสำเร็จ และสามารถสร้างรายได้เสริมให้เขาเป็นอย่างดีมานานกว่า 6 ปีแล้ว
คุณเกรียงไกร บรรเทา หรือ พี่ใหม่ อาชีพหลักเป็นผู้จัดการวิศวกรรมซ่อมบำรุง และมีอาชีพเสริมเป็นเกษตรกรวันว่างปลูกมะนาวคาเวียร์ พืชสวนกระแสในปัจจุบัน แต่กลับกลายเป็นพืชที่สามารถสร้างรายได้ให้กับเขาได้ไม่น้อย
พี่ใหม่ เล่าถึงจุดเริ่มต้นการเป็นเกษตรกรวันว่างว่า เกิดจากการอยากที่จะหารายได้เสริมให้กับครอบครัวที่อยู่ต่างจังหวัด จึงได้ศึกษาหาอาชีพเสริม และเพื่อเป็นอาชีพรองรับหลังวัยเกษียณ จนกระทั่งได้ไปรู้จักกับ อาจารย์ชาตรี ต่วนศรีแก้ว ท่านเป็นอาจารย์สอนวิชาเกษตร อยู่ที่โรงเรียนสถาพรวิทยา จังหวัดนครปฐม ท่านก็ได้ให้คำแนะนำว่าให้ลองหาปลูกพืชอะไรใหม่ๆ ที่คนยังทำกันไม่เยอะ ให้ทำพืชสวนกระแส จะได้ไม่ต้องไปวิ่งตามคนอื่น และพอหลังจากได้คำแนะนำมา ก็ใช้คำแนะนำของอาจารย์มาคิดและทำการศึกษาหาข้อมูลในอินเตอร์เน็ตดูว่ามีพืชชนิดไหนน่าปลูกบ้าง จนกระทั่งมาสะดุดเข้ากับมะนาวคาเวียร์ หลังจากนั้นก็ได้มีการศึกษาข้อมูล และไปขอความรู้จากอาจารย์ชาตรี จนได้ลงมือทดลองซื้อมาปลูกในขณะนั้น
“เมื่อประมาณ 5-6 ปีที่แล้ว ต้นพันธุ์ของมะนาวคาเวียร์มีราคาค่อนข้างสูงมาก ในตลาดขายกันต้นละประมาณ 3,000-5,000 บาท เดือนหนึ่งจะสามารถซื้อได้ประมาณ 1-2 ต้น แล้วค่อยๆ ทยอยปลูกสะสมพันธุ์ไว้กว่า 35 สายพันธุ์ ที่สวนนางรอง ที่บ้านเกิดจังหวัดบุรีรัมย์ โดยได้เรียนรู้วิธีการปลูกขยายพันธุ์มาจากอาจารย์ชาตรี ปลูกจนได้ระยะ 2-3 ปี จึงได้รู้ว่าสายพันธุ์ที่ปลูกสะสมไว้กว่า 35 สายพันธุ์ ไม่ใช่ทุกสายพันธุ์ที่สามารถจะติดลูกในบ้านเราได้ นี่คือประสบการณ์แรกที่ได้เรียนรู้จากการปลูกมะนาวคาเวียร์”
ค่อยๆ เรียนรู้ จนเกิดความชำนาญ
เจ้าของบอกว่า หลังจากที่ได้เรียนรู้ประสบการณ์และข้อผิดพลาดจากมะนาวคาเวียร์ได้ประมาณ 3 ปี ก็ได้เรียนรู้จากข้อผิดพลาดที่เกิดขึ้น และพอที่จะทำให้รู้แล้วว่า สายพันธุ์ไหนบ้างที่สามารถติดลูกในบ้านเราได้บ้าง หลังจากนั้นเมื่อผลผลิตเริ่มออก ก็เริ่มโพสต์เฟซบุ๊กมาตลอด และเริ่มมีคนสนใจติดต่อเข้ามาขอซื้อผลของมะนาวคาเวียร์อยู่เรื่อยๆ ซึ่งในตอนนั้นมีรายได้เข้ามา 2 ทาง ทั้งจากการขายผลสด และจากการขายกิ่งพันธุ์มะนาวคาเวียร์เสียบยอด จึงทำให้รู้ว่าสิ่งที่พยายามทำมาตลอด 3 ปี มันได้ผลและสามารถสร้างรายได้กลับมาได้จริงๆ เพราะตอนแรกมองว่าเป็นเรื่องไกลตัว เห็นแค่ที่ต่างประเทศเขาขายกัน