กลุ่มเกษตรกรทำนาเศรษฐกิจพอเพียงบ้านกุดน้ำใส ต้นแบบความสำเร็จ ผลิตข้าวอินทรีย์คุณภาพ

สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 4 ขอนแก่น (สศท.4) สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) ติดตามการดำเนินงานของ “กลุ่มเกษตรกรทำนาเศรษฐกิจพอเพียงบ้านกุดน้ำใส” ตำบลกุดน้ำใส อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น ซึ่งนับเป็นกลุ่มที่ประสบความสำเร็จในการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดี เป็นการรวมกลุ่มของเกษตรกรในการทำนาแปลงใหญ่แบบอินทรีย์ โดยได้รับการสนับสนุนจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พัฒนาระบบการผลิตแบบแปลงใหญ่มาตรฐาน GAP ข้าวและมาตรฐานข้าวอินทรีย์ ดำเนินการผลิตและแปรรูปเป็นข้าวเจ้าหอมมะลิ 105 คัดคุณภาพดีชั้นเลิศ 100% แบบครบวงจร อีกทั้งยังเป็นแม่ข่ายผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพให้แก่วิสาหกิจชุมชนนาแปลงใหญ่ กลุ่มเกษตรกร สหกรณ์ และเกษตรกรทั่วไป

จากการติดตามของ สศท.4 พบว่า กลุ่มเกษตรกรทำนาเศรษฐกิจพอเพียงบ้านกุดน้ำใส เริ่มดำเนินการตั้งแต่ปี 2545 ปัจจุบันมีพื้นที่ปลูกรวม 3,225 ไร่ เกษตรกรสมาชิก 166 ราย โดยมี คุณฉัตรนพวัฒน์ วีระศักดิ์ เป็นประธานกลุ่ม ซึ่งเกษตรกรในพื้นที่นิยมปลูกข้าวพันธุ์ กข 6 และพันธุ์หอมมะลิ 105 พื้นที่ปลูกเป็นบริเวณพื้นที่ราบลุ่มลำน้ำพองขอนแก่น ถือเป็นแหล่งปลูกข้าวเจ้าหอมมะลิ 105 ที่มีคุณภาพดีชั้นเลิศอีกแห่งหนึ่งของภาคอีสาน

สำหรับฤดูกาลผลิตในปี 2565/66 เกษตรกรเริ่มเพาะปลูกช่วงเดือนพฤษภาคมถึงมิถุนายน และเริ่มเก็บเกี่ยวผลผลิตช่วงเดือนพฤศจิกายนถึงธันวาคม ให้ผลผลิตรวม 1,700 ตัน ผลผลิตเฉลี่ย 530 กิโลกรัมต่อไร่

ทั้งนี้ กลุ่มเกษตรกรทำนาเศรษฐกิจพอเพียงบ้านกุดน้ำใส ผลิตข้าวด้วยความพิถีพิถันทุกขั้นตอน เริ่มตั้งแต่การคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ข้าว รับรองพันธุ์ เพาะกล้า ปักดำ บำรุงดูแลรักษา เก็บเกี่ยว ตลอดจนการสีแปรสภาพเป็นข้าวสารเจ้าหอมมะลิ 105 ที่มีคุณภาพ ข้าวเต็มทุกเม็ด หุงฟูขึ้นหม้อ เนื้ออ่อนนุ่ม กลิ่นหอม กินรสอร่อยคุ้มค่าทุกคำเป็นที่ชื่นชอบของผู้บริโภค

