สร้างแปลงผักมินิมอล วัสดุเหลือใช้เศษไม้เก่า จากปลูกผักกินเอง สู่แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรในชุมชน

อดีตพนักงานแบงก์เริ่มต้นจากความชอบปลูกต้นไม้ ปลูกผัก บนพื้นที่หลังบ้าน จากพื้นที่เล็กๆ เรียนรู้ศึกษาจากโลกออนไลน์ สู่แปลงผักมินิมอล ที่หลายๆ คนต้องเคยเห็นบนโลกออนไลน์ เรียกได้ว่าเป็นแปลงผักในฝันของใครหลายๆ คน ที่อยากจะมีแปลงผักแบบนี้เป็นของตัวเอง

คุณวลัยลักษณ์ คำคูณ หรือ คุณแพท เจ้าของวลัยฟาร์ม
คุณวลัยลักษณ์ คำคูณ หรือ คุณแพท เจ้าของวลัยฟาร์ม

คุณวลัยลักษณ์ คำคูณ หรือ คุณแพท เจ้าของวลัยฟาร์ม จังหวัดพะเยา ลาออกจากงานประจำอดีตพนักงานแบงก์ ย้ายกลับมาอยู่กับแฟนที่พะเยา ช่วงนั้นเรียกว่าเป็นจุดที่พีก แฟนเข้ารับการรักษาผ่าตัดซีสต์ที่มดลูก ไม่มีใครช่วยแฟนทำงานต่อเลยลาออกมาช่วยแฟนทำ

จุดเริ่มต้นจากการซื้อที่หลังบ้าน ที่ดินเล็กๆ ประมาณ 1 ไร่ 75 ตารางวา ส่วนพื้นที่ในการปลูกผักทำสวนเพียง 2 งาน เริ่มทำตั้งแต่ปี 2564 จนถึงปัจจุบันเข้าสู่ปีที่ 3 จากพื้นที่ว่างเปล่าถมที่ และปลูกผักมาเรื่อยๆ ทำแปลงผักต่างๆ จากวัสดุที่มีอยู่แล้วนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ ลดต้นทุนการผลิตไปได้ส่วนหนึ่ง พัฒนามาเรื่อยๆ จนเป็นที่มาของ “วลัยฟาร์ม” เป็นที่มาของฟาร์มแห่งความสุขของเรานั่นเอง 

วลัยฟาร์ม
วลัยฟาร์ม

หลายๆ คนคงสงสัยว่าอดีตเป็นพนักงานแบงก์แล้ว เอาความรู้การปลูกผักมาจากไหน คุณแพท ได้เล่าให้ฟังว่า “เดิมเป็นคนอีสาน ตอนเด็กๆ แม่ปลูกผักขายอยู่แล้ว ทำให้เราซึมซับมาเรื่อยๆ” แต่นอกจากนี้ก็ได้ศึกษาตามสื่อออนไลน์ต่างๆ จะเห็นได้ว่ายุคนี้ผู้คนให้ความสนใจในการปลูกผักออร์แกนิกเพิ่มขึ้น ทุกคนหันมาใส่ใจสุขภาพของตัวเอง คุณแพทก็เช่นเดียวกัน ปลูกผักไว้กินเอง ปลอดภัยจากสารเคมี แถมดีต่อสุขภาพของผู้บริโภคทั้งคนในครอบครัวและลูกค้าที่มากิน

ในแปลงผักนี้จะเน้นปลูกเป็นผักสวนครัวเป็นหลัก นอกจากผักยังมีผลไม้ที่ปลูกเอง เช่น ทุเรียน ฝรั่ง มะพร้าว มะละกอ กล้วย และอื่นๆ อีกมากมายหลายชนิด สิ่งเหล่านี้ที่ปลูกก็ได้นำมาทำอาหารขายในช่วงเย็น ผักที่ใช้ก็มาสดๆ จากสวน

ไอเดียในการทำแปลงผักจากวัสดุเศษไม้ของคุณแพท

แปลงผักวลัยฟาร์ม ส่วนใหญ่เลยใช้วัสดุมาจากไม้ในการทำแปลงผัก เนื่องจากทางภาคเหนือไม้มีจำนวนเยอะ บ้านของคนทางเหนือส่วนใหญ่ทำมาจากไม้ น้อยมากที่จะใช้ปูน โดยไม้ที่เรานำมาทำแปลงเป็นเล้าข้าวเก่าของแม่แฟน ซึ่งเป็นไม้ที่ไม่ได้นำมาทำอะไร บางส่วนปล่อยทิ้งไว้ก็ปลวกกิน เลยเป็นไอเดียนำไม้ที่เหลือมาทำแปลงผักใช้ของที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์ เรียกได้ว่าแทบจะไม่ต้องใช้เงินในการทำแปลงผักเลย