แต่ตอนนี้เราสามารถปลูกและขายได้จริงๆ จึงเริ่มมองสเกลที่ใหญ่ขึ้นมา และได้มีการชวนเพื่อนที่เรียนจบที่เดียวกันมาทำสวนมะนาวคาเวียร์ด้วยกัน จากปลูกแค่ที่สวนนางรองที่อยู่บ้านต่างจังหวัด ก็ได้ขยายพันธุ์มะนาวคาเวียร์จากสวนนางรองไปปลูกเพิ่มที่อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี จำนวน 5,000 ต้น
เริ่มปลูกในสเกลที่ใหญ่ขึ้น
อุปสรรคก็มีมากขึ้น
หลังจากที่ได้มีการขยายพื้นที่ปลูกเพิ่มจากสวนนางรอง มาสุพรรณบุรี พี่ใหม่ บอกว่า ด้วยความรู้ของตนเองนั้นมีความชำนาญการปลูกให้ออกดอกติดผลแค่ที่สวนนางรอง แต่กลับมองข้ามสิ่งใกล้ตัวไป คือเรื่องของสภาพอากาศของแต่ละพื้นที่ไม่เหมือนกัน ไม่ได้มีการศึกษามาก่อนว่า ที่จังหวัดสุพรรณบุรีมีอากาศที่ร้อนมาก ประมาณ 37-40 องศาเซลเซียส และนอกเหนือจากอากาศที่มองข้ามไปแล้ว ยังมีเรื่องของแหล่งน้ำ คือสวนที่สุพรรณฯ ช่วงหน้าฝนจะมีน้ำใช้ไม่ขาด แต่พอถึงช่วงแล้งก็ไม่มีน้ำเลย จึงต้องเจาะน้ำบาดาลมาใช้ แต่น้ำบาดาลจะเป็นน้ำที่มีความกระด้างอยู่ค่อนข้างสูง เมื่อนำมารดต้นมะนาว ทำให้เกิดความเสียหายขึ้น จากมะนาวที่ปลูกไว้ 5,000 ต้น เหลืออยู่ประมาณ 1,500 ต้น ปัญหาเหล่านี้จึงเป็นจุดเปลี่ยนที่ทำให้เกิดองค์ความรู้ใหม่ขึ้นมาอีกขั้นว่า มะนาวแต่ละสายพันธุ์ติดลูกในบ้านเราได้ แต่ว่าถ้าไปปลูกในสภาพแวดล้อมที่ต่างกัน ผลผลิตก็ให้แตกต่างกันได้เช่นกัน นี่คืออุปสรรคที่พบเจอ และได้เกิดการเรียนรู้เพิ่มเติม หลังจากนั้นจนได้รู้ว่าพันธุ์ไหนชอบแดด พันธุ์ไหนไม่ชอบแดด พันธุ์ไหนเหมาะกับสภาพอากาศอย่างไร จนทำให้สามารถพัฒนาสวนกลับมาได้ใหม่อีกครั้ง
ซึ่งในปัจจุบันที่สวนปลูกมะนาวคาเวียร์อยู่ประมาณ 8 ไร่ และได้ค้นพบแล้วว่า สายพันธุ์ที่เหมาะสมที่จะปลูกในประเทศไทยที่มีอากาศร้อนเกือบทั้งปี จะมีอยู่ประมาณ 6 สายพันธุ์ ได้แก่
- เรดแชมเปญ (Red Champange)
เรดแชมเปญ - ไบร่อน ซันไรส์ (Byron Sunrise)
ไบร่อน ซันไรส์ - เอ็มเมอรัล (Emerald)
เอ็มเมอรัล - เทสตี้ กรีน (Tasty Green)
เทสตี้ กรีน - ซีตรอน คาเวียร์ โรส (Citron Caviar Rose)
ซีตรอน คาเวียร์ โรส - เอ็มม่า (Emma)
เอ็มม่า
ซึ่งแต่ละสายพันธุ์ก็จะมีจุดเด่น จุดด้อย ที่แตกต่างกันออกไป คือ
1. เรื่องของการเจริญเติบโต บางสายพันธุ์จะทนร้อนได้ดี แต่บางสายพันธุ์ไม่ชอบอากาศร้อน พอเริ่มเข้าเดือนเมษายนใบจะเหลือง กรอบตายก็มี นี่คือ ความแตกต่างระหว่างสายพันธุ์
