| ผู้เขียน | ดาหวัน |
|---|---|
| เผยแพร่ |
มะตูมทั่วไปที่คนส่วนใหญ่รู้จักกันดี ผลกลมรีคล้ายไข่ และมีความคล้ายผลมะขวิดเล็กน้อย แต่มีมะตูมอีกชนิดหนึ่ง ที่ชื่อเรียกอาจไม่คุ้นหูมากนัก นั่นคือ “มะตูมนิ่ม” ความแตกต่างของมะตูมนิ่มคือ มีเปลือกผลที่อ่อนนิ่ม เมื่อผลสุกแล้วเอานิ้วกดบุ๋มได้ มะตูมนิ่มเป็นพันธุ์มะตูมโบราณของไทย อีกสายพันธุ์หนึ่งที่หายาก
มะตูมนิ่มนิยมปลูกในบริเวณบ้านเพื่อเป็นยา เพราะมะตูมนิ่มมีสรรพคุณทางยาหลายอย่าง จนได้รับชื่อว่า เป็นสุดยอดของยาอายุวัฒนะ
มะตูมนิ่มเป็นไม้ยืนต้นสูง 10-15 เมตร ใบเดี่ยว รูปรี ใบมีกลิ่นหอม ยอดอ่อนกินเป็นผักสดกับน้ำพริกได้ ในทางไสยศาสตร์ถือว่า ใบของมะตูมทุกชนิด ใช้ป้องกันสิ่งชั่วร้าย ขับไล่ภูตผีปีศาจได้ ดอกเป็นสีขาวมีกลิ่นหอมแรงและหอมไกล ผลรูปกลมรีคล้ายไข่ ผลอ่อนสีเขียว เปลือกแข็ง เมื่อผลสุกเป็นสีเหลือง และเปลือกผลจะอ่อนและนิ่ม ใช้นิ้วกดจะบุ๋มทันที ไม่เหมือนเปลือกผลมะตูมทั่วไป จึงถูกเรียกว่า “มะตูมนิ่ม” เนื้อในเป็นสีเหลือง มีเมล็ดจำนวนมาก รสชาติหวานหอมปนฝาดเล็กน้อย
คุณลออ ดอกเรียง อายุ 60 ปี ครูวัยเกษียณ เจ้าของไร่มะขามป้อมครูลออ อาศัยอยู่ที่ 14/2 หมู่ที่ 4 อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี คุณลออนอกจากมีไร่มะขามป้อมที่มีชื่อเสียงโด่งดังแล้ว ยังมีผลไม้โบราณที่แปลกและหากินยากอย่างมะตูมนิ่ม
คุณลออ กล่าวว่า มีเรื่องเล่าของมะตูมนิ่มว่า เดิมทีในอดีตชาวบ้านนิยมปลูกเป็นไม้คู่บ้าน เพราะเน้นนำมะตูมนิ่มไปใช้ทางยา แต่ด้วยวันละเวลาผ่านไป มีช่วงที่ไม้ฟืนราคาแพงกว่าปกติ ทำให้ชาวบ้านต้องโค่นต้นไม้เพื่อนำมาทำฟืน และหนึ่งในต้นไม้ที่โดนโค่นมาทำฟืนนั้น ก็มีต้นมะตูมนิ่มด้วย
เมื่อวันและเวลาผ่านไป มะตูมนิ่มสายพันธุ์โบราณหายากขึ้น มีคนที่ยังคงปลูกไว้น้อยมากๆ ทำให้มะตูมนิ่ม ถูกเรียกว่า ผลไม้แปลกโบราณ หากินยากนั้นเอง
ต้นมะตูมนิ่มเป็นพืชทนแล้ง
