ผู้เขียน	เมย์วิสาข์
เผยแพร่	วันอาทิตย์ที่ 26 สิงหาคม พ.ศ.2561

พญายอ “นางพญา” ปราบพิษสัตว์-แมลงกัด ได้ยอดเยี่ยม ยังยืนยัน ยิ่งเยินยอ

ชื่อวิทยาศาสตร์ Clinacanthus nutans (Burm.f)

ชื่อวงศ์ Acanthaceae

ชื่ออื่นๆ เสลดพังพอนตัวเมีย ผักมันไก่ ผักลิ้นเขียด พญาปล้องดำ (เชียงใหม่) พญาปล้องทอง (ลำปาง) ลิ้นมังกร (ภาคกลาง) โพะโซ่จาง

หนูได้รับเกียรติอย่างยิ่ง ที่เขายกย่องให้เป็นถึง “พญา” หนูเลยถือโอกาสแต่งตั้งตัวเองเป็น “นางพญาปราบพิษสัตว์” ซะเลย

อย่าหาว่าหนูหลงตัวเองนะคะ เพราะแม้แต่หนังสือพิมพ์ข่าวสด ฉบับลงวันที่ 25 ตุลาคม 2559 ในคอลัมน์ “อาทิตย์ละต้น” ยังลงข่าว ยกยอหนูและโยงใยสรรพคุณที่นำไปใช้ได้อย่างไม่ยุ่งยากว่ารากของ “พญายอ” มีสารที่สกัดออกมาใช้ช่วยระงับอาการอักเสบได้ รวมทั้งกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ก็ได้ผลิต “ครีมพญายอ” เพื่อนำไปใช้รักษาผู้ป่วยโรคงูสวัด ทำให้แผลตกสะเก็ดหายเร็ว ลดอาการปวดได้ดีไม่มีผลข้างเคียง จึงไม่ทำให้เกิดอาการแสบระคายเคือง และที่หนูภูมิใจมากคือ หนังสือพิมพ์ข่าวสดได้ลงภาพหนูช่วงปลายกิ่ง ที่มีดอกเป็นกระจุก กลีบสีแดงส้ม มีเกสรตัวผู้และตัวเมีย โผล่ออกมา หนูจึงนำภาพนี้มาอวดว่าดูแล้ว หนูสวยงามเหมือนนางพญาจริงๆ

ชื่อของหนูฟังดูไม่ค่อยน่ารัก ถ้าเรียกว่า “เสลดพังพอนตัวเมีย” ได้ยินแล้วคนจินตนาการว่า เป็นสัตว์ดุร้าย ห่างผู้คน โดยส่วนตัวหนูชอบชื่อพญาปล้องทองมาก แต่พอผู้คนรู้จักนิยมชมชื่น ยกย่องเยินยอ เขาจึงหยิบยื่นให้เป็น “พญายอ” หนูคิดว่าเขาไม่ได้ยัดเยียดให้ยุ่งยาก เพราะหนูเองก็ไม่มีนิสัยยอกย้อนโยกเยก แม้ว่าหนูจะยอมรับอย่างยากเย็น นี่ก็ไม่ได้ยียวนนะยะ

หนูเป็นพืชสมุนไพรสำหรับแก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย เหมาะสำหรับปลูกไว้ใกล้ตัวในบ้าน ใช้ถอนพิษ โดยใช้ใบแก่ 4-5 ใบ ล้างให้สะอาด เด็ดแกนกลางออก ฉีกเป็นชิ้นโขลก ตำ หรือขยี้พอแหลก ใช้พอกบริเวณที่ถูกกัด ถอนพิษได้เร็ว หรือพอกฝีที่จะช่วยดูดหนองลดการอักเสบ สำหรับต้นพญายอ ก็ใช้เป็นยาสมุนไพร แก้ท้องเสีย แก้โรคบิด โดยใช้ต้นล้างให้สะอาด ตัดเป็นท่อนสั้นทุบให้แตก ต้มกับน้ำเคี้ยวให้เหลือครึ่ง แล้วจึงกรองเป็นน้ำดื่มแก้อาการท้องเสีย อาการถ่ายท้องจากเชื้อบิด เป็นว่าทั้งใบทั้งต้นใช้ได้หมด  หากจะตำ พอก โดยใช้แอลกอฮอล์หรือเหล้าขาวผสมได้ดี ส่วนที่เขาใช้สกัดสารจากใบพญายอ แปรรูปเป็นครีมทาแผล เป็นยาแผนปัจจุบันแล้ว

หนูเป็นไม้พุ่มกึ่งเลื้อย สูงได้ถึง 3 เมตร กิ่งก้านเป็นสีเขียว ดอกสวย สีแดงส้ม อยากจะขยายพันธุ์หนูก็เพียงเลือกกิ่งแก่ 1-2 คืบ ปักชำในดินผสมแกลบสัก 3 สัปดาห์ ก็มีรากงอกแล้ว และเริ่มผลิใบอ่อน หากจะย้ายลงแปลงหรือกระถางใหญ่ได้เลย

แม้ว่าหนูจะเป็น “นางพญา” ฆ่าถอนพิษสัตว์ได้ แต่เสียดาย…ไม่ใช้ “ถอนพิษรัก” ให้ใครได้เลย