2. ต้นตอที่นำมาเสียบ ที่สวนสุพรรณฯ ตอนแรกลงต้นตออยู่ 3 ชนิด คือ ทรอยเยอร์ เจซี และส้มโอ ซึ่งต้นที่รอดล้วนแล้วเป็นต้นตอทรอยเยอร์ กับเจซี แต่ต้นตอส้มโอตายเกลี้ยง เพราะฉะนั้นต้นตอก็มีส่วนในการปลูกเช่นกัน
3. รูปทรงผลจะยาว สั้น แตกต่างกันออกไป
เทคนิคปลูกมะนาวคาเวียร์
ให้ได้ผลผลิตดี ต้องอาศัยหลายปัจจัย
เจ้าของบอกว่า การที่จะปลูกมะนาวคาเวียร์ที่เป็นพืชมีถิ่นกำเนิดจากต่างประเทศให้ได้ผลดีในประเทศไทยนั้นไม่ใช่เพียงแค่รู้วิธีการปลูกอย่างถูกวิธีเท่านั้น แต่ยังต้องอาศัยอีกหลายปัจจัยประกอบ ดังนี้
1. สายพันธุ์กับต้นตอที่ใช้เสียบยอด อย่างเช่น ถ้าปลูกในพื้นที่มีอากาศร้อน ก็ต้องเลือกสายพันธุ์ที่ปลูกในอากาศร้อนได้ เช่น ที่เนิร์สเซอรี่ของตนเองที่อยู่บุรีรัมย์ สามารถปลูกได้กว่า 12 สายพันธุ์ แต่ถ้ามาเจออากาศร้อนๆ ที่สุพรรณบุรี และใช้น้ำบาดาลรด จะสามารถปลูกได้อยู่ประมาณ 4-5 สายพันธุ์ เท่านั้น
2. ดิน ต้องเป็นดินที่ระบายน้ำได้ดี ถ้าดินไม่ดีก็ต้องมีการปรับปรุงดินให้ดีก่อนปลูก มะนาวคาเวียร์จะไม่ชอบดินที่อุ้มน้ำ เพราะเวลาติดลูกประมาณช่วงเดือนตุลาคมถึงช่วงปลายเมษายนจะเริ่มมีผลผลิตออกมาให้ได้เก็บ แล้วถ้าฝนตกลงมา ดินระบายน้ำได้ไม่ดี ผลกระทบที่เกิดขึ้นคือ มะนาวลูกจะแตก
3. น้ำ ควรมีแหล่งน้ำที่พร้อม ถ้าเป็นน้ำบาดาลควรจะสูบน้ำขึ้นมาพักไว้ก่อน ประมาณ 1 สัปดาห์ หรืออาจจะปรับสภาพน้ำง่ายๆ ด้วยการเอาขี้ควายเทใส่แล้วเลี้ยงปลา
4. คนดูแล วิธีการดูแลรักษา จะต้องรู้ว่าช่วงนี้ต้องใส่ปุ๋ยอะไร เช่น หน้าฝนมาให้ใส่ขี้หมู และสิ่งที่ตามมาคือ เชื้อรา ก็ต้องมีการฉีดพ่นไตรโคเดอร์มาไปด้วยเพื่อกันเชื้อรา สลับใส่ขี้วัว สลับใส่เคมีบ้างเป็นบางครั้ง
วิธีการปลูก
ที่สวนจะเลือกปลูก 2 วิธี คือ ที่สวนนางรอง จะปลูกลงเข่ง และสวนสุพรรณฯ ปลูกลงแปลง
1. วิธีการปลูกลงเข่ง จะมีส่วนผสมคือ ดิน 1 ส่วน แกลบดิบ 1 ส่วน ขี้วัว 1/2 ส่วน มะพร้าวสับ 1/2 ส่วน จะมีส่วนผสมหลักๆ อยู่ 4 อย่าง แต่ถ้าครั้งไหนมีใบก้ามปูก็จะผสมลงไปเป็นอย่างที่ 5 นำมาผสมให้เข้ากัน เสร็จแล้วนำมาใส่ในเข่ง โดยเอามะพร้าวสับรองก้นเข่งไว้ แล้วเอาดินใส่เข่งตั้งไว้แล้วรดน้ำไปประมาณ 1 เดือน จนกว่าหญ้าจะขึ้น ถ้าหญ้าขึ้นแล้วใบเขียว ก็แปลว่าแกลบเน่าแล้ว ก็สามารถลงต้นปลูกด้วยกิ่งพันธุ์เสียบยอดได้
