เนรมิต “สวนสวรรค์” รอบพระเมรุมาศ

“สวนนงนุช พัทยา” สร้างชื่อเสียงจากผลงานการตกแต่งสวนสวยนานาชาติ สร้างความประทับใจแก่ผู้คนทั่วโลกมานานกว่า 30 ปี กวาดรางวัลชนะเลิศจากเวทีประกวดการจัดสวนทั้งในประเทศและต่างประเทศมาแล้วมากมาย และเคยมีโอกาสจัดตกแต่งภูมิทัศน์ในงานพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ “สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอเจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี” รวมทั้งจัดต้นไม้ ดอกไม้ประดับ ในพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ “สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก” มาแล้ว 

ดังนั้น ทางสำนักพระราชวัง จึงมอบความไว้วางใจให้สวนนงนุช รับหน้าที่จัดตกแต่งภูมิทัศน์ ในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ณ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง โดยดูแลรับผิดชอบตกแต่งสวนโดยรอบพระเมรุมาศ และรอบพระราชพิธี ในเขตรั้วราชวัติ จัดหาพันธุ์ไม้หลากหลายชนิดมาประดับตกแต่งภายนอกพระที่นั่งทรงธรรม พลับพลายก ศาลาลูกขุน ทับเกษตร และทิม รวมทั้งประดับตกแต่งสวน นอกรั้วราชวัติ ทางด้านทิศใต้ ฝั่งวัดพระศรีรัตนศาสดาราม (วัดพระแก้ว) เรียกได้ว่า สวนนงนุชดูแลรับผิดชอบการตกแต่งสวนในงานครั้งนี้ถึงร้อยละ 60 ของพื้นที่การจัดงานทั้งหมด

 

แนวคิดการจัดภูมิทัศน์ 

คุณกัมพล ตันสัจจา หรือ “เสี่ยโต้ง” ผู้อำนวยการสวนนงนุช พัทยา เปิดเผยว่า หลังจากผมได้รับการติดต่อจากทางสำนักพระราชวังให้ทำหน้าที่ดูแลตกแต่งภูมิทัศน์รอบพระเมรุมาศในครั้งนี้ ก็กำหนดแนวคิดการตกแต่งภูมิทัศน์ ในรูปแบบ “สวนสวรรค์” เปรียบเสมือน พสกนิกรไทยได้ร่วมน้อมส่งเสด็จ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร สู่สรวงสวรรค์

สวนนงนุชตกแต่งภูมิทัศน์รอบพระเมรุมาศและบริเวณมณฑลพิธีท้องสนามหลวง ให้งดงามสมพระเกียรติ โดยเน้นความพอเพียง เรียบง่าย ภายใต้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงที่ได้พระราชทานไว้ให้แก่ปวงชนชาวไทย

คุณกัมพล ตันสัจจา กับแปลงปลูกต้นชะแนบทอง

การประดับตกแต่งพระเมรุมาศ เพื่อเทิดพระเกียรติพระองค์ในครั้งนี้ สวนนงนุชได้นำพันธุ์ไม้มงคลหลายชนิดที่ผ่านความเห็นชอบจากกรมศิลปากรแล้วมาใช้ในงานพระราชพิธี เช่น ต้นตะโกดัด ต้นข่อย ต้นแก้วพุ่ม ฯลฯ ซึ่งเป็นพรรณไม้ชนิดเดียวกับที่ปลูกอยู่ในพระบรมมหาราชวัง นำมาประดับตกแต่งรอบพระเมรุมาศ เพื่อช่วยเพิ่มความสง่างาม และเลือกใช้พรรณไม้ที่มีใบและดอกสีเหลืองเป็นหลัก เนื่องจากเป็นโทนสีประจำในหลวงรัชกาลที่ 9

ต้นไทรยอดทอง ต้นชะแนบทอง หน้าวัวใบ (คิงออฟคิง) กล้วยไม้ดินสีเหลือง บัวไทยสีเหลือง ดอกดาวเรือง คือกลุ่มพรรณไม้โทนสีเหลือง ที่สวนนงนุชเลือกนำมาใช้ประดับตกแต่งพื้นที่รอบพระเมรุมาศ เพื่อถวายความจงรักภักดีในครั้งนี้ รวมทั้งพรรณไม้โทนสีขาว ที่สื่อถึงความดีงาม-ความบริสุทธิ์ และพรรณไม้โทนสีเขียว ที่สื่อถึงธรรมชาติที่งดงาม ยกตัวอย่างเช่น ต้นแก้ว เข็มขาว บัวไทยสีขาว ฯลฯ