เรียกได้ว่า “หมกหมุ่น” อยู่กับในโลกออนไลน์ทั้งในแพลตฟอร์ม Youtube Facebook Pinterest ในปัจจุบันจะมีไอเดียใหม่ๆ ในการทำแปลงผักเยอะมากทั้งในไทยและต่างประเทศ บางคนที่ทำสวนผักก็จะมาแชร์ไอเดียไว้ให้สำหรับคนที่อยากทำแปลงผักด้วยวัสดุต่างๆ เยอะมาก ยิ่งช่วงนี้จะมีกลุ่มในเฟซบุ๊ก ก็จะมีหลายคนเอาไอเดียมาแบ่งปันกัน ก็ศึกษามาจากหลายๆ ที่

ที่เป็นซุ้มไม้ในสวน ก็เป็นไม้เก่าทั้งหมด สังกะสีเก่า ส่วนใหญ่จะนำของที่มีอยู่แล้วของที่บ้านที่วางทิ้งไว้ นำมาใช้ให้เป็นประโยชน์ดีกว่าปล่อยทิ้งไว้ให้สูญเปล่า  

แปลงผักที่ทำมาจากไม้สามารถใช้งานได้ระยะยาว แต่อาจจะมีปลวกบ้าง แต่ก็ไม่ใช่เรื่องยากในการที่จะกำจัดมันออกไป โดยวิธีการกำจัดปลวกจะใช้ยาเส้นผสมกับน้ำเปล่า แล้วฉีดใส่ไม้ นอกจากจะช่วยป้องกันปลวกแล้ว ยังช่วยกำจัดแมลงได้อีกด้วย 

การไล่แมลงในสวน จะใช้พวกสารชีวภัณฑ์ หรือของพื้นที่ของเราในอำเภอปง ซึ่งส่วนใหญ่จะนิยมปลูกยาเส้นกันหลายพื้นที่ รวมถึงครอบครัวของเราด้วยที่ปลูกยาเส้น จึงใช้จากตรงนั้นโดยไม่ต้องซื้อ ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น ผลตอบรับตอนนี้ในฟาร์มก็ไม่มีปลวก ไม่มีหอยทาก กำจัดเพลี้ยได้ด้วย

สูตรยาเส้นกำจัดปลวกและแมลงศัตรูพืชที่มากวนใจ

สูตรที่ 1 แช่น้ำ

นำยาเส้น 1 กำมือ แช่ลงในน้ำ 2 ลิตร แช่ทิ้งไว้ 1-2 ชั่วโมงก็สามารถกรองแล้วนำมาผสมน้ำให้เจือจางก่อนนำไปฉีดพ่นได้เลย

สูตรที่ 2 แบบหมัก

ยาเส้น 2 กำมือ น้ำส้มสายชู 1 ขวด เหล้าขาว 1 ขวด นำมาผสมแช่รวมกันหมักทิ้งไว้ 2 อาทิตย์ หลังจากนั้นจึงนำไปใช้ได้ 

เคล็ดลับที่สำคัญที่สุดในการปลูกผัก

สิ่งสำคัญที่สุดในการปลูกผักคือ การปรุงดิน ถ้าปรุงดินดี ไม่ต้องใส่ปุ๋ยผักยังรอด ผักก็งาม เคล็ดลับการปรุงดินของทางฟาร์ม คือ ดิน 1 ส่วน แกลบดำ 1 ส่วน ปุ๋ยคอก 1 ส่วน กาบมะพร้าว แกลบดิบ (แต่ทางสวนของคุณแพทหาแกลบดิบยากก็จะใช้เป็นแกลบดำ) ไม่จำเป็นจะต้องมีทุกอย่าง เอาเท่าที่มี เท่าที่หาได้ในพื้นที่ หลังจากนั้นคลุกเคล้าให้เข้ากันหมักทิ้งไว้ 1 เดือนขึ้นไป ถึงจะนำมาใช้ได้ จะช่วยทำให้ต้นกล้าที่ปลูกแข็งแรง ใบไม่เหลือง 

