| ผู้เขียน | ธาวิดา ศิริสัมพันธ์ |
|---|---|
| เผยแพร่ |
หลายคนคงทราบกันดีว่าที่อำเภอแม่เมาะ จังหวัดลำปาง เป็นแหล่งภูเขาไฟเก่า และหากจะเอ่ยถึงประโยชน์ของดินภูเขาไฟนั้นก็ไม่ธรรมดา หากเคยเกิดขึ้นที่ไหนพืชผักผลไม้ที่นั่นก็จะอุดมสมบูรณ์ สังเกตได้จากทุเรียนภูเขาไฟที่ศรีสะเกษที่โด่งดังเป็นพลุแตกมาแล้ว ด้วยเป็นดินที่มีความอุดมสมบูรณ์เหมาะกับการเพาะปลูก เถ้าถ่านที่ภูเขาไฟพ่นออกมาประกอบด้วยธาตุอาหารอันมีคุณค่าต่อพืช ลาวาก็ยังมีฟอสฟอรัส โพแทสเซียม และก็แคลเซียม ดินจะมีลักษณะสีดำสนิท ร่วนสวย ปลูกอะไรก็งาม ทำให้เกิดเป็นไอเดียนอกจากการเพาะปลูกแล้ว ยังมีลุงคนหนึ่งที่ชื่อว่า ลุงอ้วน หรือ คุณสมโภช ปานถม เดิมเป็นคนลพบุรี ประกอบกับที่ลพบุรีบ้านเกิดของลุงมีของดีขึ้นชื่อคือ “ไข่เค็มดินสอพอง” พอลุงอ้วนได้ย้ายตามลูกมาอยู่ที่แม่เมาะ ก็เลยเอาความรู้มาทดลองทำไข่เค็มด้วยดินภูเขาไฟที่แม่เมาะ จนได้สูตรเฉพาะตัวในการนำดินภูเขาไฟแม่เมาะผสมเกลือพอกไข่เป็ดไว้ ได้เป็น “ไข่เค็มสูตรพอกดินภูเขาไฟ” นั่นเอง
ลุงอ้วนอาศัยอยู่ที่ เลขที่ 253 หมู่ที่ 5 ตำบลสบป้าด อำเภอแม่เมาะ จังหวัดลำปาง เกษตรกรวัยเก๋า เปิดบ้านเป็นศูนย์การเรียนรู้เกษตรเศรษฐกิจพอเพียง ที่มาอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับการทำเกษตรให้กับผู้ที่สนใจเข้ามาเรียนรู้เพื่อไปต่อยอดทำเป็นอาชีพเลี้ยงครอบครัว รวมถึงการสอนอาชีพทำไข่เค็มสูตรพอกดินภูเขาไฟสูตรของลุงอ้วน ถือว่าเป็นทีเด็ดที่ได้คิดค้นขึ้นมา เผื่อใครอยากทำขายก็เอาไปทำได้
ลุงอ้วน เล่าว่า เดิมตนเองเป็นคนลพบุรี และได้ย้ายถิ่นฐานมาปักหลักอยู่ที่ลำปางตามลูกชายมา เพราะเห็นว่าพื้นที่ตรงนี้ทำเลดี ดินดี น้ำดี จึงปิ๊งไอเดียอยากที่จะมาลงหลักปักฐานเพื่อประกอบอาชีพที่นี่ โดยเป้าหมายที่มองไว้ตั้งแต่แรกเลยคืออาชีพเกษตรกรรมเพราะมีพื้นฐานเดิมมาอยู่แล้ว ประกอบกับที่บ้านเกิดจังหวัดลพบุรีมีของดีคือไข่เค็มดินสอพอง แต่ลำพังจะให้ทำไข่เค็มสูตรดินสอพองก็เห็นทีจะสู้ค่าขนส่งวัตถุดิบมาไม่ไหว เลยทดลองใช้ดินเหนียวที่มีอยู่ในพื้นที่มาทดลองทำ แต่ทำไปแล้วไม่ประสบความสำเร็จดินยังมีกลิ่นใบไม้ใบหญ้า ตนเองจึงได้หันมาคิดค้นที่จะทำไข่เค็มสูตรใหม่ นำดินจอมปลวกหรือดินภูเขาไฟมาทดลองทำ เนื่องจากได้ศึกษาหาข้อมูลแล้วว่าเดิมพื้นที่ตรงนี้เคยเป็นแหล่งภูเขาไฟเก่า เป็นร่องที่ภูเขาไฟผ่านพอดี พอนำมาทำเป็นไข่เค็ม สูตรพอกดินภูเขาไฟ ที่มีจุดเด่นตรงที่รสชาติกลมกล่อม มีรสเค็มผสมมัน ต่างจากไข่ที่ดองในน้ำเกลือทั่วไป จนทำให้ลูกค้าที่เคยซื้อไข่เค็มสูตรของตนเองไป เป็นอันติดใจต้องกลับมาซื้อซ้ำ ก่อให้เกิดเป็นการสร้างรายได้มาจนถึงปัจจุบัน
สูตรเด็ด! ไข่เค็มพอกดินภูเขาไฟ
ทำให้อร่อยแบบลุงอ้วน เน้นความสดใหม่
สะอาด ใส่ใจทุกขั้นตอน
ลุงอ้วน บอกว่า การที่จะทำไข่เค็มให้ได้รสชาติออกมากลมกล่อมเหมือนสูตรของลุง จะต้องมีความพิถิพิถันในทุกขั้นตอน ตั้งแต่ขั้นตอนการเลี้ยงเป็ดอย่างไรให้ได้ไข่ออกมาสมบูรณ์ คือผู้เลี้ยงจะต้องเลือกเลยว่าจะเลี้ยงไก่แบบไหน 1. จะเลี้ยงแบบปล่อยให้หาอาหารกินเองตามธรรมชาติ ก็ให้เลี้ยงแบบนั้น อย่านำอาหารที่แปลกไปจากเดิมมาให้ เพราะไม่อย่างนั้นแล้วถ้าหากเป็ดได้ลองกินอาหารอร่อยแปลกใหม่ แล้วไม่ได้กินอีกอาจจะส่งผลทำให้เป็ดไม่ให้ไข่ หรือถ้าจะเลี้ยงแบบที่ 2. คือเลี้ยงด้วยอาหารที่เตรียมไว้เป็นประจำ เช่น หยวกกล้วย ข้าวเปลือก รำ หรืออาหารสำเร็จรูป ก็ต้องให้แบบนี้ทุกวัน เพื่อให้เป็ดได้กินอาหารตามที่คุ้นเคย อย่าใช้วิธีการหาอะไรมาได้ก็ให้ เช่น วันนี้ออกไปตามทุ่ง ตามบ่อ แล้วจับปลา จับหอยมาได้ ก็นำไปให้เป็นอาหารเป็ด แบบนี้ก็ไม่ได้ เพราะก็จะส่งผลต่อการไข่ของเป็ดเช่นกัน
“อย่างตอนนี้ลุงจะมีแบบแผนให้ชาวบ้านเลี้ยงเป็ดคือ ให้เลี้ยงในบ่อใหญ่ๆ กันบริเวณให้เขาอยู่ในบ่อ ให้อยู่ในขอบเขตที่เราตั้งไว้ อาหารส่วนใหญ่ ก็เป็นข้าวเปลือก รำ และอาจจะต้องเอาอาหารสำเร็จรูปผสมลงไปบ้างส่วนหนึ่ง แล้วพอเราเลี้ยงแบบนี้ ไข่จะออกมาดี มีคุณภาพ แต่ไข่แดงจะออกสีไม่แดงมากนัก และหลายคนก็ตั้งคำถามกับลุงว่าทำไมไข่ลุงไม่แดง ลุงก็ตอบไปว่าให้เลือกเอาระหว่างไข่แดงแต่มีสารเร่ง กับไข่ที่เลี้ยงแบบอินทรีย์จะเลือกกินแบบไหน ข้อนี้สำคัญ”
หากผ่านวิธีการเลี้ยงเป็ดอย่างถูกวิธีแล้ว ก็มาถึงขั้นตอนการแปรรูปทำไข่เค็มอย่างไรให้ขายดี ถูกใจผู้บริโภค มีขั้นตอนดังนี้
