| ผู้เขียน | ธาวิดา ศิริสัมพันธ์ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
ยอบ้าน เป็นพืชในวงศ์ RUBIACEAE ชื่อวิทยาศาสตร์ Morinda citrifolia Linn. มีถิ่นกำเนิดเป็นพืชพื้นเมืองในแถบโพลินีเซีย ประเทศในเขตโอเซียเนีย เป็นหมู่เกาะในแถบมหาสมุทรแปซิฟิกตอนใต้ แถวนั้นเรียกว่า “โนนู” ภาษามลายู เรียก “เมอกาดู” มีภาษาเรียก หรือชื่อสามัญเป็นภาษาอังกฤษ Great Morinda หรือ Beach Mulbery ชาวเกาะ ชาวเล นิยมกินกันมาก
เมื่อข้ามมาแถบเอเชีย แถบฮาวาย ยังเรียกสั้นๆ ว่า “โนนิ” (NONI) บางคนเรียกลูกเนยแข็ง กลิ่นเหม็นเน่า ชาวบ้านเรียก ลูกอ้วก แต่คนทั่วไปที่รู้จักการปรุงแต่ง นำมาทำกิน ทำยา เรียกว่า “ยอ” ใบยอ ลูกยอ ต้นยอ จนกลายเป็นอาชีพให้กับเกษตรกรในประเทศไทยที่เริ่มปลูกยอเพื่อสร้างรายได้
คุณยอด เย้ายวน หรือ พี่ยอด อยู่บ้านเลขที่ 16/3 ตำบลพะลาน อำเภอนาตาล จังหวัดอุบลราชธานี เกษตรกรผู้ปลูกยอสร้างรายได้ และด้วยสรรพคุณของต้นยอที่มีประโยชน์มากมายตั้งแต่ใบไปจนถึงราก จึงมีผู้คนปลูกไว้เพื่อเป็นยาสมุนไพรในบ้านกันเป็นจำนวนมาก แต่ด้วยผลของยอที่มีกลิ่นเหม็นและการตลาดที่ยังไม่แพร่หลายทำให้ใครหลายคนมองข้ามการปลูกยอไปว่าสามารถช่วยสร้างรายได้เหมือนกัน เพียงแค่ต้องศึกษาวิธีการปลูกให้ดี เพราะหลายคนมีความคิดว่าการปลูกยอเป็นเรื่องง่าย แต่จริงๆ แล้วไม่ง่ายอย่างที่คิด และอีกประเด็นที่สำคัญคือการหาตลาดรองรับให้ได้ หากมีครบทั้ง 2 ข้อนี้แล้วก็สามารถลงมือปลูกได้เลย รับรองได้ว่าผลตอบรับดีแน่นอน
พี่ยอด เล่าถึงจุดเริ่มต้นการปลูกยอสร้างรายได้ว่า เมื่อก่อนตนเองทำงานเป็นพนักงานบริษัทเอกชนอยู่ที่กรุงเทพฯ แต่ด้วยความที่ห่างบ้านมานานหลายปีทำให้เกิดความรู้สึกหวนคิดถึงบ้าน วนกลับมาบ่อยครั้ง จนทำให้ต้องตัดสินใจลาออกจากงานประจำที่ทำอยู่เพื่อที่จะได้กลับมาอยู่ที่บ้านและหางานทำใกล้บ้านแทน โดยได้งานทำเป็นช่างเทคนิคอินเตอร์เน็ตเป็นเวลากว่า 4 ปี ซึ่งในขณะที่ทำงานประจำก็ยังคงมองหาอาชีพเสริมที่จะทำเพิ่มไปอีกเรื่อยๆ และด้วยพื้นฐานนิสัยส่วนตัวเป็นคนชอบปลูกผัก ปลูกต้นไม้อยู่แล้ว จึงได้ลงความคิดเห็นกับตนเองว่าควรมาทางสายเกษตร แต่จะปลูกอะไรเพื่อสร้างรายได้เข้ามาทุกเดือน โดยพืชที่มองไว้ในการสร้างรายได้ก็มีหลายอย่าง เช่น ปาล์มน้ำมันและยางพารา แต่ด้วยสภาพดินของพื้นที่มีลักษณะเป็นดินปนหิน จึงต้องเลือกพืชที่จะมาปลูกให้เหมาะสมกับพื้นที่ จนได้แนวคิดในการนำยอมาปลูก ด้วยยอเป็นไม้ที่ขึ้นได้ดีในดินทุกชนิด ปลูกง่าย โตเร็ว อาศัยความเอาใจใส่ โดยช่วงเริ่มแรกจะทำควบคู่พร้อมกับงานประจำไปก่อน
