| เผยแพร่ |
|---|
คุณนพดล ศรีพันธุ์ ผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 12 นครสวรรค์ (สศท.12) สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) เปิดเผยว่า “มะขามเปรี้ยว” เป็นอีกหนึ่งสินค้าเกษตรทางเลือกที่น่าสนใจ เนื่องจากเป็นผลไม้เขตร้อนที่เติบโตได้ดีในบริเวณพื้นที่ราบจนถึงบนภูเขาสูง สามารถปลูกได้ในทุกสภาพดิน แต่ดินที่เหมาะสมที่สุดจะเป็นดินร่วนปนทราย เพราะระบายน้ำได้ดี มะขามเปรี้ยวเป็นพืชทนแล้ง ให้ผลผลิตดก ผลผลิตสามารถขายได้ทั้งฝักดิบและสุก รวมทั้งนำมาแปรรูปเพื่อเพิ่มมูลค่าและยืดอายุ อาทิ มะขามแช่อิ่ม มะขามคลุกน้ำตาล มะขามคลุกพริกเกลือ และมะขามกวน
จังหวัดเพชรบูรณ์ นับเป็นแหล่งปลูกมะขามเปรี้ยวที่สำคัญของประเทศ เนื่องจากลักษณะภูมิประเทศ ลักษณะดิน และสภาพอากาศเหมาะแก่การเจริญเติบโต ประกอบกับเกษตรกรในพื้นที่มีความชำนาญในการปลูกมะขามมายาวนาน ซึ่งจากข้อมูลของสำนักงานเกษตรจังหวัดเพชรบูรณ์ (ณ วันที่ 1 มีนาคม 2565) พบว่า ปี 2564 จังหวัดเพชรบูรณ์ มีเนื้อที่ปลูกมะขามเปรี้ยว จำนวน 5,901 ไร่ เกษตรกรผู้ปลูก จำนวน 887 ราย พื้นที่ปลูกส่วนใหญ่อยู่ในอำเภอหล่มเก่า อำเภอเมือง อำเภอหนองไผ่ และอำเภอวังโป่ง เกษตรกรนิยมปลูกมะขามเปรี้ยวฝักยักษ์พันธุ์กระดาน เนื่องจากให้ผลผลิตมาก ผลค่อนข้างใหญ่ อัตราการให้เนื้อมะขามสูง
จากการลงพื้นที่ของ สศท.12 เพื่อติดตามสถานการณ์ผลิตมะขามเปรี้ยวในอำเภอหล่มเก่า จังหวัดเพชรบูรณ์ พบว่า ปัจจุบันเกษตรกรมีการรวมกลุ่มผลิต ซึ่ง 1 ในกลุ่มวิสาหกิจชุมชนที่ประสบความสำเร็จคือ “กลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านเกษตรกรขี้นาคแผนใหม่” ตำบลวังบาล อำเภอหล่มเก่า จังหวัดเพชรบูรณ์ เป็นกลุ่มที่มีศักยภาพการผลิตในพื้นที่ และได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ 2 ในการประกวดวิสาหกิจชุมชนดีเด่นระดับประเทศ ปี 2563 โดยมี คุณไพรัตร โสภาบุญ เป็นประธานกลุ่ม เริ่มดำเนินการตั้งแต่ปี 2548 ปัจจุบันมีสมาชิก 65 ราย เนื้อที่ปลูก 1,012 ไร่
สำหรับการผลิตมะขามเปรี้ยวของกลุ่มมีต้นทุนการผลิตเฉลี่ย 12,769 บาทต่อไร่ต่อปี (เริ่มให้ผลผลิตในปีที่ 3 และเก็บเกี่ยวได้ประมาณ 30 ปี) เกษตรกรนิยมปลูกช่วงต้นฤดูฝน (เดือนพฤษภาคม-มิถุนายน) เนื่องจากต้นมะขามที่ยังเล็กจะได้รับน้ำฝน สามารถตั้งตัวได้ดีก่อนจะเข้าถึงฤดูแล้ง และเก็บเกี่ยวช่วงเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน ของทุกปี ให้ผลผลิตรวม 3,013 ตันต่อปี ผลผลิตเฉลี่ย 2,977 กิโลกรัมต่อไร่ต่อปี ผลตอบแทนเฉลี่ย 44,655 บาทต่อไร่ต่อปี คิดเป็นผลตอบแทนสุทธิเฉลี่ย (กำไร) 31,886 บาทต่อไร่ต่อปี ทั้งนี้ หากคิดเป็นผลตอบแทนของทั้งกลุ่มจะได้กำไร 32.2 ล้านบาทต่อปี