- ไข่เป็ดที่จะนำมาแปรรูปทำไข่เค็มได้ จะต้องเป็นไข่สดใหม่ เก็บมาจากเล้าไม่เกิน 5-7 วัน ข้อนี้ถือเป็นปัญหาสำคัญของคนทำส่วนใหญ่ หากไปซื้อตามท้องตลาดทั่วไป มักจะได้ไข่เก่าที่ขายตกค้างมา ส่งผลทำให้เมื่อซื้อมาแล้วนำมาแปรรูป ก็จะได้ผลผลิตออกมาไม่ได้คุณภาพ แต่ถ้าเป็นไข่เป็ดที่เลี้ยงเองแปรรูปเอง ก็มั่นใจได้เรื่องคุณภาพที่ออกมาดีแน่นอน
- หลังจากได้ไข่เป็ดที่คัดแบบสดใหม่มาแล้ว ให้นำไข่ที่ได้ไปล้างน้ำทำความสะอาดแล้วเช็ดให้แห้ง
- ในส่วนของการเตรียมส่วนผสมมีดังนี้ 1. ดินจอมปลวก (ดินภูเขาไฟ) 2. เกลือ 3. น้ำเปล่า
- ขั้นตอนการทำ ให้หมักดินกับน้ำทิ้งไว้สัก 1 คืน โดยใส่น้ำไม่ต้องมากแค่พอดินเหนียวเกาะไข่ได้ดี (เคล็ดลับอยู่ที่ดินจอมปลวกถ้าจะให้ดีเราต้องมาทำดินให้ละเอียด เพราะบางคนได้ดินมา มีดินหยาบบ้าง หรือดินก้อนเล็กก้อนใหญ่มาบ้าง ก็กลายเป็นว่าไม่ได้สูตรที่ต้องการ)
- หลังจากที่หมักดินทิ้งไว้ 1 คืน ดินมีลักษณะเหนียวเกาะไข่ได้ดีแล้วค่อยนำเกลือใส่ผสมลงไป ในอัตราส่วน 3 : 1 คือดิน 3 กิโลกรัมต่อเกลือ 1 กิโลกรัม
- นำไข่ที่ล้างและเช็ดให้แห้งแล้ว ลงไปจุ่มในดินที่ผสมไว้
- จากนั้นนำขี้เถ้าแกลบมาคลุกลงบนไข่ให้ทั่วทั้งลูก เพื่อรักษาความเค็ม
- มาถึงขั้นตอนการแพ็ก ให้นำถุงพลาสติกที่ขนาดที่สามารถใส่ไข่เป็ดลงไปได้ถุงละ 1 ลูก ปิดถุง แล้วนำไปใส่ถาดหรือภาชนะที่เตรียมไว้แพ็กขาย ตามความสะดวก โดยของลุงจะแพ็กถาดละ 4 ลูก แต่ถ้าสำหรับทำเพื่อต้มจำหน่าย ก็ให้เตรียมกะละมังพลาสติกไว้ใส่ไข่ที่คลุกเสร็จแล้ว จากนั้นนำฝามาปิดไม่ต้องแน่น ทิ้งไว้ 7 วันเป็นไข่ดาว และนับไปอีกประมาณ 20 วันเป็นไข่เค็ม
“หากทำได้ตามสูตรที่ลุงบอกไป รับลองได้ว่ารสชาติไข่เค็มที่ได้จะไม่ผิดเพี้ยน คือมีความกลมกล่อม กินอร่อย ประกอบกับที่ไข่เค็มสูตรของลุงได้มีการวิจัยร่วมกับมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง ได้มีการเก็บตัวอย่างไข่เค็มสูตรของลุง และไข่เค็มที่ดองน้ำเกลือตามท้องตลาดไปวิจัย ก็พบว่าไข่เค็มที่ดองน้ำเกลือจะมีความเค็มจัดเสมอเท่ากันทุกลูก แต่ไข่เค็มสูตรของลุงจะค่อยๆ เค็มขึ้นไปเรื่อยๆ ทางผู้วิจัยเขาเลยบอกว่าให้เก็บไว้แค่ 2-3 เดือนพอ ถ้าหลังจากนี้ขายไม่หมดก็ให้ลุงเอาไข่ใหม่ไปเปลี่ยนแล้วเอาไข่เก่ามาแปรรูปทำซาลาเปาไข่เค็ม หรือทำขนมอย่างอื่น และอีกเคล็ดลับคือการเก็บรักษาเมื่อไข่เค็มเป็นแล้ว ให้เก็บไว้ในที่อุณหภูมิปกติ อย่านำไปแช่ตู้เย็น เพราะความเย็นจะดูดความเค็มออกไปหมด”
