ผู้เขียน	สุรเดช สดคมขำ
เผยแพร่	วันพฤหัสที่ 2 พฤศจิกายน พ.ศ.2566

ปลาหมอ เป็นอีกหนึ่งสัตว์น้ำที่มีการเลี้ยงกันในหลายพื้นที่ เพราะยังเป็นที่ต้องการของตลาดและสามารถประกอบอาหารได้หลายเมนู จึงทำให้ในแต่ละปีความต้องการลูกพันธุ์ปลาหมอ เพื่อนำไปเลี้ยงสร้างรายได้มีอย่างต่อเนื่อง ซึ่งการเพาะพันธุ์ลูกปลาหมอคุณภาพจึงเป็นสิ่งที่สำคัญ ต้องมีพ่อแม่พันธุ์ที่ดีเพื่อทำการพัฒนาให้เกิดลูกพันธุ์ดี เมื่อเกษตรกรนำมาเลี้ยงแล้วจะช่วยให้ได้ปริมาณผลผลิตต่อรอบสูง และสามารถทำกำไรจากการเลี้ยงได้เป็นอย่างดี

คุณวัลลภ วันสุข หรือ คุณเบิ้ม บัณฑิตมหาวิทยาลัยแม่โจ้ เป็นอีกหนึ่งเกษตรกรที่ได้ทำการเพาะพันธุ์ปลาหมอจำหน่าย คุณเบิ้มได้นำวิชาความรู้ที่ได้ร่ำเรียนมาต่อยอดเป็นอาชีพเสริม ซึ่งภายในฟาร์มมีการเพาะพันธุ์ปลาหลายชนิด แต่ที่เป็นที่ต้องการของตลาดตลอดทั้งปีก็คือปลาหมอ โดยมีลูกค้าที่เข้ามาซื้อตั้งแต่นำไปเลี้ยงในครัวเรือน และการเลี้ยงเพื่อเป็นการค้าจำหน่ายเป็นปลาเนื้อ

ใช้เวลาว่างจากงานประจำ เพาะพันธุ์ปลาเสริมรายได้

คุณเบิ้ม เล่าให้ฟังว่า เมื่อจบการศึกษาเกี่ยวกับด้านประมงก็ได้เข้ามาทำงานเกี่ยวกับสาขาที่ได้เล่าเรียนมา เมื่อมีประสบการณ์มากขึ้น จึงได้เห็นช่องทางของการสร้างรายได้ให้กับตัวเอง จึงได้มาทำการเพาะพันธุ์ปลาจำหน่าย ซึ่งปลาที่เพาะมีหลายชนิด ตั้งแต่ ปลากาดำ ปลายี่สก และปลาหมอ ซึ่งปลาหมอได้รับความนิยมในเรื่องของตลาด และปลาชนิดนี้มีความต้านทานโรค เลี้ยงง่าย โตเร็ว

“ปลาหมอที่ผมเลือกเพาะพันธุ์ เพราะว่าตลาดเป็นสิ่งแรกเลยที่ผมมอง เพราะในพื้นที่มีความต้องการอย่างต่อเนื่อง มีตั้งแต่ตลาดที่ต้องการซื้อไปเลี้ยงบริโภคในครัวเรือน เกษตรกรทั่วไปนำไปเลี้ยงเพื่อจำหน่าย และมีลูกค้ารับซื้อเพื่อนำไปปล่อยทำบุญ จึงทำให้ลูกปลาหมอที่ผลิตออกมา สามารถส่งจำหน่ายได้ตลอดทั้งปี ถ้ามีการจัดการตลาดที่ดี ก็จะช่วยให้ปลาที่ผลิตออกมาสามารถส่งขายได้” คุณเบิ้ม บอก

 

รวบรวมปลาหมอพันธุ์ดี มาเพาะพันธุ์ให้ได้ลูกพันธุ์คุณภาพ

การเพาะพันธุ์ปลาหมอให้ได้ลูกพันธุ์คุณภาพ คุณเบิ้ม เล่าว่า การรวบรวมพ่อแม่พันธุ์ที่ดีถือว่ามีความสำคัญมาก โดยหาพ่อแม่พันธุ์ทรงดีจากแหล่งต่างๆ เข้ามาไว้ภายในฟาร์ม จากนั้นนำมาเลี้ยงภายในฟาร์มให้มีความสมบูรณ์ ซึ่งการเลี้ยงพ่อแม่พันธุ์จะปล่อยเลี้ยงแบบแยกเพศ โดยปล่อยเลี้ยง 200-300 ตัวในกระชังขนาด 2×3 เมตร ความลึกอยู่ที่ 1.50 เมตร พ่อแม่พันธุ์ปลาหมอที่พร้อมนำมาผสมพันธุ์ได้ต้องมีอายุอยู่ที่ 8 เดือนขึ้นไป

“เนื่องจากการเพาะพันธุ์ปลาหมอ ต้องฉีดฮอร์โมนสังเคราะห์ การฉีดฮอร์โมนสำหรับตัวผู้จะใช้อยู่ที่ 10 ไมโครกรัมต่อน้ำหนักตัวปลา 1 กิโลกรัม ส่วนตัวเมียฉีดฮอร์โมนอยู่ที่ 15 ไมโครกรัมต่อน้ำหนักตัวปลา 1 กิโลกรัม หลังฉีดฮอร์โมนแล้ว ปล่อยให้ปลาหมอผสมกันเอง เมื่อผ่านไปได้ประมาณ 24 ชั่วโมง หลังจากที่แม่พันธุ์วางไข่แล้ว จะจับพ่อแม่พันธุ์มาเลี้ยงลงในกระชังตามเดิม จากนั้นรอประมาณ 3 วัน ไข่ปลาหมอจะฟักเป็นตัวออกมาให้เห็น” คุณเบิ้ม บอก

