ผู้เขียน	ญาณิศา อิ่มซะ
เผยแพร่	วันพุธที่ 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2567

ตอนเด็กทุกคนต้องมีความฝันของตัวเอง พอถึงช่วงเวลาหนึ่งที่เรามีทุกอย่าง สิ่งหนึ่งที่อยากทำนั้นก็คือทำตามฝันในวัยเด็ก คุณฝ้ายก็เช่นกัน ที่สานฝันของตัวเองจนประสบความสำเร็จ เรียนรู้และเข้าใจการปลูกกุหลาบด้วยตัวของตัวเอง มาจากความรักล้วนๆ โดยที่ไม่ได้นึกถึงผลกำไร อะไรก็ตามที่ทำด้วยใจ ทำด้วยความชอบ สุดท้ายก็จะประสบความสำเร็จที่มาจากแรงผลักดันของเราเอง  

คุณอุบลรัตน์ ศรีสูงเนิน หรือ คุณฝ้าย เจ้าของเพจทาสกับราชนิกุล ที่ทำสวนกุหลาบมาจากความรักไม่ได้หวังผลกำไร เล่าว่า ตอนนี้อายุ 37 ปี ทำธุรกิจส่วนตัวมาค่อนข้างนาน แล้วอายุเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จึงอยากมองหาความสุขให้กับตัวเอง ซึ่งตอนที่ยังเด็ก จะมีอยู่ประโยคหนึ่งที่บอกว่า “บางครั้งความสุขของเรา มาในรูปแบบของความทรงจำเมื่อตอนที่เรายังเด็ก” ในตอนเด็ก อยากมีร้านดอกไม้ มีสวนกุหลาบเป็นของตัวเอง

จึงกลายเป็นจุดเริ่มต้นที่ลองปลูกกุหลาบเอง แต่ตอนนั้นความคิดคือ นอกจากภูเรือกับเชียงใหม่ ภาคอีสานหรือภาคตะวันออกไม่สามารถปลูกกุหลาบได้แน่นอน คุณฝ้าย เล่าให้ฟังว่า “เริ่มทดลองปลูกกุหลาบจากภาคอีสานก่อน จังหวัดชัยภูมิ ใช้ระยะเวลาทดลองปลูก 1 ปี ตอนนั้นเริ่มปลูก 2,000 ต้น ปรากฏว่าหลังจากทดลองปลูกกุหลาบที่ชัยภูมิผลออกมาคือ สามารถปลูกได้ ออกดอกได้ดี ทดลองผสมดินเอง เรียนรู้เอง” จึงเป็นที่มาของทาสกับราชนิกุล

ช่วงที่เริ่มต้นคุณฝ้ายบอกอีกว่าเรียกว่า “บ้ามาก” ถึงขั้นเหมารถจากเชียงใหม่ไปรับต้นกุหลาบเป็นงานกระถางมาส่งที่ชัยภูมิ ซื้อเป็นคันรถ ที่เริ่มทำธุรกิจนี้มาจากความสุขล้วนๆ ไม่ได้โฟกัสที่รายได้ ต้องการแค่แบ่งปันให้คนที่ปลูกกุหลาบเหมือนกับเรา คำว่า “ทาส” ในที่นี้เปรียบเสมือนเป็นทาสกุหลาบ ที่คล้ายๆ ทาสหมา ทาสแมว โดยการที่ส่งต่อดินที่คิดว่ามันดีที่สุดสำหรับการปลูกกุหลาบที่เรียกว่า “นิกุล” จึงเป็นที่มาของชื่อทาสกับราชนิกุล

กระทั่งเข้าสู่ปีที่ 2 การที่ซื้อดินกุหลาบหรือต้นกุหลาบจากที่อื่น ทำให้ต้นทุนค่อนข้างสูง ยกตัวอย่าง ถ้าจะเปลี่ยนดินกุหลาบ ในกระถางไซซ์ 12 นิ้ว ซึ่งราคาดินอยู่ที่ 450 บาท ค่อนข้างสูงเลยทีเดียว 

หลายคนอาจจะสงสัยว่าต้องเป็นดินเฉพาะของกุหลาบเท่านั้นเลยไหม คุณฝ้าย บอกว่า ที่จริงกุหลาบไม่สามารถใช้ดินทั่วไปได้ เนื่องจากในดินทั่วไปจะมีความเค็ม ความเป็นกรด-ด่างค่อนข้างสูง มีส่วนผสมของขี้เถา แกลบเผาอยู่นั่นเอง 

ราคาดินที่ต้องนำมาปลูกกุหลาบค่อนข้างสูง เลยคิดว่าทำไมถึงไม่ทำดินสำหรับปลูกกุหลาบขาย และขายต้นกุหลาบด้วย จึงเริ่มศึกษาและทดลองเป็นระยะเวลา 1 ปี ทดลองปลูกลงดิน และปลูกในกระถาง คอยหมั่นสังเกตว่าดินที่ซื้อมากับดินที่ทำเองผลตอบรับจะต่างกันไหม

ต้องปลูกไปสักประมาณ 2-3 เดือน ถึงจะเห็นข้อแตกต่างอย่างชัดเจน บางต้นเลี้ยงไปก็ตายแต่ไม่โต บางต้นภูมิต้านทานไม่ดี ด้วยกระบวนการของการระบายน้ำ และวัสดุที่ปลูกไม่เข้ากับภูมิอากาศ 

ดินทั่วไปใช้ได้แต่จะไม่เหมาะกับสายพันธุ์ อาจจะทำให้ต้นกุหลาบไม่เจริญเติบโต ปลูกได้แต่อาจจะไม่ยืนยาว ปลูกไปสักพักอาจตายได้โดยที่ไม่มีสาเหตุ เนื่องจากน้ำหรือปุ๋ยที่เราใส่มีผลกับดิน เช่น รดน้ำให้ต้นกุหลาบความเป็นกรดของด่างจะเพิ่มมากขึ้นจนกระทั่งต้นเขารับไม่ได้ จึงต้องเป็นดินเฉพาะสำหรับปลูกกุหลาบ ซึ่งต้องเข้าใจกระบวนการปลูก ซึ่งคุณฝ้ายได้ทดลองมาจนเข้าสู่ปีที่ 3 ก่อนที่จะเป็น “ทาสกับราชนิกุล”

การปลูกกุหลาบแบ่งออกเป็น 2 ประเภท 

– ปลูกในโรงเรือน จะโดนแดด แต่ไม่โดนฝนและไม่โดนน้ำค้าง เนื่องจากมีหลังคาป้องกันไว้ 

– ปลูกนอกโรงเรือน ส่วนใหญ่ก็จะปลูกบริเวณนอกชายคาบ้าน หน้าบ้าน ซึ่งจะทำให้โดนน้ำค้างและโดนฝน 

ซึ่งกระบวนการของดิน ถ้าสมมติว่า โดนฝนมากๆ ก็จะมีความชื้น การอุ้มน้ำค่อนข้างมาก เราจะไม่สามารถจะควบคุมได้ ซึ่งจะแตกต่างจากการปลูกในโรงเรือน จึงเป็นจุดที่สังเกตและนำมาปรับใช้ในสูตรดินของเรา ลูกค้าที่ปลูกกุหลาบโดยที่ไม่มีโรงเรือนควรจะใช้เป็นดินแบบไหน 

การปลูกกุหลาบอะไรคือสิ่งที่ต้องให้ความสำคัญที่สุด

สำคัญที่สุดของการปลูกกุหลาบแต่ละภูมิภาค คือการเลือกสายพันธุ์ที่เข้ากับภูมิอากาศของแต่ละพื้นที่ อาจจะสังเกตโซนพื้นที่ของตัวเองว่านิยมปลูกสายพันธุ์อะไร ปลูกแล้วงาม ไม่ใช่ทุกสายพันธุ์จะปลูกได้หมดทุกพื้นที่ เนื่องจากกุหลาบแต่ละสายพันธุ์ก็จะแตกต่างกัน ในลักษณะที่โดนเพลี้ยไฟ เชื้อรา แต่ถ้าพื้นที่ไหนปลูกแล้วมีความอดทน แข็งแรง ในพื้นที่ นั่นแสดงว่าเข้ากับพื้นที่ได้มากที่สุด