ปลูกยอ 4 ไร่ สร้างรายได้เสริม
20,000-25,000 บาทต่อเดือน
เจ้าของบอกว่า ปัจจุบันที่สวนปลูกยอทั้งหมดบนพื้นที่ 4 ไร่ หรือประมาณ 800 ต้น โดยยอที่ปลูกเป็นยอบ้านที่ปลูกกันตามบ้านเรือนทั่วไป ยอเป็นพืชที่ปลูกไม่ยาก แต่ก็ไม่ง่าย จำเป็นต้องใช้ความดูแลเอาใจใส่ อาศัยประสบการณ์เรียนรู้เทคนิคการปลูก การดูแล และวิธีแก้ปัญหาไปเรื่อยๆ
การเตรียมดิน ควรปรับสภาพดินให้เรียบไม่เป็นหลุมเป็นบ่อเพื่อให้ง่ายในการตัดหญ้า ทำความสะอาด เพราะการกำจัดวัชพืชในสวนยอไม่ควรใช้สารเคมีเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดสารตกค้างอยู่ในดิน
การปลูก ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด ขุดหลุมขนาด 50x50x50 เซนติเมตร ระยะห่างระหว่างหลุม 3×3 เมตร รองก้นหลุมด้วยปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอก คลุกเคล้าให้เข้ากัน
ระบบน้ำ หากเป็นในช่วงหน้าแล้งหรือให้สังเกตจากใบ ถ้าใบเริ่มเฉาควรให้น้ำและให้แบบต่อเนื่องทุกๆ วันในช่วงหน้าแล้ง โดยอาจจะใช้ระบบน้ำหยดในช่วงแรกที่ปลูก จากนั้นเมื่อต้นอายุครบ 1 ปี เริ่มให้ผลผลิต จะเปลี่ยนระบบการให้น้ำเป็นมินิสปริงเกลอร์ ส่วนในช่วงหน้าฝนพยายามอย่าให้น้ำท่วมไปยังบริเวณรอบโคนต้น จะส่งผลให้รากและโคนเน่า มีผลทำให้การเจริญเติบโตของพืชช้าลง
ปุ๋ย ควรบำรุงใส่ปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอก ในทุกๆ 7 วัน ในช่วงก่อนหน้าฝนเพื่อเป็นการปรับปรุงดิน และเสริมด้วยปุ๋ยเคมี สูตร 15-15-15 เพื่อช่วยเร่งการเจริญเติบโตและให้ผลผลิตที่สูง
การให้ผลผลิต ยอจะเริ่มให้ผลผลิตตั้งแต่เดือนที่ 8 เป็นต้นไป หรืออาจจะให้ผลผลิตเร็วกว่านี้ขึ้นอยู่ที่ความสมบูรณ์แข็งแรงของต้น โดยเทคนิคแนะนำคือ เกษตรกรควรตัดช่อดอกทิ้งในช่วงแรก เพื่อที่จะให้ต้นเจริญเติบโตได้เต็มที่ หรือควรปล่อยให้ต้นยอติดผลผลิตเมื่ออายุครบ 1 ปี
ปริมาณผลผลิต ในช่วงปีแรกจะเก็บได้ประมาณ 100-150 กิโลกรัมต่อไร่ หรือเฉลี่ยประมาณต้นละ 0.5-0.75 กิโลกรัมต่อต้น โดยผลผลิตจะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ทุกเดือน เมื่ออายุครบ 2 ปี ยอจะให้ผลผลิตประมาณ 600-1,000 กิโลกรัมต่อไร่ หรือเฉลี่ยประมาณ 3-5 กิโลกรัมต่อต้น
รายได้สำหรับการปลูกยอ 4 ไร่ ลูกยอสามารถเก็บขายได้ทุกเดือน และจะเลือกเก็บผลที่แก่จัด ผลเริ่มเปลี่ยนสีเป็นสีเหลือง โดยราคาที่ตลาดรับซื้ออยู่ที่กิโลกรัมละ 5-8 บาท มีพ่อค้าคนกลางมารับซื้อถึงสวนเพื่อนำไปส่งขายให้กับโรงงาน เพื่อไว้สำหรับการทำน้ำหมักสมุนไพรส่งออกและจำหน่ายในประเทศ เฉลี่ยรายได้ต่อเดือนหลังจากหักต้นทุนค่าแรงงานไปแล้วจะเหลืออยู่ประมาณ 20,000-25,000 บาท
