ผู้เขียน	ลูกสิบล้อ
เผยแพร่	วันอังคารที่ 26 มกราคม พ.ศ.2564

ข้าว ถือเป็นอีกหนึ่งการทำเกษตรกรรมที่อยู่คู่ประเทศไทยมาอย่างยาวนาน เพราะประชาชนส่วนใหญ่ทั่วภูมิภาคเน้นบริโภคข้าวในทุกมื้อ จึงทำให้การทำนาเป็นอีกหนึ่งอาชีพที่เปรียบได้กับเป็นกระดูกสันหลังของชาติ เพราะในแต่ละปีเกษตรกรผู้ปลูกข้าวสามารถทำผลผลิตส่งออกยังตลาดต่างประเทศได้ไม่น้อยทีเดียว โดยเฉพาะข้าวหอมมะลิของไทยขึ้นชื่อในเรื่องของความหอมอันเป็นเอกลักษณ์ ทำให้ปัจจุบันวงการข้าวไทยมีการพัฒนาแบบไม่หยุดนิ่ง กรมการข้าวจึงได้มีแผนยุทธศาสตร์ต่างๆ เพื่อปรับปรุงและวิจัยเมล็ดพันธุ์ข้าวปลูกให้มีคุณภาพอยู่เสมอ จึงทำให้ชาวนาไทยมีแหล่งผลิตพันธุ์ข้าวปลูกที่ดี ช่วยให้มีผลผลิตที่ดีได้มาตรฐาน จำหน่ายได้ทั้งในและต่างประเทศ

ศูนย์ข้าวชุมชนตำบลท่ามะขาม อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี มีพื้นที่ 500 ไร่ ได้ขับเคลื่อนและพัฒนาการปลูกข้าวของชุมชน จนสามารถเข้าร่วมโครงการศูนย์ข้าวชุมชนเมื่อปี 2555 ซึ่งในกลุ่มมีการจัดโครงการนาแปลงใหญ่ เพื่อส่งเสริมให้เกษตรกรได้รวมกลุ่มกันเพื่อผลิตข้าวคุณภาพ และสามารถทำการตลาดได้อย่างยั่งยืน โดยทำให้มีอำนาจในการต่อรองสำหรับการจำหน่ายได้เป็นอย่างดี

จากการรวมกลุ่มที่เข้มแข็งนี้เอง ทำให้ภายในกลุ่มเกิดกระบวนการพัฒนาการปลูกข้าวที่มีประสิทธิภาพ สามารถลดต้นทุนในการผลิตได้เป็นอย่างดี โดยหน่วยงานจากภาครัฐหลายหน่วยงานเข้ามาส่งเสริมการลดต้นทุน เพิ่มผลผลิต เพิ่มคุณภาพข้าว และยังมีการส่งเสริมการทำกิจกรรมการเกษตรอื่นๆ จนสามารถพัฒนาให้ศูนย์ข้าวชุมชนตำบลท่ามะขามแห่งนี้เป็นจุดเรียนรู้ ที่มีการบริหารจัดการเชิงอุตสาหกรรมครบวงจร คือการถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตข้าวที่ประณีตและเหมาะสมกับพื้นที่สู่เกษตรกรในชุมชน เช่น ศูนย์จัดการดินและปุ๋ยของชุมชน ศูนย์จัดการศัตรูพืชชุมชน และธนาคารปุ๋ย

คุณโอวาท ยิ่งลาภ ผู้อำนวยการสำนักส่งเสริมการผลิตข้าว ให้ข้อมูลว่า ศูนย์ข้าวชุมชนตำบลท่ามะขาม อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี ถือเป็นศูนย์ที่ประสบผลสำเร็จ เกษตรกรทุกครัวเรือนมีการสร้างกลุ่มกันอย่างเข้มแข็ง กลุ่มได้นำแนวทางในการปฏิบัติจากการฝึกอบรมในเรื่องต่างๆ เข้ามาประกอบใช้ได้อย่างเป็นระบบ จึงทำให้กลุ่มแห่งนี้มีประสิทธิภาพ ตามโครงการที่สำนักส่งเสริมการผลิตข้าวได้ดำเนินงานนาแปลงใหญ่ เพื่อสนับสนุนให้เกษตรกรเกิดการรวมกลุ่ม ในการบริหารจัดการด้านการผลิตและจำหน่าย โดยมีตลาดรองรับที่แน่นอน นอกจากกิจกรรมนาแปลงใหญ่แล้ว สำนักส่งเสริมการผลิตข้าวได้จัดดำเนินโครงการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่เข้ามาช่วยและสนับสนุนให้กับทางกลุ่มอีกด้วย