สามารถปลูกและเติบโตได้ดีในทุกพื้นที่ แม้กระทั่งในพื้นที่ที่เป็นดินทราย ดินที่มีหิน ก็สามารถเติบโตได้ดี แต่หากปลูกในพื้นที่ดินเหนียวก็สามารถปลูกและเติบโตได้ อาจจะโตช้ากว่าที่ปลูกในดินอื่นๆ เพราะดินเหนียวทำให้รากเดินได้ไม่ดี ใช้ระยะเวลานานกว่ารากจะสามารถเดินได้ เพื่อชอนไชไปดูดสารอาหารต่างๆ
การขยายพันธุ์
มีหลายวิธี การเพาะเมล็ด เสียบยอด ทาบกิ่ง การสกัดราก (มีต้นที่งอกจากราก) แต่จากการทดลองและประสบการณ์หลากหลายวิธีนี้ การเพาะพันธุ์จากเมล็ด อัตราการกลายพันธุ์สูง ต้นมีหนามเยอะและสูง กว่าจะให้ผลผลิตอาจต้องใช้เวลา 5-10 ปี แต่หากขยายพันธุ์โดยการเสียบยอด ทาบกิ่ง จะได้พันธุ์เหมือนต้นแม่ ให้ผลผลิตเร็ว ต้นเตี้ย ไม่มีหนาม ใช้เวลา 2-3 ปี ให้ผลผลิต
ต้นพันธุ์ทุกต้นจะถูกเสริมราก ด้วยเทคนิคของคุณลออ โดย 1 กระถางเพาะ จะมีต้นที่เพาะจากการเสียบยอดหรือทาบกิ่ง 1 ต้น และต้นที่เพาะจากเมล็ดที่งอกแล้ว 3 ต้น 1 กระถางเพาะจึงมี 4 ต้น เมื่อต้นเริ่มโตแล้วก็นำมาโน้มรวมกัน เทคนิคนี้ทำให้รากเยอะและรากเดินได้ดี สามารถชอนไชหาอาหารได้ 360 องศา ส่งผลให้ต้นโตเร็ว ผลผลิตออกไว ลูกดก
การเตรียมหลุมปลูก
ขุดหลุมความลึก 50-80 เซนติเมตร ความกว้าง 50 เซนติเมตร จากนั้นใส่ปุ๋ยคอก ขี้ไก่ ขี้วัว ขี้หมู (เลือกใช้ 1 อย่าง) รองก้นหลุมปลูก รดน้ำใส่หลุมปลูกที่มีปุ๋ยคอก จากนั้นทิ้งไว้ 2 สัปดาห์ เมื่อครบ 2 สัปดาห์แล้ว เอาดินทับปุ๋ยคอกหนาประมาณหลังฝ่ามือ เพื่อเป็นกันชนระหว่างรากกับปุ๋ย จากนั้นนำต้นพันธุ์ลงหลุมปลูกได้ เป็นอีกเทคนิคหนึ่งจากคุณลออ ที่ทำให้ต้นไม้โตเร็วยิ่งขึ้น
การปลูกต้นมะตูมนิ่ม ควรปลูกในช่วงฤดูฝน เพื่อให้พืชได้รับน้ำที่เพียงพอต่อการเจริญเติบโต ในช่วง 1 ปีแรก ควรดูแลเอาใจใส่ในการรดน้ำ เพราะช่วงปีแรกต้นอาจจะยังไม่แข็งแรงมาก แต่หากพ้นช่วง 1 ปีแรกไปแล้ว แน่นอนว่าผู้ปลูกจะได้ต้นมะตูมที่โตไวแน่นอน
คุณลออ กล่าวว่า มะตูมจะทิ้งใบจนหมดต้น และจะเริ่มแตกใบอ่อนในช่วงประมาณเดือนมีนาคม พร้อมกับแทงช่อดอกออกมาร่วมกับการแตกใบอ่อนด้วย เมื่อดอกบานจะมีผึ้ง แมลง มาผสมเกสรเป็นจำนวนมาก ผลจะเริ่มแก่แล้วสุกประมาณเดือนกุมภาพันธ์
ศัตรูพืช