ศัตรูพืชที่ควรระวัง
และวิธีป้องกันกำจัด
สำหรับแมลงศัตรูพืชที่พบในการปลูกยอจะเป็นประเภทหนอนม้วนใบ หนอนชอนใบ แมงอีนูน รวมถึงโรคที่เกี่ยวกับเชื้อรา เช่น โรคใบไหม้ ใบเหลือง โรครากเน่าโคนเน่า โดยที่สวนก็จะมีวิธีการป้องกันกำจัดด้วยการนำเชื้อราบิวเวอเรีย เมธาไรเซียม และไตรโคเดอร์มา มาผสมกัน หรือภาษาที่แถวนี้เรียกว่า สูตร 3 ทหารเสือ ใช้ในการฉีดพ่นควบคุมแมลง ซึ่งเป็นสูตรเดียวที่ใช้ฆ่าปลวก รวมถึงหมั่นตรวจแปลงเป็นประจำ โดยที่สวนจะลงตรวจช่วงกลางคืนเวลาประมาณ 1-2 ทุ่ม ถ้าหากตรวจพบจะทำลายทิ้งทันที เพื่อไม่ให้ระบาดได้อีก หรืออีกหนึ่งวิธีหากที่สวนใครมีจุลินทรีย์สังเคราะห์แสงอยู่แล้วก็สามารถนำมาใช้ได้เช่นกัน ด้วยวิธีการฉีดพ่นทางใบและโคนต้น ด้วยกลิ่นของจุลินทรีย์ที่เหม็นไม่เป็นที่ชื่นชอบของแมลง และที่สำคัญที่สุดการปลูกยอ ไม่ว่าจะปลูกส่งให้ใครหรือปลูกส่งเจ้าไหนก็ตาม สิ่งสำคัญที่สุดคือยา ต้องห้ามใช้สารเคมี ยาฆ่าแมลง ยาฆ่าหญ้าเด็ดขาด เพราะถ้าหากมีการตรวจพบสารเคมีตกค้างขึ้นมา จะส่งผลเสียต่อการส่งออกไปยังต่างประเทศ และผลที่ตามมาคือจะเกิดเป็นผลผลิตล้นตลาด เพราะฉะนั้น เกษตรกรทุกท่านควรมีความรับผิดชอบต่อตัวเองและรับผิดชอบกับเพื่อนร่วมอาชีพด้วยกันให้มากๆ
แนะนำมือใหม่หัดปลูก
ลงทุนเท่าไหร่ ค่าอะไรบ้าง?
“สำหรับมือใหม่หัดปลูกต้องลงทุนค่าอะไรบ้าง ลงทุนเท่าไหร่ ผมขอแจกแจงว่าจะมี 1. ค่าต้นพันธุ์ ราคาต้นละ 15-25 บาท ส่วนค่าเตรียมดิน ค่าแรงงาน ช่วงแรกใช้เงินประมาณ 4,000-5,000 บาท รวมค่าปุ๋ยรองพื้น แต่ยังไม่ได้รวมค่าทำระบบน้ำ หากเกษตรกรท่านใดสนใจทำเป็นอาชีพเสริม ควรศึกษาถึงแหล่งรับซื้อผลผลิตก่อน ส่วนจะปลูกมากหรือน้อยเท่าใดขึ้นอยู่กับการรองรับของตลาด ซึ่งทางที่ดีแนะนำว่าต้องมีการรวมกลุ่มกันปลูกคนละ 1-2 ไร่ก่อน และเมื่อผลผลิตเริ่มออกก็รวบรวมกันเป็นจุด เพื่อง่ายต่อการเข้ามารับสินค้าของพ่อค้าคนกลาง จากนั้นอันดับถัดมาให้ดูว่าสภาพพื้นที่ในการปลูก แหล่งจำหน่ายต้นพันธุ์ รวมถึงวิธีการปลูกเป็นอย่างไร ซึ่งถ้าหากเรารักในอาชีพนี้ ตั้งใจทำ ทำให้ดี ทำด้วยใจรัก ทำให้มีความสุข เราก็จะประสบความสำเร็จได้ไม่ยาก” พี่ยอด กล่าวทิ้งท้าย
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมหรือปรึกษาเทคนิคเริ่มต้นปลูกยอสร้างรายได้ ที่เบอร์โทร. 093-598-8125 หรือติดต่อได้ที่เฟซบุ๊ก : ไร่ ยอดตะวัน
