แก่นตะวัน พืชมหัศจรรย์ อาหารเพื่อสุขภาพและเป็นพืชพลังงานทางเลือก

หากใครมีสุขภาพร่างกายไม่ค่อยแข็งแรง เพราะมีภูมิคุ้มกันต่ำ “แก่นตะวัน” ก็ถือเป็นสมุนไพรที่ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันร่างกายให้ดีขึ้น เพราะแก่นตะวัน มีอินูลินสูงช่วยลดปริมาณแบคทีเรียที่ทำให้เกิดโรคในระบบทางเดินอาหาร เช่น โคลิฟอร์ม และ อี.โคไล ขณะเดียวกัน ยังช่วยเพิ่มการทำงานของแบคทีเรียที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายคือ บิฟิโดแบคทีเรีย และแล็กโตบาซิลลัส ให้เจริญเติบโตได้ดียิ่งขึ้น

หากอยากลดความอ้วน “แก่นตะวัน” เป็นหนึ่งในตัวช่วยควบคุมน้ำหนักตัวได้เป็นอย่างดี เคยมีการทดลองให้หนูกินอาหารผสมอินูลินนาน 3 สัปดาห์ พบว่า น้ำหนักตัวของหนูลดลงจากเดิมถึง 30 เปอร์เซ็นต์เลยทีเดียว หากคนกินแก่นตะวันซึ่งมีอินูลินสูงเข้าไป จะช่วยลดน้ำหนักตัวได้ เพราะร่างกายมนุษย์ไม่สามารถย่อยสารเส้นใยอินูลินได้ เมื่อสารดังกล่าวตกค้างอยู่ในระบบทางเดินอาหารหลายชั่วโมง จะทำให้ไม่รู้สึกหิวและกินอาหารได้น้อยลง หากกินแก่นตะวันเป็นประจำจะช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคเบาหวานได้ เพราะมีแคลอรีต่ำและไม่เพิ่มน้ำตาลในเลือด ผลการศึกษาวิจัยพบว่า คนที่กินแก่นตะวันเป็นประจำ มีโอกาสเป็นเบาหวานน้อยกว่าคนที่กินน้ำตาลถึง 40 เปอร์เซ็นต์ เลยทีเดียว

รู้จัก “แก่นตะวัน” สักหน่อย

แก่นตะวันถือเป็นสุดยอดพืชมหัศจรรย์สารพัดประโยชน์ เป็นที่ต้องการของตลาดทั่วโลก “แก่นตะวัน” มีชื่อเรียกหลากหลาย เช่น “ทานตะวันหัว” และ “แห้วบัวตอง” มีชื่อภาษาอังกฤษว่า เยรูซาเล็ม อาร์ติโชก บางทีก็เรียกว่า ซันโชก ส่วนชื่อวิทยาศาสตร์คือ Helianthus tuberosus L.

แก่นตะวันเป็นพืชดอกในตระกูลทานตะวัน มีต้นกำเนิดในตอนใต้ของแคนาดาและตอนเหนือของประเทศสหรัฐอเมริกา ซึ่งมีอากาศค่อนข้างหนาวเย็น ทนทานต่อสภาพภูมิอากาศทั่วไป จึงสามารถปลูกได้ดีในเขตร้อนและเขตกึ่งหนาวอย่างทวีปยุโรป ทำให้ต้น “แก่นตะวัน” เป็นที่รู้จักในหลายๆ ภูมิภาค

ต้นแก่นตะวัน

ลักษณะทั่วไป

แก่นตะวันมีลักษณะต้นสูงประมาณ 1.5-2 เมตร มีขนตามกิ่งและใบ ส่วนดอกมีสีเหลืองสดใสคล้ายกับดอกบัวตองและทานตะวัน แต่ขนาดจะเล็กกว่ามาก นอกจากนี้ ยังมีหัวใต้ดินคล้ายมันฝรั่งไว้สำหรับเก็บสะสมอาหาร ซึ่งที่หัวของแก่นตะวันนี่เอง ที่จัดว่ามีสรรพคุณดีเยี่ยมนั่นก็เพราะที่ส่วนหัวจะมีสารอินูลิน ที่เต็มไปด้วยน้ำตาลฟรักโทสโมเลกุลยาว จึงเป็นพืชพรีไบโอติกที่มีเส้นใยสูงมาก หากกินเข้าไป สารดังกล่าวจะไปช่วยดักจับยึดไขมันในเส้นเลือด ไม่ว่าจะเป็นคอเลสเตอรอล ไตรกลีเซอไรด์ หรือ LDL ที่เรากินเข้าสู่ร่างกายมากเกินไป ทิ้งออกทางอุจจาระ จึงช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดได้เป็นอย่างดี