สวนนงนุชจัดเตรียมต้นไม้นานาพันธุ์ ทั้งไม้ใหญ่ ไม้พุ่ม ไม้ดอก สำหรับประดับ ตกแต่งพระเมรุมาศ และบริเวณโดยรอบ ในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ เกือบ 500,000 ต้น ประกอบไปด้วย บอนไซ 40 กระถาง ชะแนบทอง 300 ต้น แก้วพุ่ม 43 ต้น แก้วเล็ก 4,300 ต้น เข็มพันธุ์พิษณุโลกสีขาว 27,000 ต้น ไทรยอดทอง 2,600 ต้น ไทรยอดทองพุ่ม 146 ต้น เฉพาะต้นดาวเรืองอย่างเดียว ถูกปลูกไว้ล่วงหน้าถึง 300,000 ต้น เพื่อใช้ประดับตกแต่งทุกมุมของลานพระราชพิธีในครั้งนี้

เสี่ยโต้ง บอกว่า ไม้แต่ละชนิดจะถูกนำมาปลูกในกระถาง ที่กรมศิลปากรเป็นผู้ออกแบบ เช่น ปลูกต้นข่อยช่อ ในกระถางแบบที่ 7 เพื่อใช้ประดับตกแต่งด้านข้างอาคารพลับพลายก ปลูกต้นแก้วแคระในกระถางทรงเก้าเหลี่ยม เพื่อวางปิดฝาท่อระบายน้ำ ปลูกต้นไทรเกาหลีทรงแท่งในกระถางทรงคอกหมู เพื่อใช้แทนรั้วกั้น รวมทั้งปิดบังสายตาในจุดต่างๆ เช่น รถสุขา ฯลฯ ตามความเหมาะสม

ต้นข่อยดัด ปลูกประดับรอบพระที่นั่งทรงธรรม

ทั้งนี้ สวนนงนุชได้นำพรรณไม้ใหญ่ เช่น ต้นตะโกใหญ่ ข่อยดัด มาตกแต่งบริเวณด้านทิศเหนือ ทิศใต้และด้านหลังพระที่นั่งทรงธรรมก่อน จากนั้นจึงค่อยประดับตกแต่งด้วยไม้ดอกไม้ประดับ เช่น ดอกดาวเรือง ต้นชะแนบทอง ต้นแก้วแคระ และต้นเข็มขาวพิษณุโลก ในขั้นตอนสุดท้าย นอกจากนี้ สวนนงนุชได้เลือกปลูกบัวไทยที่มีดอกสีขาวและดอกสีเหลือง ปลูกใส่กระถางในสระบัว ที่รายล้อมลานพระเมรุมาศทั้ง 4 ด้าน

ต้นไทรเกาหลี ปลูกประดับริมทับเกษตร

หลังจากปลูกไม้ดอกไม้ประดับเสร็จสมบูรณ์ ทางสวนนงนุชได้จัดทีมงานเฝ้าดูแลความสะอาด รักษาต้นไม้ให้คงสภาพความสวยสดงดงามอยู่ตลอดเวลา เพราะหลังเสร็จสิ้นพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ ทางสำนักพระราชวังจะเปิดโอกาสให้ประชาชนได้เข้าเยี่ยมชมการจัดสร้างพระเมรุมาศ ต่อไปอีก 1 เดือน ทั้งนี้ สวนนงนุชได้ปลูกไม้ดอกไม้ประดับสำรองไว้จำนวนหนึ่ง เพื่อนำไปปลูกทดแทน หากเกิดความเสียหายจากฝนตกหรือลมพัดแรง ทำให้ต้นไม้เหี่ยวเฉาหรือตายลง ก็สามารถนำไม้ต้นใหม่เข้ามาสลับเปลี่ยนทดแทนกันได้ทันที

 

