สวนเปนูเอล (Penuel) สวนผักออร์แกนิก พลิกวิกฤตให้เป็นโอกาส กับ “ผักเคล”

สวัสดีค่ะท่านผู้อ่าน บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งจากการเรียนในรายวิชาส่งเสริมการเกษตร ของสาขาวิทยาศาสตร์การเกษตร มหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตกาญจนบุรี ซึ่งเป็นรายวิชาส่งเสริมการเกษตรในความดูแลของ อาจารย์ธนากร เที่ยงน้อย ในบทเรียนการเขียนบทความเพื่อเผยแพร่ข้อมูลด้านการเกษตร อาจารย์ให้พวกเราลงพื้นที่สัมภาษณ์กับเกษตรกร เพื่อให้พวกเราได้สัมผัสกับชีวิตเกษตรกรและได้ทดลองเป็นนักข่าวไปพร้อมๆ กัน แล้วจึงนำข้อมูลมาเขียนเป็นบทความส่งเพื่อให้อาจารย์พิจารณา หากบทความของใครน่าสนใจก็มีโอกาสจะได้ลงตีพิมพ์ในนิตยสารมติชนบท เทคโนโลยีชาวบ้าน อย่างที่ท่านผู้อ่านได้เห็นกันตอนนี้

คุณขวัญหล้า เนื่องจำนงค์ กับป้ายยืนยันการรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ จากกรมวิชาการเกษตร

ที่มาของ สวนเปนูเอล (Penuel)

สวนเปนูเอล (Penuel) เป็นสวนผักออร์แกนิกของ คุณขวัญหล้า เนื่องจำนงค์ ที่บ้านเลขที่ 200 หมู่ที่ 13 ตำบลปงยางคก อำเภอห้างฉัตร จังหวัดลำปาง

ก่อนจะมาเป็นสวนเปนูเอลออร์แกนิก คุณขวัญหล้า เล่าว่า ตอนแรกเราเปิดเป็นร้านอาหารแต่พอเศรษฐกิจเริ่มเปลี่ยนการจ้างกุ๊กทำอาหารจึงยากมากขึ้น เลยตัดสินใจเปลี่ยนมาทำบ้านให้กลายเป็น Home Stay เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้มาพักผ่อน แต่หลังจากที่เวลาผ่านไป เริ่มมีคนทำ Home Stay จำนวนมากขึ้นจึงทำให้รายได้ของเราลดลง เลยหันมาลองปลูกผัก เนื่องจากสามีเป็นปลัดอำเภอ ได้มีโอกาสลงพื้นที่ไปดูชาวบ้านปลูกพืชผักจึงซึมซับแล้วนำมาประยุกต์ลองปลูกผักรับประทานเองในครอบครัว จากที่ปลูกผักเพื่อเอาไว้รับประทานกันเองในครอบครัวจนเริ่มสนุกกับการปลูกผัก จำนวนผลผลิตผักเยอะขึ้นจึงเริ่มขาย ขยายไปจนถึงการส่งผักขายที่ตลาด

คุณขวัญหล้า กล่าวว่า เราลองผิดลองถูก ศึกษาวางแผนวิธีการปลูกผักมาหลายปี ช่วงแรกๆ ขาดทุนจนรู้สึกท้อ แต่เราแน่วแน่ ตั้งใจจะทำผักออร์แกนิก สิ่งที่ผ่านมาทำให้เราเรียนรู้ว่าทุกครั้งที่เราทำอะไรไปในแต่ละปี มันเป็นประสบการณ์ของเรา เป็นสิ่งที่เรามองว่าควรพัฒนาขึ้นไปเรื่อยๆ ด้วยความอดทนและมุ่งมั่นของคุณขวัญหล้า ทำให้กลายเป็นสวนผักออร์แกนิกที่มั่นคงได้มาจนถึงทุกวันนี้

