ผู้เขียน	ดร.อภิวัฒน์ จ่าตา อดีตนายกสมาคมสื่อมวลชนเกษตรแห่งประเทศไทย
เผยแพร่	วันเสาร์ที่ 19 สิงหาคม พ.ศ.2566

เกษตรทางรอดวันนี้ จะขอกล่าวถึง พืชผักที่อยู่คู่ครัว คู่บ้าน ลดรายจ่าย แถมเพิ่มรายได้อีกต่างหาก ที่จะกล่าวถึง นี่คือมะนาว มะนาวมีหลายสายพันธุ์ในประเทศไทย เลือกปลูกได้ตามใจปรารถนา สำหรับคนที่ต้องซื้อมะนาวในราคาแพง แถมยังไม่มั่นใจอีกว่ามะนาวที่ได้มาจะเป็นมะนาวไม่มีน้ำหรือไม่ ส่วนภาพประกอบที่เห็นอยู่นี้คือมะนาวยักษ์ ครับ

สายพันธุ์มะนาวที่นิยมปลูก มีประมาณหลากหลายสายพันธุ์ด้วยกัน อาทิ มะนาวแป้น มะนาวนิ้วมือ มะนาวหวาน มะนาวตาฮิติ มะนาวไร้เมล็ด มะนาวแป้นรําไพ มะนาวเลม่อน และมะนาวยักษ์ ซึ่งมะนาวแต่ละสายพันธุ์ก็มีลักษณะ ข้อดี และข้อเสียแตกต่างกันไป สายพันธุ์มะนาวยอดนิยม ปลูกขายก็ทำเงินดี ปลูกไว้กินก็ได้ เมื่อตัดสินใจได้แล้วก็เลือกพื้นที่ปลูก แล้วแต่ใครมีพื้นที่ปลูกนะครับ ถ้าไม่มีพื้นที่ปลูก การปลูกมะนาวในเข่งหรือกระถางสามารถปลูกง่ายๆ ขอให้มีกิ่งครับสามารถปลูกได้ง่าย จะใช้อินทรียวัตถุ ดินเก่า ดินใหม่ ก็สามารถปลูกได้ง่าย มะนาวกิ่งตอน ถือว่าปลูกติดลูกไว

วิธีการตอนกิ่งมะนาว ถือเป็นอีกหนึ่งวิธีปลูกมะนาวที่ทำได้ง่าย เริ่มจากการเลือกกิ่งตอนที่สมบูรณ์ ตั้งตรง ไม่อ่อน ไม่แก่ ไม่แคระแกร็น ใบสีเขียว กิ่งสีเขียวอมน้ำตาลนิดๆ ยาวประมาณ 40 เซนติเมตร เสร็จแล้วตัดใบและหนามบริเวณที่จะทำการตอนออก พร้อมทั้งควั่นกิ่งให้ห่างกันประมาณ 2 เซนติเมตร แล้วใช้มีดเฉือนตามแนวยาวระหว่างรอยควั่น หลังจากนั้นก็แกะเปลือกลำต้นออก พร้อมขูดเนื้อเยื่อทิ้งให้หมด โดยให้ขูดจากฝั่งปลายกิ่งเข้าหาลำต้นเสร็จแล้วก็นำตุ้มตอน (ขุยมะพร้าวแช่น้ำ 1 คืน บีบหมาดๆ แล้วใส่ถุงร้อน พร้อมมัดให้แน่น) มาผ่าครึ่ง และหุ้มครอบบริเวณที่ตอนกิ่งเอาไว้ นำเชือกมามัดให้แน่น เท่านี้ก็เป็นอันเสร็จ

รอประมาณ 25 วัน รากก็จะงอกออก คราวนี้ก็ตัดกิ่งตอนจากลำต้น แกะถุงตุ้มตอน แล้วนำไปชำลงในถุงดำได้เลย รอความแข็งแรงแล้วลงกระถางได้ ง่ายๆ เลยก็หาซื้อกิ่งตอนที่มีรากสามารถนำมาลงกระถางได้เลย ดินปลูกก็สามารถใช้ดินจากกระถางหรือดินที่มีอินทรียวัตถุที่หาง่ายๆ หรือดินตามร้านค้าทั่วไปไม่แพง มะนาวมีอายุการเก็บเกี่ยว 7-8 เดือนหลังจากดอกบาน การเก็บผลมะนาว กรณีต้นเตี้ยหรือไม่สูงมากนักสามารถเก็บโดยใช้มือปลิด แต่ถ้าหากต้นสูงนิยมเก็บโดยใช้มีดหรือตะขอผูกติดกับด้ามไม้รวกยาว คล้องและกระตุกผลมะนาวลงมา แต่ถ้าต้องการให้ได้ผลมะนาวที่มีคุณภาพ ไม่บอบช้ำ ควรจะใช้ตะกร้อหวายในการเก็บเกี่ยว ควรเก็บในขณะที่ผลเริ่มแก่ การปลูกเพียงครั้งเดียวให้ผลผลิตทั้งปีทำให้มีรายได้ตลอด เพราะระยะการลงทุนปลูกมะนาวนั้นระยะเริ่มให้ผลผลิต เริ่มเดือนที่ 15 จนถึง 8 ปี ข้อควรระวังที่หลีกเลี่ยงไม่ได้คือ สภาพดินฟ้าอากาศเท่านั้น แต่ก็ต้องพยายามปรับปรุงดูแลการตัดแต่งกิ่งเพื่อรักษาสมดุลของต้นมะนาว การให้ปุ๋ยอย่างเหมาะสม ไม่มากและไม่น้อยเกินไป เอาแบบบ้านบ้านนะครับ

มีโอกาสมีเวลาลองดูพื้นที่ว่างๆ ในบ้าน ลองปลูกต้นมะนาว เพื่อคลังอาหารสำรองในครัวเรือน เพราะผลมะนาว เมื่อนำไปคั้นน้ำ เมื่อนำมาปรุงอาหาร ก็จะได้รสชาติเปรี้ยวแต่มีกลิ่นหอม หากมีน้ำมะนาวเหลือใช้ก็คั้นน้ำ เก็บใส่ขวดแช่ตู้เย็นไว้เพื่อรักษาคุณภาพความสด วิธีนี้จะช่วยให้มีน้ำมะนาว เก็บไว้ปรุงอาหารได้นานหลายวัน ปลูกเอง ทำเอง รับรองว่าภูมิใจและมีความสุขที่ได้ทำ ปลูกเองกินเอง มีเหลือเยอะก็แบ่งปัน หรือขายสร้างรายได้ เป็นทางเลือกทางรอดได้อีกต่างหาก