สถานการณ์ราคา ข้าวหอมมะลิพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 และพันธุ์ กข 6 ความชื้น 15% ของกลุ่มเกษตรกรทำนาเศรษฐกิจพอเพียงบ้านกุดน้ำใส (ราคา ณ ไร่นา เดือนธันวาคม 2565) เฉลี่ยอยู่ที่ 13,000 บาทต่อตัน (13 บาทต่อกิโลกรัม) ราคาเพิ่มขึ้นเล็กน้อยเมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปีที่ผ่านมา (11 บาทต่อกิโลกรัม) ส่วนราคาในรูปของข้าวสารแปรรูป บรรจุถุง 5 กิโลกรัม และ 1 กิโลกรัม ราคาอยู่ที่ 40 บาทต่อกิโลกรัม สำหรับการจำหน่ายผลผลิตข้าวพันธุ์ กข 6 และพันธุ์หอมมะลิ 105 ของกลุ่ม ผลผลิตส่วนใหญ่ร้อยละ 60 จำหน่ายเป็นข้าวสารบรรจุถุงเพื่อส่งจำหน่ายในพื้นที่จังหวัดขอนแก่น จังหวัดใกล้เคียง ภายใต้แบรนด์ “กลุ่มเกษตรกรทำนาเศรษฐกิจพอเพียงบ้านกุดน้ำใส” ส่วนผลผลิตร้อยละ 20 จำหน่ายเมล็ดพันธุ์ข้าวชั้นพันธุ์ขยาย และผลผลิตร้อยละ 20 จำหน่ายแบบแกลบ รำข้าว ปลายข้าว

สำหรับผลสำเร็จการดำเนินงานของกลุ่มเกษตรกรทำนาเศรษฐกิจพอเพียงบ้านกุดน้ำใส ในรอบ 1 ปีที่ผ่านมา (ตุลาคม 2564-ปัจจุบัน) กลุ่มได้มีการลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ (MOU) เพื่อส่งเสริมและเพิ่มช่องทางการตลาดข้าวหอมมะลิ ข้าวขาว และข้าวอินทรีย์กับสหกรณ์การเกษตรเพื่อการตลาดลูกค้า ธ.ก.ส. สงขลา จำกัด และชุมนุมสหกรณ์การเกษตรสงขลา จำกัด เป็นการเชื่อมโยงข้าวสารจังหวัดขอนแก่นสู่ผู้บริโภคจังหวัดสงขลา เมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2565 ที่ผ่านมา นอกจากนี้ ทางกลุ่มได้มีการนำเทคโนโลยี เครื่องจักรกลทางการเกษตร มาใช้ในการรวบรวมผลผลิตข้าวเปลือกเพื่อคัดเป็นเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพ และการแปรรูปจากข้าวเปลือกเป็นข้าวสารบรรจุถุง อีกทั้งได้มีการคัดเลือกสมาชิกและอบรมถ่ายทอดเทคโนโลยีมาตรฐานเมล็ดพันธุ์ GAP Seed การจัดทำแปลงสาธิตการผลิตเมล็ดพันธุ์

ทั้งนี้ การปรับเปลี่ยนการผลิตจากแบบดั้งเดิมมาใช้ปัจจัยการผลิตแบบอินทรีย์ นำเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้เพื่อลดต้นทุน เพิ่มมูลค่า และเพิ่มประสิทธิภาพในการผลิต ทำให้ได้เมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดีและขายข้าวได้ในราคาที่สูงขึ้น นอกจากนี้ สมาชิกกลุ่มยังมีการทำกิจกรรมร่วมกันตามวาระและโอกาสสำคัญของงานบุญประเพณีในท้องถิ่นอย่างต่อเนื่อง โดยในปี 2566 ทางกลุ่มมีกำหนดจะจัดงานบุญคูณลาน ซึ่งเป็นการทำบุญเพื่อรับขวัญข้าว ในวันที่ 25 มกราคม 2566 ช่วยสร้างความสัมพันธ์อันดีในระหว่างสมาชิก ก่อให้ความสามัคคี และช่วยสร้างความเข้มแข็งให้กับกลุ่มเป็นอย่างมาก

หากท่านใดสนใจข้อมูลสถานการณ์การผลิตและตลาด สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ คุณฉัตรนพวัฒน์ วีระศักดิ์ ประธานกลุ่มเกษตรกรทำนาเศรษฐกิจพอเพียงบ้านกุดน้ำใส ตำบลกุดน้ำใส อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น โทร. 089-943-1126