ผักเคล (Kale) หรือผักคะน้าใบหยิก สุดยอดผักเพื่อสุขภาพ หรือราชินีแห่งผักใบเขียว

ปลูกพืชหลากหลาย

คุณขวัญหล้า เล่าว่า ที่สวนเปนูเอลมีพื้นที่ที่แบ่งสำหรับการปลูกพืชหลากหลายชนิด เช่น แปลงนาข้าว ที่ผลิตข้าวสายพันธุ์ต่างๆ เช่น ข้าวหอมมะลิ 105 เพื่อผลิตเป็นข้าวกล้องหอมมะลิ ข้าวไรซ์เบอร์รี่ ปลูกข้าวโพดน้ำนมฮอกไกโด น้ำเต้า แปลงมะเขือเทศ เรามีบึงน้ำขนาดใหญ่ 17 ไร่ และแปลงผักที่แบ่งพื้นที่เพื่อปลูกผักต่างๆ บนพื้นที่ 50 ตารางวา ที่ปลูกทั้งผักกาดคอส หรือชื่อไทยเรียกว่า ผักกาดหวาน ผักกรีนโอ๊ค ผักเรดโอ๊ค บีทรูท ส่วนผักที่ถือว่าเป็นพระเอกของสวนเปนูเอล คือ ผักเคล (Kale) หรือผักคะน้าใบหยิก

ผักเคล คือผักที่แวดวงคนรักสุขภาพยกให้เป็น ‘Superfood’ สุดยอดผักเพื่อสุขภาพ หรือ “The queen of green” ราชินีแห่งผักใบเขียว

แปลงปลูกเคลในโรงเรือน

การปลูกผักเคล

คุณขวัญหล้า อธิบายวิธีการปลูกผักเคลว่า เคลจะเริ่มจากการเพาะเมล็ดบนกระดาษทิชชูและนำเข้าตู้เย็นเอาไว้ 1 วัน หลังจากนั้นจะเอาออกมาวางอยู่ในอุณหภูมิปกติเพื่อให้ผักงอกแทงออกจากเมล็ดขึ้นมา จากนั้นนำไปปลูกลงในถาด ขนาด 104 หลุม ใส่วัสดุปลูกจำพวก พีทมอสส์ (Peat Moss) ใช้เวลาเพาะเมล็ดอยู่ที่ 7-14 วัน จนกว่าต้นกล้าของเคลจะแข็งแรงและโตเต็มที่ พร้อมที่จะเอาไปลงปลูกในแปลงได้

ในส่วนของการดูแลผักเคล คุณขวัญหล้า เล่าว่า เราใช้การปลูกในโรงเรือนระบบปิด เพื่อบังแดดและฝนไม่ให้สัมผัสกับต้นเคลโดยตรง และเป็นการควบคุมเรื่องของความชื้น โรคและแมลงไปในตัว แต่หากมีแมลงศัตรูมาทำลาย อย่างเช่น เพลี้ย ที่สวนของเราจะใช้น้ำยาล้างจานผสมน้ำฉีดพ่นเพื่อไม่ให้เพลี้ยเกาะฝังลึก แต่หากมีแมลงที่รบกวนมากจะใช้น้ำหมักชีวภาพในการฉีดไล่ รวมถึงใช้วิธีการอื่นๆ เพื่อลดการระบาดของแมลง เช่น การปลูกพืชแบบสลับหมุนเวียนไม่ให้ซ้ำกันนาน หรือการหมุนเวียนพื้นที่แปลงผักไม่ปลูกผักซ้ำในพื้นที่เดิมนานเกินไปจนเกิดการสะสมของโรคและแมลง

ด้วยความมุ่งมั่นในแนวทางเกษตรอินทรีย์ ทำให้สวนผักเปนูเอลของคุณขวัญหล้าได้รับการรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์จากกรมวิชาการเกษตร