2. วิธีการปลูกลงแปลง เตรียมดินไถตีดินยกร่อง ระยะห่างระหว่างร่อง ประมาณ 6×6 เมตร แต่ถ้าหากดินไม่ดี ให้เอาแกลบมาหว่านแล้วไถกลบทิ้งไว้ ประมาณ 1 เดือน พอถึงช่วงเดือนพฤษภาคมฝนเริ่มมาก็พลิกกลับตีร่อง ระยะห่างระหว่างต้น ประมาณ 3×3 เมตร
วิธีการดูแล
ปลูกลงเข่งการจัดการจะง่ายกว่า ในช่วงปีแรกปลูกลงดินยังไงต้นก็โตไม่ทันปลูกลงเข่ง เพราะการปลูกในเข่งสามารถบังคับปุ๋ย บังคับน้ำ สามารถบังคับลูกให้ติดตลอดทั้งปีได้ แต่ข้อเสียคือ เมื่อปลูกไปได้ระยะ 2-3 ปี รากจะเดินเต็มเข่งผลผลิตจะป้อมลง ลูกจะเล็กไม่มีคุณภาพ
ส่วนการปลูกลงแปลง ในช่วงปีแรกจะโตช้า แต่พอตั้งตัวได้ ระบบรากเดิน ต้นก็จะโตเร็ว อย่างสวนที่สุพรรณฯ ปลูกมาได้ 2 ปีครึ่ง ต้นสูงประมาณ 2.5-3 เมตร
ระบบน้ำ
ปลูกในเข่งรดน้ำตอนเช้าทุกวัน พอถึงช่วงประมาณบ่ายสาม จะเปิดให้น้ำสปริงเกลอร์อีกครั้ง เพื่อไม่ให้ร้อนเกินไป และมีบางสายพันธุ์ที่ไม่ทนร้อน ก็จะนำมาปลูกไว้ทางทิศตะวันออกของบ้าน พอตอนเช้าได้แดด ตอนบ่ายร่มของบ้านจะบังพอดี
ปลูกลงแปลง จะดูที่ดินเป็นหลัก รดน้ำวันเว้นวัน แต่ด้วยศักยภาพของคนสวนที่ดูแล ไม่สามารถดูดินแล้วให้ตัดสินใจเองได้ จึงแก้ปัญหาด้วยการกำหนดให้คนสวนรดน้ำแบบวันเว้นวันไปเลย ถ้าหน้าร้อนรดทุกวัน ถ้าหน้าฝนแต่ฝนไม่ตกก็ให้รดวันเว้นวันไป
ปุ๋ย… เน้นใส่ปุ๋ยมูลสัตว์ จะทำให้ดินร่วนซุยด้วย ถ้าต้องการให้รากเดินช่วงหน้าฝนให้เอาขี้หมูลงสลับขี้ไก่ แล้วสลับใส่ปุ๋ยเคมี สูตรเสมอ 15-15-15 หรือ 16-16-16 จนถึงช่วงเดือนตุลาคม เริ่มติดดอกเป็นลูกเล็กๆ ก็จะเริ่มใส่ขี้ไก่ ช่วยให้ลูกใหญ่ สีข้างในจะสวย จากนั้นรอเก็บผลผลิต
ปลูกถึงเก็บเกี่ยว… ใช้เวลาปลูก 8 เดือน สามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ แต่ยังได้ปริมาณที่น้อยมาก เพราะต้นยังเล็ก จะเริ่มเก็บผลผลิตได้เต็มที่ตอนต้นได้อายุประมาณปีครึ่งขึ้นไป ต้นจะไม่โทรม แต่ข้อเสียของการปลูกลงดินคือ ดูแลวัชพืชยาก
ศัตรูพืช… มีเหมือนมะนาวบ้านเรา คือ หนอนชอนใบ เพลี้ย การดูแลป้องกันตามโรคที่เกิดขึ้น
ผลผลิตและการตลาด
จะควบคุมไม่ให้ผลผลิตออกมาเกิน 100 ลูกต่อต้น เพราะถ้าให้ผลผลิตออกมากกว่านี้ ลูกจะออกมาเล็กและขายไม่ได้ราคา เพราะที่สวนมีวิธีการขายแบบแบ่งคัดเกรด ถ้าเป็นเกรดพรีเมี่ยม ขายในราคากิโลกรัมละ 3,000 บาท ไซซ์ 40-50 ลูกต่อกิโลกรัม ส่วนไซซ์รองลงมา ขนาด 50-60 ลูกต่อกิโลกรัม ขายในราคากิโลกรัมละ 2,500 บาท และสุดท้ายไซซ์ 60-70 ลูกต่อกิโลกรัม ขายในราคากิโลกรัมละ 2,000 บาท