ไข่เค็มสูตรพอกดินภูเขาไฟ
ทำไม่ยาก รายได้ดี
สำหรับไข่เค็มสูตรพอกดินภูเขาไฟ ท่านใดสนใจสามารถติดต่อเข้ามาเรียนรู้ได้ที่ศูนย์เกษตรเศรษฐกิจพอเพียง หรือติดต่อได้ที่ช่องทางออนไลน์เพจเฟซบุ๊กของลุง เพราะยังมองว่าการทำไข่เค็มยังเป็นอาชีพเสริมที่ทำเงินได้ดี อย่างของลุงเองช่วงนี้จะรับทำตามออร์เดอร์ ก็สามารถสร้างรายได้อย่างต่ำเดือนละ 15,000-20,000 บาท ทำเป็นอาชีพเสริมแบบลุงก็ได้ เพราะตอนนี้ลุงมีงานหลักที่ทำประจำคือการทำเกษตรผสมผสาน ปลูกพืชผักสวนครัว และผลไม้ รวมถึงเปิดเป็นศูนย์การเรียนรู้ทำให้ต้องใช้เวลาที่มีส่วนใหญ่ทุ่มไปกับตรงนี้ การทำไข่เค็มจึงมอบหมายให้สมาชิกในกลุ่มทำเป็นหลัก และนอกจากทำตามออร์เดอร์แล้ว ไข่เค็มของลุงก็มีแม่ค้าประจำมารับซื้อไปขายอยู่ในตัวเมืองลำปาง ตลาดแม่เมาะ และแม่ค้ารับซื้อไปขายปลีกในห้าง ผลตอบรับส่วนใหญ่เป็นที่น่าพอใจ หากใครได้ลองกินไข่เค็มของลุงอ้วนแล้ว ก็ต้องติดใจกลายเป็นลูกค้าประจำ ด้วยการรักษาคุณภาพให้สม่ำเสมอ เน้นความสด สะอาด ปลอดภัย ลุงอ้วน บอกว่า ถ้าทำแบบนี้ได้ ไม่ว่าจะขายสินค้าอะไรตลาดจะวิ่งเข้ามาหาเราเอง
ฝากถึงเกษตรกร ทำเกษตรให้อยู่รอด
“อยากฝากถึงเกษตรกรทั้งเก่าและใหม่จะทำเกษตรอย่างไรให้อยู่รอด คือหนึ่งต้องดูสถานที่ แหล่งน้ำถือเป็นเรื่องสำคัญ แล้วทีนี้ถ้าน้ำมีแล้ว ก็ต้องมาวางแผน การวางแผนถือเป็นอีกเรื่องสำคัญ ในส่วนของการทำบัญชีรายรับรายจ่ายในครัวเรือน ได้มาเท่าไหร่ เสียไปเท่าไหร่ และในช่วงไหนของถูก ของแพง ให้จดบันทึกไว้ ถ้าทำแบบนี้ได้เป้าหมายของแต่ละปีจะเกิดความคลาดเคลื่อนได้น้อยมาก เราต้องดูตรงนี้ถึงจะประสบความสำเร็จ แต่ถ้าทำทั่วเลยไม่มีการวางแผนทั้งรายรับรายจ่าย และวางแผนพืชที่ปลูก ทำเหมือนกับคนอื่นหมด พอของออกมาพร้อมกันก็ไม่รู้จะไปขายให้ใครอ่ะ เนี่ยสำคัญก็ฝากเกษตรกรว่าเราจะทำอะไรที่ทางบ้านเราเขาชอบบริโภคให้ทำตัวนั้น” ลุงอ้วน กล่าวทิ้งท้าย
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมหรือสนใจอยากเรียนรู้วิถีเกษตรเศรษฐกิจพอเพียง สามารถติดต่อลุงอ้วนได้ที่เบอร์โทร. 087-176-8101 หรือติดต่อได้ที่เพจเฟซบุ๊ก : ลุงอ้วน สมโภช ปานถม