จุดเด่นของการปลูกกุหลาบ

ความท้าทาย ที่ว่าจะปลูกกุหลาบยังไงให้สวยและงาม นี้คือความท้าทาย เหมือนเราเลี้ยงลูก แต่นี้เป็นการเลี้ยงต้นไม้ คอยประคบประหงมดูความเจริญเติบโตของเขา จนกว่าเขาจะออกดอกอีกครั้งหนึ่งไปเรื่อยๆ

กุหลาบเป็นไม้ที่ออกดอกได้เพียงแค่เดือนละ 1 ครั้งเท่านั้น แต่ยังดีกว่าบางสายพันธุ์ที่เป็นไม้ชนิดอื่น ที่ออกดอกเพียงแค่ปีละครั้ง แต่กุหลาบสามารถออกดอกได้เดือนละ 1 ครั้ง ถือว่าค่อนข้างไว สามารถออกดอกให้เก็บเกี่ยวได้ทุกๆ เดือน 

กุหลาบมีอายุขัยสูงสุดอยู่ที่ 40 ปี อยู่ที่พระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์ จังหวัดเชียงใหม่ แต่ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับอากาศและสิ่งแวดล้อมต้องอำนวยถึงจะอายุขัยยาวนาน แต่ถ้าพื้นที่ราบบ้านเราจะมีอายุขัยประมาณ 5-6 ปี ถือว่ามากพอควร ควรหมั่นตัดแต่งทุกๆ เดือน เดือนละครั้งเพื่อกระตุ้นการแตกยอดใหม่และการออกดอกที่สมบูรณ์ 

ถ้าปล่อยให้ดอกร่วงค้างคาต้น จะทำให้ดอกที่เกิดขึ้นใหม่ในครั้งต่อไปจะไม่สมบูรณ์ แต่ถ้าหมั่นตัดใบ ตัดกิ่ง จะช่วยกระตุ้นการแตกใหม่ที่สมบูรณ์ ก่อนที่จะปลูกกุหลาบก็ควรศึกษาก่อนว่ากุหลาบชอบอะไรบ้าง กุหลาบชอบแสงแดดแต่ไม่ชอบความร้อน ชอบความชื้นแต่ไม่ชอบความแฉะ ชอบอากาศที่เย็นแต่ต้องได้แสงแดดด้วย

เทคนิคการปลูกกุหลาบ

1. ปลูกกุหลาบ 1 ต้น สิ่งที่เตรียมและสำคัญที่สุดคือกระถาง กุหลาบชอบกระถางที่มีรูระบายน้ำค่อนข้างใหญ่หรือมากเท่าที่จะมากหรือใหญ่ได้

2. ดินที่กุหลาบชอบจะต้องกักเก็บความชื้นได้ค่อนข้างสูง แต่มีระบายน้ำได้ค่อนข้างดี และมีค่า pH อยู่ที่ 5.5-6.5

3. กุหลาบต้องการน้ำ สามารถรดน้ำได้ 1-3 ครั้งต่อวัน ต้องดูด้วยว่าช่วงไหนอากาศร้อน สามารถรดได้ช่วงเช้าและช่วงบ่าย แต่ถ้าสมมติว่าช่วงไหนที่เราปลูกและออกดอกเยอะๆ สามารถรดน้ำประมาณ 3-4 ครั้งต่อวัน เพื่อให้ดอกยังคงบานอยู่บนต้นได้เป็นระยะเวลาที่ค่อนข้างนาน

4. ปุ๋ยที่ดีที่สุดของกุหลาบจะเป็นสูตรเสมอ 16-16-16 หรือ 17-17-17 ซึ่งจะมีการแบ่งระยะ ถ้าช่วงที่ตัดแต่งใหม่จะเป็นปุ๋ยยูเรียหรือปุ๋ยที่มีไนโตรเจนค่อนข้างสูง เพื่อกระตุ้นการแตกยอดใหม่ และช่วงที่ติดดอก พอยอดใหม่แตกกำลังจะมีดอกตูม จะใส่ปุ๋ยที่มีโพแทสเซียมค่อนข้างเยอะ เพื่อกระตุ้นการแตกดอกที่สมบูรณ์