รสชาติคล้ายแห้วหรือมันแกว

แก่นตะวันสามารถกินแบบสดๆ เหมือนกับผักสลัดทั่วๆ ไป รสชาติคล้ายๆ แห้วและมันแกว สามารถนำไปปรุงสุกเป็นอาหารได้หลากหลายเมนู หากนำหัวแก่นตะวันไปตัดเป็นชิ้นเล็กๆ ตากแดดให้แห้งแล้วนำไปอบ ป่นเป็นผงเล็กๆ ไปผสมกับแป้งทำขนม คุกกี้ ก็จะได้ขนมรสอร่อย แถมยังมีกลิ่นหอม และมีปริมาณอินูลินจำนวนมาก ซึ่งดีต่อสุขภาพด้วย

แก่นตะวันผลสด

พืชพลังงานทางเลือก

แก่นตะวันเป็นหนึ่งในพืชพลังงานทางเลือก หัวแก่นตะวันเป็นพืชให้น้ำตาล ใช้จุลินทรีย์หมักเป็นเอทานอลได้ หัวแก่นตะวันสด 1 ตัน สามารถหมักเป็นเอทานอลได้ 80 ลิตร สูงกว่าอ้อย 1 ตันที่สามารถหมักเป็นเอทานอลได้ประมาณ 65-70 ลิตร แต่ยังต่ำกว่าหัวมันสำปะหลังสด 1 ตัน ที่หมักเป็นเอทานอลได้ถึง 160 ลิตร

แก่นตะวันปลูกง่าย

แก่นตะวันเป็นพืชที่ชอบดินร่วนปนทราย ระบายน้ำดี สามารถปลูกได้เกือบทุกฤดู โดยใช้หัวพันธุ์ตัดเป็นท่อนๆ ยาวประมาณ 2-3 เซนติเมตร บ่มหัวที่หั่นแล้วในถังที่มีความชื้นเพื่อกระตุ้นให้เกิดต้นอ่อนบนหัวท่อนพันธุ์ก่อน จึงค่อยนำไปปลูกในแปลงที่เตรียมไว้

พี่หนิง หรือ คุณอภิรดี ธนะพานิชย์ เจ้าของสวนธารสวรรค์ กับแปลงต้นพันธุ์แก่นตะวัน

การปลูกมี 2 วิธี คือ การปลูกโดยการหยอด และปลูกโดยการเพาะกล้า ใช้ตาพันธุ์ที่มีความสมบูรณ์ไปเพาะในถุงที่เตรียมไว้ ใช้แกลบเผากลบหัวพันธุ์ หนาประมาณ 1 เท่าของขนาดหัวพันธุ์ ภายใน 5-7 วัน ตาพันธุ์จะเริ่มงอก ดูแลให้น้ำตามปกติจนต้นกล้ามีอายุ 10-15 วัน จึงย้ายต้นกล้าไปลงแปลงปลูก แก่นตะวันเป็นพืชอายุสั้น ประมาณ 120 วัน ก็เก็บเกี่ยวได้แล้ว

เมนูขนมสายใยรัก @ ธารสวรรค์

แก่นตะวันสามารถนำมาแปรรูปเป็นอาหารคาวหวานได้หลากหลายเมนู สำหรับผู้ที่ชื่นชอบอาหารหวานแบบไทย ขอแนะนำ “เมนูขนมสายใยรัก @ ธารสวรรค์” ที่มีรสชาติแสนอร่อย ของ คุณอภิรดี ธนะพานิชย์ เจ้าของสวนธารสวรรค์ อำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ ซึ่งปลูกแก่นตะวันเป็นอาหารเพื่อสุขภาพ

วิธีทำขนมสายใยรัก @ ธารสวรรค์ เริ่มจากล้างแก่นตะวันให้สะอาด ตัดตาออก ไม่ต้องปอกเปลือก ขูดเป็นฝอย ต้มน้ำใบเตยให้เดือด จากนั้นใส่แก่นตะวันลงไป รอจนสุกเต็มที่เป็นปุยเส้นใย เติมแป้งข้าวโพดและแป้งมัน เติมน้ำตาล 3 ชนิด คือ น้ำตาลมะพร้าว น้ำตาลโตนด น้ำตาลทรายขาว ทำน้ำกะทิราดหน้าขนม ใส่เกลือเล็กน้อย ใช้ผงเต้าฮวยเป็นตัวขนมส่วนหวาน ตักแก่นตะวันราดกะทิ ขนมหวานชนิดนี้มีรสชาติอร่อยกลมกล่อม และมีประโยชน์ต่อร่างกาย