ผลิตภัณฑ์เคลผง ของสวนเปนูเอล

ทำหลากหลายช่องทางการตลาด

คุณขวัญหล้า เล่าว่า กลยุทธ์การปลูกผักของสวนเปนูเอลคือ วางแผนการปลูกวันต่อวัน หรือต่อเดือนอย่างละเอียดรอบคอบเพื่อให้ได้ผลผลิตตามที่คาดหวังไว้ ที่สำคัญการตลาดเป็นสิ่งที่ต้องศึกษา ต้องรู้จักพูดคุยสื่อสารเข้าถึงลูกค้าให้ไวที่สุด ง่ายที่สุด ต้องเรียนรู้ทุกมิติ ใช้ช่องทางออนไลน์ให้เกิดประโยชน์ หาจุดเด่นให้ผลผลิตของเรา หากพูดถึงจุดเด่นของสวนผักของเรา จุดเด่นที่สำคัญเลยคือผักปลอดสารพิษที่ดีต่อสุขภาพ ตอบโจทย์คนรักสุขภาพที่มีจำนวนเพิ่มมากขึ้นเรื่อยไปในยุคนี้ ปัจจุบัน เราปลูกผักเคล ประมาณ 10 แปลง ลงต้นผักเคลไปเป็นจำนวน 30,000 ต้นต่อปี ซึ่งตรงนี้เราก็จำเป็นต้องมีตลาดที่หลากหลายเอาไว้รองรับผลผลิตของเรา

แปลงปลูกผักต่างๆ บนพื้นที่ 50 ตารางวา ของสวนเปนูเอล

ปัจจุบัน สวนผักเปนูเอลมีหน้าร้านเพื่อขายสินค้าเป็นของตัวเอง และมีการขายแบบ Online นอกจากนั้น เรายังทำ Delivery ส่งผักตรงถึงบ้าน สามารถติดต่อได้ทางเพจ Organic Farm by Penuel Farm-ฟาร์มผักอินทรีย์ และยังมีช่องทางการตลาดอื่นๆ เช่น ขายให้ร้านอาหารที่รับผลผลิตของเราเป็นประจำ รวมถึงส่งออกตามตลาดท้องถิ่น การทำช่องทางการตลาดแบบหลากหลายอย่างที่เราทำนี้แม้ว่าจะมีต้นทุนสูงระดับหลักแสนบาทขึ้นไปต่อเดือน แต่ราคาขาย ผลผลิตของเราก็สูงหลักแสนบาทต่อเดือนเช่นกัน โดยผักเคลของเราที่หน้าร้านราคาขายอยู่ที่ 300 บาทต่อกิโลกรัม นอกจากนั้น เรายังแปรรูปผลผลิตของเราเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น เคลผง น้ำกระชายสกัดเย็น มะเขือเทศเชื่อมอบแห้ง ซึ่งเป็นอีกช่องทางสำคัญที่ทำให้ผลผลิตของเรากระจายไปได้ในหลายช่องทางการตลาดและหลากหลายรูปแบบเพื่อให้ลูกค้าเลือกใช้

ผู้เขียน คุณนงนภัส โต๊ะมิ นักศึกษาสาขาวิชาวิทยาศาสตร์การเกษตร มหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตกาญจนบุรี

ข้อคิดจากอาชีพเกษตรกร

คุณขวัญหล้า กล่าวว่า จุดเริ่มต้นของการทำการเกษตรอาจมาจากสิ่งที่ไม่ชอบ แต่พอเราลงมือทำ ทำให้เกิดความผูกพันแบบหยุดไม่ได้ มีลูกค้าประจำหลายคนที่รอซื้อผักเรา เวลาที่เห็นรอยยิ้มของลูกค้า เห็นถึงความสุขของผู้บริโภคที่รับประทานผักออร์แกนิกของเรา จึงเปลี่ยนเป็นความสุขทางใจของเราโดยไม่สามารถตีเป็นมูลค่าเงินได้ จึงกลายเป็นแรงบันดาลใจว่าจะปลูกผักออร์แกนิกเพื่อสุขภาพของผู้บริโภคได้รับประทานของดีและมีความสุขที่สุด

ใครที่สนใจผลผลิตและผลิตภัณฑ์ของสวนเปนูเอล สามารถติดต่อไปได้ที่เบอร์โทร. 088-267-5956

 ขอบคุณภาพประกอบจาก คุณขวัญหล้า เนื่องจำนงค์