ดินที่คุณฝ้ายคิดค้นสูตรขึ้นมาเอง “ดินนิกุล” สำหรับปลูกกุหลาบโดยเฉพาะ ที่ผ่านการทดลองและศึกษาจนสำเร็จ ได้มีจำหน่ายอยู่ที่เพจเฟซบุ๊ก : ทาสกับราชนิกุล ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 สูตรด้วยกัน ซึ่งก็จะมีความแตกต่างด้วยวิธีและการวางราก “ดินนิกุล” มีความโปร่ง ระบายน้ำได้ดี มีธาตุอาหารให้ต้นกุหลาบ บำรุงจากราก ต้นแข็งแรง สามารถต้านทานโรคได้ โดยไม่จำเป็นต้องอัดปุ๋ย

สูตรปลูกลงกระถาง กระสอบ 5 กิโลกรัม ราคา 150 บาท สามารถใส่กระถาง 12 นิ้ว ได้ 1-2 กระถาง และกระสอบ 15 กิโลกรัม ราคา 380 บาท สามารถใส่กระถาง 12 นิ้ว ได้ 3-4 กระถาง 

สูตรปลูกลงดิน กระสอบ 5 กิโลกรัม ราคา 130 บาท

ส่วนผสมดินของทางสวนมีส่วนผสมของแกลบเก่าหมัก หน้าดินร่วนปนทราย ดินใบก้ามปูหมักละเอียด (ใบก้ามปูหมัก 6 เดือน) ไตรโคเดอร์มาผงนำเข้า มูลวัวหมัก 1 ปี และส่วนผสมสำคัญอื่นๆ เมื่อทุกอย่างผสมกัน จะเป็นดินที่มีประสิทธิภาพมากในการปลูกกุหลาบ ซึ่งถ้านำมาปลูกไม่ต้องผสมวัสดุอื่น สามารถใช้ได้ทันที ดินสามารถเก็บได้นานโดยเก็บไว้ในที่แห้ง สามารถใช้งานได้กับดอกไม้ทุกชนิด

หลังจากที่ผลิตดินจำหน่าย ผลตอบรับดีมาก มีผู้คนให้ความสนใจไม่น้อย ทำรายได้หลักแสนต่อเดือน เฉพาะแค่ดินเท่านั้น จากความรัก ความชอบ สู่อาชีพที่ทำรายได้ให้ไม่น้อย

อยากจะฝากอะไรกับคนที่เริ่มต้นปลูกกุหลาบ

กุหลาบเป็นไม้ที่เลี้ยงง่ายก็ง่าย ยากก็ยาก ถ้าคุณไม่มีเวลาหรือไม่ได้รักจริงๆ แนะนำว่าอย่าปลูกเพราะเสียทั้งเวลาและเงินโดยเปล่าประโยชน​ ถ้าเกิดว่าชอบในรูปลักษณ์ของกุหลาบ แต่ไม่ชอบที่จะดูแลไม่แนะนำให้ปลูก ถ้าไม่สนใจไม่ดูแลเขาก็ตายสงสารเขา เพราะเขาก็มีชีวิตเหมือนกันคล้ายกับสัตว์เลี้ยง

หากใครสนใจดินสำหรับการปลูกกุหลาบ สามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่เพจเฟซบุ๊ก : ทาสกับราชนิกุล สามารถปรึกษาเลือกดินให้เหมาะกับปลูกกุหลาบให้เจริญเติบโตงอกงาม ประดับบ้าน ประดับสวนให้ดูดี และกุหลาบบางสายพันธุ์มีกลิ่นหอม ตอนเช้าตื่นมาสูดบรรยากาศธรรมชาติให้สดชื่นจากต้นไม้ที่ปลูกเอง