อาหารที่ใช้เลี้ยงลูกปลาหมอช่วงแรกจะให้กินไข่แดง 3 มื้อ ประมาณ 3 วัน หลังจากนั้นเลี้ยงด้วยลูกไรอีก 2 วัน เมื่อลูกปลาหมอได้อายุครบประมาณ 5 วัน ปล่อยอนุบาลลงในบ่อดิน พร้อมกับเลี้ยงด้วยอาหารไฮเกรดเม็ดเล็กพิเศษ โปรตีนอยู่ที่ 42 เปอร์เซ็นต์ โดยทำการบดอาหารให้ละเอียดผสมกับน้ำ สาดกระจายลงไปให้ทั่วบ่ออนุบาลเพื่อให้ลูกปลากิน ให้กินอยู่แบบนี้ประมาณ 15 วัน จากนั้นเปลี่ยนเป็นเลี้ยงด้วยอาหารผงอีก 14 วัน และปรับอาหารเป็นอาหารสำเร็จรูปเม็ดเล็ก มีโปรตีนอยู่ที่ 42 เปอร์เซ็นต์ ให้กิน 2 มื้อ เช้าและเย็น เป็นเวลาประมาณ 5 วัน จากนั้นลูกปลาหมอทั้งหมดภายในบ่ออนุบาลจะเริ่มได้ไซซ์ขนาดที่พร้อมจำหน่ายได้

สำหรับโรคที่เกิดขึ้นกับลูกปลาหมอที่เลี้ยงภายในบ่อนั้น คุณเบิ้ม บอกว่า ช่วงหน้าฝนต้องระวังเรื่องโรคที่อาจจะมากับน้ำ แต่ส่วนใหญ่ไม่ค่อยพบปัญหามากนัก เพราะการเพาะพันธุ์ปลามีระยะเวลาดูแลในช่วงสั้นๆ จึงทำให้การสะสมโรคไม่มี และการเลี้ยงก็มีการถ่ายน้ำเก่าออกและเติมน้ำใหม่เข้ามาภายในบ่ออยู่เสมอ

 

ขายปลาขนาดไซซ์นิ้ว ลูกค้าซื้อจนผลิตไม่ทันขาย

การทำตลาดเพื่อจำหน่ายลูกพันธุ์ปลาหมอนั้น คุณเบิ้ม บอกว่า ลูกค้าส่วนใหญ่เป็นคนที่อยู่ในพื้นที่เข้ามาติดต่อขอซื้อถึงหน้าฟาร์ม เพราะฉะนั้นในเรื่องของการทำตลาดจึงไม่ใช่เรื่องที่น่ากังวลมากนัก ในบางปีการผลิตลูกปลาหมอไม่เพียงพอต่อความต้องการของตลาด ยิ่งทำตลาดผ่านโซเชียลด้วยการสร้างเพจบนเฟซบุ๊ก ทำให้ลูกค้ารู้จักฟาร์มมากขึ้น มีลูกค้าจากพื้นที่ห่างไกลออกไปเข้ามาติดต่อขอซื้ออย่างต่อเนื่อง

ราคาลูกปลาหมอขนาดไซซ์ 1.5 นิ้ว ราคาจำหน่ายอยู่ที่ตัวละ 1.50 บาท และขนาดไซซ์ 2 นิ้ว ราคาอยู่ที่ 2 บาท ซึ่งลูกค้าที่เข้ามาซื้อมีหลากหลายพื้นที่ หรือหากลูกค้าท่านไหนสั่งจำนวนมาก ทางคุณเบิ้มจะมีบริการส่งให้ถึงบ้าน แต่ต้องสั่งในปริมาณที่กำหนด

“ลูกพันธุ์ปลาหมอตลาดยังไปได้อีกไกล ซึ่งตอนนี้ผมผลิตก็แทบจะไม่ทันขาย ในอนาคตถ้ามีเวลามากขึ้น ก็อยากจะขยับขยายการเพาะพันธุ์ให้มากขึ้น สำหรับคนที่อยากประสบผลสำเร็จในการเลี้ยงปลาหมอ ในเรื่องของการให้อาหารถือว่ามีความสำคัญมาก เราต้องให้ศึกษาเรื่องนี้ให้ดี ใช้อาหารเลี้ยงที่มีคุณภาพ พร้อมทั้งศึกษาในเรื่องของตลาดอย่างต่อเนื่อง การเลี้ยงปลาหมอก็จะประสบผลสำเร็จได้ไม่ยากครับ” คุณเบิ้ม บอก

สำหรับท่านใดที่สนใจหรือต้องการข้อมูลเพิ่มเติม สามารถติดต่อสอบถามเรื่องการเพาะพันธุ์ลูกปลาหมอได้ที่ คุณวัลลภ วันสุข หรือ คุณเบิ้ม เจ้าของวันสุขฟาร์ม ตั้งอยู่หมู่ที่ 8 ตำบลป่าไผ่ อำเภอสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ หมายเลขโทรศัพท์ 086-428-1146, 087-193-1700, 094-629-9127