ศัตรูพืชมีน้อย บางพื้นที่ก็ไม่มีเลย เท่าที่พบจะมีหนอนเจาะกิ่ง สามารถใช้การฉีดพ่นกำจัดแมลง เฉพาะจุดไปยังรูที่ถูกเจาะ หนอนกินใบ หากเกิดในต้นโตๆ ใช้ลูกเหม็นแขวน ในกรณีที่ปลูกมากๆ ถ้ามีหนอนกินใบอ่อนอาจต้องใช้สารเคมีในการกำจัดแมลง
มะตูมนิ่ม สูตรตำรับยาลูกแปลกแม่ ยาอายุวัฒนะ
เนื้อและเมล็ดมะตูมนิ่มแบบสุก 1 กิโลกรัม
เนื้อกล้วยน้ำไทสุกงอม 1 กิโลกรัม
พริกไทยดำ ตำหรือปั่นละเอียด 2 ขีด
น้ำผึ้งเติมแล้วแต่ความชอบ
นำมาผสมให้เข้ากันดีใส่ภาชนะไว้ในตู้เย็น 1 คืน เพื่อให้เอนไซม์ทำปฏิกิริยา จากนั้นนำไปตากแบบมะม่วงกวนให้แห้ง ประมาณ 3-4 แดด เมื่อแห้งสนิทแล้วนำมาตำหรือปั่นให้เป็นผง เก็บใส่ภาชนะไว้กินก่อนนอน 1 ช้อนโต๊ะ เช้าก่อนอาหาร 1 ช้อนโต๊ะ
หรืออีกวิธี เมื่อนำออกจากตู้เย็น และตากแบบมะม่วงกวนพอหมาดแล้ว นำมาปั้นเหมือนยาลูกกลอนแล้วตากให้แห้งสนิท 3-4 แดด เก็บใส่ภาชนะ กินครั้ง 3-5 เม็ด ก่อนนอนและตอนเช้า
ก่อนกินยาลูกแปลกแม่ให้สังเกตตัวเองหลังกิน 2 สัปดาห์ จะเห็นได้อย่างชัดเจนว่า ผิวพรรณดี ภายในร่างกายรู้สึกสมดุลถูกปรับให้ดีขึ้น ทั้งการไหลเวียนของเลือด น้ำในร่างกาย และช่วยระบายลม สำหรับผู้ที่เริ่มมีผมหงอก ผมจากที่เคยขาวผมเกิดใหม่จะมีสีดำที่เข้มขึ้น
สายพันธุ์มะตูมนิ่ม มีทั้งลูกใหญ่และลูกเล็ก ลูกกลม ลูกยาวรี ที่เรียกมะตูมไข่ มีลูกขนาดใหญ่กว่า 1 กิโลกรัมขึ้นไป เรียกมะตูมนิ่มหม้อ
ไร่มะขามป้อมครูลออ ไม่ได้มีเพียงพันธุ์มะขามป้อมหลายสายพันธุ์ ที่เหมาะปลูกเพื่อการค้าและทำยาเพียงเท่านั้น ยังรวบรวมสะสมสายพันธุ์มะตูมนิ่ม มะตูมนิ่มหม้อ มะตูมยักษ์ ได้มากกว่า 10 สายพันธุ์ และยังตามหาเพิ่มเติม
สำหรับท่านใดที่สนใจ มีสายพันธุ์มะตูมนิ่มต้องแลกเปลี่ยน หรือสนใจสายพันธุ์มะตูมนิ่มของทางสวน ติดต่อสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ คุณลออ ดอกเรียง อายุ 60 ปี อาศัยอยู่ที่ 14/2 หมู่ที่ 4 อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี โทรศัพท์ 081-756-0939, 084-926-7259 ติดตามความเคลื่อนไหวได้ทางเฟซบุ๊ก ไร่มะขามป้อมครูลออ