ด้านการจำหน่ายผลผลิตมะขามเปรี้ยวของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านเกษตรกรขี้นาคแผนใหม่ ผลผลิตส่วนใหญ่ ร้อยละ 70 จำหน่ายในรูปแบบมะขามเปรี้ยวฝักดิบ ในราคาเฉลี่ย 15 บาทต่อกิโลกรัม (ราคา ณ เดือนกุมภาพันธ์ 2565) โดยส่งจำหน่ายร้านค้าของสมาชิกกลุ่มเพื่อแปรรูปเป็นมะขามแช่อิ่ม รองลงมาร้อยละ 20 จำหน่ายในรูปแบบมะขามฝักสุก (ขายทั้งฝักเหมือนมะขามหวานไม่แกะเม็ด) ในราคาเฉลี่ย 23 บาทต่อกิโลกรัม (ราคา ณ เดือนกุมภาพันธ์ 2565) โดยมีพ่อค้าเป็นผู้รวบรวมเพื่อส่งออกไปยังประเทศสหรัฐอเมริกา และที่เหลืออีกร้อยละ 10 แปรรูปเป็นมะขามเปียก มะขามจี๊ดจ๊าด มะขามคลุกน้ำตาล มะขามคลุกบ๊วย และมะขามหยีปรุงรสต่างๆ จำหน่ายทั้งปลีกและส่งที่ร้านค้ากลุ่มและร้านขายของฝากในจังหวัด นอกจากนี้ มีจำหน่ายออนไลน์ Facebook ภายใต้แบรนด์ “ภูขาม มะขามหล่มเก่า” และ “มะขามแช่อิ่มสด ปูรณ์กับปัน”
“กลุ่มวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านเกษตรกรขี้นาคแผนใหม่” ได้รับการสนับสนุนองค์ความรู้เพื่อพัฒนาผลผลิตให้มีคุณภาพตรงตามความต้องการของตลาด จากกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยกรมส่งเสริมการเกษตร กรมพัฒนาที่ดิน และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัด สำนักงานอุตสาหกรรมจังหวัด สำนักงานพาณิชย์จังหวัด อย่างไรก็ตาม เกษตรกรผู้ปลูกมะขามเปรี้ยวในจังหวัดเพชรบูรณ์ ยังมีความต้องการให้หน่วยงานภาครัฐ ส่งเสริมความรู้ด้านเทคโนโลยี ในการผลิต เทคโนโลยีการเก็บเกี่ยว การแปรรูป การจัดเก็บรักษา และความรู้ด้านตลาด
ทั้งนี้ เกษตรกรควรเฝ้าระวังหนอนในช่วงที่ผลผลิตออกดอกในเดือนเมษายน-พฤษภาคม ซึ่งเป็นศัตรูสำคัญในการปลูกมะขามเปรี้ยว อาจทำลายให้ผลผลิตเสียหายได้ หากเกษตรกรหรือท่านที่สนใจข้อมูลการผลิตและการตลาดมะขามเปรี้ยว สามารถขอคำปรึกษาได้ที่ คุณไพรัตร โสภาบุญ ประธานวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านเกษตรกรขี้นาคแผนใหม่ ตำบลวังบาล อำเภอหล่มเก่า จังหวัดเพชรบูรณ์ หรือโทร. 089-960-2052 ยินดีให้คำปรึกษา