การบำรุงของที่สวนจะเน้นใช้เป็นมูลวัวกับแกลบขี้ไก่ เนื่องจากขี้วัวหาง่ายในพื้นที่ และมีธาตุอาหารครบ สามารถใช้ได้กับผักผลไม้ทุกชนิด แต่จะมีข้อเสียตรงที่ ถ้าใช้ขี้วัวหญ้าจะขึ้นเยอะ เพราะวัวกินหญ้า มูลที่ออกมาก็มีหญ้าอยู่ในนั้น นอกจากปลูกผัก คุณแพทยังเลี้ยงไก่อีกด้วย เอามูลไก่มาทำเป็นปุ๋ยได้ ไข่ที่ไก่ไข่ก็สามารถเอาไปจำหน่ายและทำอาหารเมนูต่างๆ 

ปลูกผักสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้คือวัชพืช ต้องหมั่นคอยตัดหญ้าอยู่เป็นประจำ เวลาที่ตัดหญ้าในสวนก็จะนำเศษหญ้าที่ตัดนำมากองรวมกันแล้วมาหมักเป็นปุ๋ยเอามาใช้บำรุงผัก ต้นไม้ที่ปลูก ใช้ของที่มีอยู่ไม่ต้องเสียเงินซื้อ ถือว่าใช้ทุกอย่างในสวนได้เกิดประโยชน์กับทุกส่วนมากๆ 

ปลูกผักหลายชนิด แต่สิ่งสำคัญในการดูแลคือ “ความขยัน” การปลูกผักต้องมาจากความชอบ ถ้าใจไม่รักจะปลูกไม่ได้ ถึงปลูกได้ผักก็ไม่งอกงาม บางคนมีเงินก็จริง มีเงินจ้าง แต่ถ้าไม่มีใจก็ไม่สามารถทำได้ ผักก็ไม่เจริญเติบโต ไม่สวย

คุณแพท ยังบอกอีกว่า “ปลูกผักเหนื่อยมากนะ แต่การปลูกผักไม่ยาก ผักชนิดไหนใครๆ ก็สามารถปลูกได้ แต่ถ้าทนกับความเหนื่อยไม่ได้ก็ทำอะไรไม่ได้แน่นอน การผสมดิน คือเหนื่อยที่สุด ทุกอย่างต้องใช้ระยะเวลาบางครั้งปลูกแล้วตายก็มี ไม่ได้ปลูกแล้วงามทุกต้น”

ถ้าบางคนมีเศษวัสดุเหลือใช้ในบ้าน ไม่ว่าจะเป็น กระเบื้อง สังกะสี อิฐบล็อก กล่องโฟม ตะกร้า กระถาง เศษไม้ ที่ไม่ใช้สามารถประยุกต์นำมาใช้เป็นวัสดุในการปลูกผักได้ อุปกรณ์ของใช้เหล่านี้ไม่ว่าจะเป็นตะกร้า กะละมัง ถัง ปลูกผักได้หมดอยู่ที่การดูแลของเรามากกว่า 

ซึ่งตอนที่เริ่มต้น คุณแพทก็ปลูกใส่ในกระถางทั่วไป ทำอะไรก็ได้ที่ไม่ต้องควักเงินในกระเป๋าเยอะ ไม่จำเป็นต้องลงทุนเยอะ ลองทำดูก่อนว่าทำแล้วเหนื่อย ทนได้ไหม ถ้าทนได้แสดงว่าก็มีใจรักแล้ว สามารถลุยลงมือต่อได้

วิธีการปลูกผักฉบับคุณแพท (วลัยฟาร์ม)

ขั้นตอนแรกการปรุงดิน ถ้าปรุงดินดีก็ไม่จำเป็นจะต้องใส่ปุ๋ยเพิ่ม อาจจะใส่บ้างแต่ไม่ต้องใส่เยอะ ส่วนเมล็ดพันธุ์ซื้อจากออนไลน์ แต่ก็ควรศึกษาร้านให้ดี บางเจ้าซื้อมาเมล็ดไม่งอกก็มี หลังจากได้เมล็ดพันธุ์นำมาเพาะใส่พีทมอส พองอกแล้วนำมาเพาะต้นกล้ารดน้ำเช้า-เย็น ห้ามให้พีทมอสแห้ง ไม่งั้นจะทำให้ต้นกล้าไม่แข็งแรง พอต้นกล้าแข็งแรงสามารถนำไปปลูกลงดินได้เลย ก่อนที่จะนำต้นกล้าลงดินจะนำมูลไส้เดือนลงก่อน ถ้าป้องกันแมลงจะใช้สูตรยาเส้นหรือสารชีวภัณฑ์ น้ำส้มควันไม้ ควรฉีดพ่น 2 วันครั้ง 