“ศูนย์ข้าวชุมชนตำบลท่ามะขาม ได้ผ่านการประเมินศูนย์ข้าวชุมชนอยู่ในเกรดบี สามารถสร้างผลผลิตอยู่ที่ 150 ตัน โดยการผลิตข้าวของพื้นที่แห่งนี้จะเน้นเป็นข้าวปทุมธานีเป็นหลัก โดยเริ่มเข้าโครงการมาตั้งแต่ปี 2555 และต่อมาได้เข้ารวมนาแปลงใหญ่ในปี 2559 ในอนาคตถ้าศูนย์แห่งนี้มีการพัฒนาการผลิตที่ได้มาตรฐานและผลผลิตสามารถสูงขึ้นไปได้ถึง 200 ตัน ก็จะสามารถได้รับการประเมินอยู่ในกลุ่มเอได้ ก็จะมีการทำการค้าที่เพิ่มมากขึ้น ส่งผลผลิตไปจำหน่ายได้กว้างมากขึ้น ซึ่งจากความสำเร็จนี่เอง ทางกรมการข้าวจึงได้มีการสนับสนุนในเรื่องของ รถเกี่ยว รถดำ อุปกรณ์การดูแลแปลง อุปกรณ์การดูแลแปลงต่างๆ ให้ยืม จึงช่วยให้กลุ่มมีเครื่องมือที่เป็นประโยชน์ไว้ใช้งาน เพื่อสร้างผลผลิตที่มีคุณภาพต่อไป” คุณโอวาท กล่าว

คุณสมพิศ เหลืองประมวล ประธานศูนย์ข้าวชุมชนตำบลท่ามะขาม เล่าว่า ทางศูนย์มีกิจกรรมมากมายในการช่วยเหลือเกษตรกร เช่น การออมหุ้นและปันผลสมาชิกให้มีรายได้เพิ่มเติม พร้อมทั้งมีการแปรรูปข้าวจำหน่าย และผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวส่งศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวราชบุรี บางส่วนจำหน่ายให้กับสมาชิกและกลุ่มเกษตรกรใกล้เคียง นอกจากนี้ ยังมีการผลิตสารชีวภัณฑ์จำหน่ายและแบ่งใช้กันภายในกลุ่มเอง จำพวกไตรโคเดอร์มา สารสกัดจากสะเดา และเมธาไรเซียม จึงทำให้การทำนาของกลุ่มมีการประหยัดต้นทุนอย่างเห็นได้ชัด ทำให้สมาชิกภายในกลุ่มมีรายได้เพิ่มและมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น

นอกจากนี้ ยังมีในเรื่องของการจัดการระบบทางด้านการเงิน โดยมีสินเชื่อเรื่องปุ๋ย สารเคมีให้กับสมาชิกภายในกลุ่ม เมื่อได้ผลผลิตออกมามีเงินก้อนแล้ว จึงให้สมาชิกมาชำระสินเชื่อของตนเอง จึงเป็นการช่วยวางแผนในเรื่องของการจัดการบัญชีครัวเรือนได้เป็นอย่างดี ส่งผลให้สมาชิกภายในกลุ่มไม่มีหนี้สินนอกระบบ เมื่อทุกคนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ความเข้มแข็งของกลุ่มจึงช่วยส่งเสริมให้ศูนย์มีความมั่นคง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องรายได้หรือเครื่องมือการผลิตที่ทางศูนย์มีอย่างครบวงจร เพื่อสร้างมาตรฐานให้ตรงตามที่ตลาดต้องการ

“ปัจจุบันภายในกลุ่มมีสมาชิกทั้งหมด 26 ราย เข้าร่วมโครงการกับทางศูนย์ข้าวชุมชนตำบลท่ามะขาม มีการเรียนรู้ พัฒนาการผลิตต่างๆ มาอย่างต่อเนื่อง พร้อมทั้งเพิ่มศักยภาพอย่างเป็นระบบ มีการทำนาแปลงใหญ่ลดต้นทุนเพิ่มผลผลิต แปรรูปข้าวส่งจำหน่ายออนไลน์ จึงเป็นการสร้างรายได้ที่ดี พร้อมกันนี้ เรายังมีการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวปลูก อย่างที่สร้างรายได้อย่างเห็นได้ชัด ก็จะเป็นในเรื่องของสารชีวภัณฑ์ที่ผลิตใช้เองและนำจำหน่ายเพื่อหารายได้เข้าศูนย์ ถือว่าประสบความสำเร็จเป็นอย่างมาก การที่กลุ่มเรามาจนถึงทุกวันนี้ได้ ก็ด้วยความร่วมมือกันเป็นอย่างดีของสมาชิก ที่มีการทำงานอย่างเป็นระบบและขั้นตอน จากความตั้งใจและพิถีพิถันนี้เอง ทางศูนย์จึงได้รับรางวัลจากการประกวดระดับจังหวัดถึง 2 รางวัล คือรางวัลศูนย์จัดการศัตรูพืช และรางวัลศูนย์จัดการดินปุ๋ยชุมชน จึงเป็นความภาคภูมิใจเป็นอย่างมาก ที่เรามีวันนี้ได้เพราะเราร่วมมือรวมใจกันสร้างศูนย์แห่งนี้ให้มีความเข้มแข็ง” คุณสมพิศ กล่าว

จากความสำเร็จนี้เองเป็นที่ประจักษ์แล้วว่า ชาวนาไทยมีการตื่นตัวอยู่เสมอ ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของการพัฒนาการผลิตและการสร้างการตลาดที่เข้มแข็ง จึงทำให้เกษตรกรผู้ทำนาสามารถยืนด้วยตนเองได้อย่างมั่นคง และมีรายได้อย่างยั่งยืนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

 

สำหรับท่านใดสนใจศึกษาดูงานความสำเร็จของการทำนาแบบครบวงจร สามารถเข้าเยี่ยมชมได้ที่ ศูนย์ข้าวชุมชนตำบลท่ามะขาม อำเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี โทรศัพท์ (086) 351-8803