จากประสบการณ์ที่ทำมาคิดว่า มะนาวคาเวียร์เป็นพืชที่มีเสน่ห์ในตัวเองอยู่แล้ว เพียงแต่เป็นเรื่องแปลกใหม่ที่สามารถนำมาปลูกในโซนเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้ และที่ผ่านมาเคยมีแม้กระทั่งคนสั่งผลจากออสเตรเลียมาขาย แต่เมื่อประเทศไทยสามารถปลูกได้เอง ก็ถือเป็นเรื่องที่ดี หรือให้พูดง่ายๆ ก็คือ กลุ่มลูกค้าของที่สวนจะเป็นกลุ่มคนที่เคยมีประสบการณ์จากมะนาวคาร์เวียร์มาอยู่แล้ว คือ
1. กลุ่มลูกค้าที่เป็นเชฟตามโรงแรม ซึ่งกลุ่มลูกค้าที่เป็นเชฟจะชอบผลผลิตแบบคละสี คืออย่างที่กล่าวไว้ข้างต้น คือที่สวนนารองสามารถปลูกมะนาวคาเวียร์ได้ 12 สายพันธุ์ และถ้าแบ่งให้แคบลงมา ก็จะเหลือ 4 กรุ๊ป แยกได้เป็น 4 สี คือ
– สีขาว
– สีแดง
– สีเขียว และ
– สีชมพู เพื่อนำไปประดับบนอาหารจานหรู
2. ลูกค้าจากห้างสรรพสินค้า ลูกค้ากลุ่มนี้จะชอบมะนาวที่ผลมีลักษณะใหญ่ ยาว
3. ลูกค้าจากสื่อโซเชียล มีการติดต่อซื้อขายกันมาตลอด ซึ่งทุกวันนี้ที่สวนมีผลผลิตส่งให้ได้แค่กับลูกค้าประจำเท่านั้น และยังไม่เคยวิ่งหาตลาดเอง มีแต่ตลาดวิ่งเข้าหา ใน 1 ปี ก็ถือว่าสร้างรายได้จากมะนาวคาเวียร์ได้ไม่น้อย เพราะนอกจากจะขายผลแล้ว ยังมีการขายกิ่งพันธุ์มะนาวคาเวียร์ด้วย ราคากิ่งพันธุ์เริ่มต้นที่ 350 บาท ขนาดความสูงของต้นประมาณ 70-90 เซนติเมตร แต่ถ้าท่านใดอยากได้ต้นสูงกว่านี้ ที่สวนก็มีจำหน่าย แต่ราคาก็แตกต่างกันออกไปตามขนาดของทรงพุ่ม หรือท่านใดสนใจอยากซื้อไว้ประดับบ้านที่สวน ก็มีต้นมะนาวคาเวียร์แบบติดลูกขาย ในราคาต้นละ 8,000 บาท ความสูงของต้น ประมาณ 1.50 เมตร
“ซึ่งการปลูกมะนาวคาเวียร์ ถือเป็นอีกหนึ่งอาชีพที่ผมมองว่าอนาคตยังไปได้อีกไกล อย่างเช่นเดือนที่ผ่านมา มีลูกค้าจากอียิปต์ทักมาหาผมในอินบล็อกส่วนตัว ถามว่าเรามีลูกมะนาวส่งไหม เขาจะรับซื้อ 80-100 กิโลกรัมต่อเดือน ผมก็เลยตอบว่ายังไม่สามารถผลิตได้มากขนาดที่เขาต้องการ ด้วยเหตุนี้ผมจึงมองว่าตลาดยังไปได้อีกไกล คนอื่นก็มองว่าเป็นพืชกระแส แต่สำหรับผมมีลูกเมื่อไร ก็ขายได้ตลอด” พี่ใหม่ กล่าวทิ้งท้าย
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ เบอร์โทร. 086-358-7670 หรือติดต่อได้ที่ สวนนางรอง อยู่ที่ 41 ซอยอุดมสรรพกิจ ถนนสรรพกิจโกศล ตำบลนางรอง อำเภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์ และสวนที่จังหวัดสุพรรณบุรี อยู่ที่ 154/1 หมู่ที่ 4 ตำบลตลิ่งชัน อำเภอเมือง จังหวัดสุพรรณบุรี