หลังจากที่ทำแปลงผักไปได้สักพัก ก็มีไอเดียใหม่เกิดขึ้น เมื่อเพื่อนแฟนเยอะ มาจากต่างจังหวัดบ้าง กรุงเทพฯ บ้าง มาเที่ยวพักผ่อน ชอบมานั่งกินลมชมวิวทุ่งนาที่สวนของเรา สิ่งแรกที่ทำ คือห้องน้ำ ไว้สำหรับต้อนรับแขกที่มา แต่เวลาที่แขกมาก็ต้องทำเมนูอาหารเข้าครัว แต่ครัวที่บ้านต้องเดินออกไปประมาณหนึ่ง เลยผุดไอเดียถ้ามีครัวเล็กๆ ที่สวนเราก็คงดี สะดวกใช้งานง่าย แต่ปรากฏว่าไม่เล็กอย่างที่คิดไว้ 

นอกจากปลูกผักคุณแพทยังมีอาชีพเสริมรับนักท่องเที่ยวพายซัพบอร์ด แฟนคุณแพทเลยปิ๊งไอเดีย “ถ้าเกิดนักท่องเที่ยวไปพายซับบอร์ดเสร็จแล้ว มากางเต็นท์ต่อที่สวนเรา กินอาหารมื้อเย็นบรรยากาศธรรมชาติสวนบ้านเรา เพราะก็มีพื้นที่สามารถกางเต็นท์นอนได้” 

เลยทำเป็นร้านนั่งชิลยามเย็น ซึ่งครัวที่ทำก็มาจากเศษไม้ที่ไม่ได้ใช้ เป็นไม้สักเก่า เวลาใครเห็นจะชอบเรียกว่า “บาร์ไม้” จากของเก่าที่ไม่มีประโยชน์ นำมาใช้ประกอบเป็นครัวที่สวยงาม

มีการทำตลาดลงบนช่องทางออนไลน์บนแพลตฟอร์มต่างๆ ทั้ง Facebook ในกลุ่มต่างๆ และช่องทาง TikTok ของตัวเองด้วย ส่วนใหญ่ลูกค้าจะเป็นคนข้างนอก คนในท้องถิ่นจะมีประปราย ผลตอบลัพธ์หลังจากทำเป็นแหล่งท่องเที่ยวด้วยผลตอบรับดีเกินคาด เนื่องจากไม่ต้องเสียค่าเช่าที่ ไม่ต้องเสียค่าจ้างพนักงาน เดือนหนึ่งสามารถสร้างรายได้เฉลี่ย 40,000-50,000 บาท รายได้ส่วนนี้ยังไม่ได้หักต้นทุน

เห็นแบบนี้คุณแพทไม่ได้ทำอาชีพเดียว แต่ทำหลายอย่างมาก อาชีพเดียวอยู่ไม่ได้ คุณแพท เล่าให้ฟังว่า “นอกจากปลูกผักแล้ว ยังทำอย่างอื่นอีก จากบ้านที่ซื้อไว้ตอนทำงานแบงก์ รีโนเวตเป็นโฮมสเตย์อยู่ที่กาญจนบุรี รับส่งพัสดุในหมู่บ้าน ขายลอตเตอรี่ พายซับบอร์ด ไร่ยาสูบ” 

คุณแพทยังเล่าทิ้งท้ายว่า “ถ้าทำเป็นหลายๆ อาชีพก็จะอยู่ได้ ถ้าทำเป็นอาชีพเดียวไม่แนะนำ บางครั้งก็ไม่มีลูกค้าอาจจะท้อบ้าง แต่ถ้าทำสวนปลูกหลายอย่าง พื้นที่เยอะ แล้วมาจากความชอบเราด้วยอันนี้แพทแนะนำ”

หากใครสนใจอยากไปเห็นแปลงผักสถานที่จริง ไปดื่มด่ำบรรยากาศ กินลม ชมวิว สามารถติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่เพจเฟซบุ๊ก : วลัยฟาร์ม-Walai Farm รับรองว่าต้องชอบแน่ๆ เป็นไอเดียที่ไม่ธรรมดา พื้นที่แค่นี้ก็สามารถมีแปลงผักสวยๆ ไว้กินเองได้