จุดเด่นพรรณไม้แต่ละชนิด

“ตะโกดัด” เป็นไม้มงคลพันธุ์ไทยโบราณ สามารถเจริญเติบโตได้เองตามธรรมชาติ เป็นไม้ที่ทนทุกสภาพอากาศ ปลูกง่าย เลี้ยงง่าย และโตไว คนโบราณนิยมปลูกต้นตะโกดัดประดับตกแต่งในรั้ว ในวัง และวัด เนื่องจากต้นตะโกเป็นไม้เนื้อเหนียว จึงนิยมนำมาดัดเลี้ยงเป็นไม้บอนไซเพื่อเพิ่มความสวยงาม ต้นตะโก เป็นพืชสมุนไพรที่มีสรรพคุณช่วยเจริญอาหาร แก้กษัยเส้น แก้ไข้ ฯลฯ ตะโกจัดอยู่ในกลุ่มไม้มงคล นิยมปลูกทางทิศใต้ เพื่อเสริมความแข็งแกร่งและความอดทนอดกลั้นให้กับคนในบ้าน

สวนนงนุชปลูกต้นตะโกดัด รอบบริเวณพระเมรุมาศ

ต้นตะโกดัด ที่สวนนงนุชนำมาปลูกในลานพระเมรุมาศ เน้นคัดเลือกต้นที่มีความแข็งแรง เปลือกของลำต้นสีดำ ตกแต่งก้านและใบเป็นทรงพุ่มสวยงาม มีลำต้นขนาดใหญ่สูงกว่า 3 เมตร ต้นตะโกดัดเป็นต้นไม้ชุดแรกที่สวนนงนุชนำมาปลูกประดับตกแต่งด้านนอกศาลาลูกขุน ทิม รวมทั้งรอบพระที่นั่งทรงธรรม เพื่อให้รอบลานพระเมรุมาศมีความสง่างาม สมพระเกียรติสูงสุด

ต้นดาวเรือง” สวนนงนุชใช้เจ้าหน้าที่ของสวนนงนุชและประชาชนกลุ่มจิตอาสาร่วมปลูกต้นดาวเรืองกว่าแสนต้นลงดินและปลูกในกระถางทรงคอกหมูรอบพื้นที่ลานพระเมรุมาศ เมื่อวันที่ 8 ตุลาคม 2560 เพื่อดาวเรืองทุกต้นผลิบาน มีดอกสีเหลืองอร่าม สวยสดงดงามยาวนานไปจนถึงสิ้นเดือนพฤศจิกายนปีนี้

“ต้นชะแนบทอง” เป็นไม้ประดับทรงพุ่มสวยงาม มีใบสีเหลืองอร่ามตลอดทั้งปี เนื่องจากเป็นไม้โทนสีเหลือง ตรงตามสีประจำพระองค์ของในหลวงรัชกาลที่ 9 เมื่อนำต้นชะแนบทองมาประดับตกแต่งลานพระเมรุมาศ ดูสวยงาม เรียบง่าย แถมชื่อเป็นนามมงคล เสริมองค์พระเมรุมาศให้ยิ่งสง่างาม ดุจยอดเขาพระสุเมรุบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์

คุณกัมพล ตันสัจจา กับแปลงปลูกต้นชะแนบทอง

“ดอกหน้าวัวใบ” หรือ “คิงออฟคิง” เป็นไม้ใบเหลือง ชื่อมีความหมายดี ทางสวนนงนุชได้นำคิงออฟคิงมาปลูกในงานพระราชพิธีจำนวน 12 ต้น เพื่อแสดงพลังศรัทธาของประชาชนชาวไทยที่มีต่อในหลวงรัชกาลที่ 9

 

ทำงานด้วยความภาคภูมิใจ

เสี่ยโต้ง กล่าวว่า ผมถือเป็นเกียรติของตระกูลตันสัจจา และสวนนงนุชพัทยา อย่างสูงสุดที่ได้มีส่วนร่วมในการจัดตกแต่งภูมิทัศน์ ในงานพระราชพิธีครั้งนี้ ผมและทีมงานทุกคนดีใจและมีความภาคภูมิใจสูงสุดที่ได้ถวายงานพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เป็นครั้งสุดท้าย พวกเราทุ่มเท แรงกาย แรงใจ สติปัญญา ดำเนินงานตามที่ได้รับมอบหมายอย่างสุดความสามารถ เพื่อให้การจัดภูมิทัศน์ในครั้งนี้งดงามสมพระเกียรติ เสมือนการได้น้อมส่งเสด็จพระองค์ท่านกลับสู่สรวงสวรรค์