ผู้เขียน	ปราณี แข็งแรง
เผยแพร่	วันเสาร์ที่ 30 ธันวาคม พ.ศ.2566

ปี พ.ศ. 2559 เกษตรกรชาวสวนยางพาราทั่วประเทศ ประสบปัญหาวิกฤตราคายางพาราตกต่ำ ส่วนใหญ่เป็นเกษตรกรรายย่อย และปลูกยางพาราเป็นพืชเชิงเดี่ยว ส่งผลให้มีรายได้ลดลง รายรับไม่พอกับรายจ่าย ทำให้เกิดหนี้สินในครัวเรือนเพิ่มขึ้น

จุดเริ่มต้นของการมองหาอาชีพเสริม

คุณพรทิพย์ ทั่นเส้ง ประธานกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านทุ่งมะขามป้อม หมู่ที่ 6 ตำบลทุ่งยาว อำเภอปะเหลียน จังหวัดตรัง เป็นหนึ่งในเกษตรกรชาวสวนยางพาราที่ได้รับผลกระทบจากวิกฤตราคายางพาราตกต่ำในปีนั้น เล่าให้ฟังถึงจุดเริ่มต้นของการรวมตัวกันจัดตั้งกลุ่มว่า ตนเองและชาวบ้านทุ่งมะขามป้อมส่วนใหญ่ทำสวนยางพาราเป็นอาชีพหลักเพียงอย่างเดียวมาตั้งแต่รุ่นพ่อรุ่นแม่ พอราคายางพาราตกต่ำ ทำให้มีรายได้ลดลง รายจ่ายเท่าเดิม ทำให้เกิดหนี้สินเพิ่มขึ้น ตนเองจึงพยายามมองหาอาชีพเสริมอื่นๆ มาช่วยเสริมรายได้

ลองผิด ลองถูก ลองทำ มาหลายอย่าง มาถึงการทำผ้าปาเต๊ะเพ้นต์

คุณพรทิพย์ เล่าต่อว่า ก่อนที่จะมารวมกลุ่มกันทำเพ้นต์ผ้าปาเต๊ะ ได้รวมกลุ่มกันทำขนมอบและขนมไทยต่างๆ เช่น โรตีกรอบ กรอบเค็ม เบเกอรี่ ข้าวต้มมัด ขนมชั้น ขนมเปียกปูน เป็นต้น ขายในชุมชน หรือตามงานเทศกาลต่างๆ โดยขนมไม่ใส่สารกันบูด เก็บได้ไม่นาน หากขายไม่หมด ขนมบูด เสียหาย ทำให้มีรายได้ไม่แน่นอน ต่อมาเพิ่มกิจกรรมการทำพวงหรีด ของชำร่วยงานศพ ยาหม่อง ก็ยังไม่ค่อยมียอดขาย

ช่วงปลายปี พ.ศ. 2559 ได้มีโอกาสเดินทางไปศึกษาดูงานกับผู้นำชุมชนบ้านทุ่งมะขามป้อม ที่เมืองทองธานี อำเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี โดยหนึ่งในกิจกรรมที่มีโอกาสได้ศึกษาดูงานคือ การเพ้นต์ ผ้าปาเต๊ะ ของกลุ่มสตรีจากจังหวัดภูเก็ต หลังจากศึกษาดูงานจนเสร็จขั้นตอน จึงเล็งเห็นว่า เป็นอีกหนึ่งอาชีพเสริมที่น่าสนใจ ประกอบกับจังหวัดตรังเป็นเมืองที่มีความหลากหลายในเรื่องของเชื้อชาติ ศาสนา ศิลปะ และวัฒนธรรม ผู้คนมีการสวมใส่ผ้าปาเต๊ะในชีวิตประจำวันหรือตามงานต่างๆ จึงตัดสินใจซื้อชุดเพ้นต์ จำนวน 1 ชุด กลับมาลองทำ และเรียนรู้วิธีการเพิ่มเติมจากอินเตอร์เน็ต โดยตั้งปณิธานว่า “จะต้องฝึกให้เชี่ยวชาญ นำความรู้ไปเผยแพร่แก่สมาชิก และทำเป็นผลิตภัณฑ์ของกลุ่ม เพื่อจำหน่าย” ภายหลังฝึกฝนจนชำนาญ ได้ถ่ายทอดความรู้เกี่ยวกับการเพ้นต์ผ้าปาเต๊ะให้แก่สมาชิกในกลุ่ม ซึ่งในเวลานั้น มีสมาชิกเพียง 19 ราย และมีการระดมทุนตั้งต้นได้ จำนวน 19,000 บาท เพื่อซื้อวัสดุอุปกรณ์ และเริ่มทำผ้าปาเต๊ะเพ้นต์ เพื่อจำหน่ายตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา

ทำความรู้จักกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านทุ่งมะขามป้อม และผลิตภัณฑ์ของกลุ่ม

กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านทุ่งมะขามป้อม ตั้งอยู่บ้านเลขที่ 100/1 หมู่ที่ 6 ตำบลทุ่งยาว อำเภอปะเหลียน จังหวัดตรัง จดทะเบียนเป็นกลุ่มแม่บ้านเกษตรกร เมื่อวันที่ 6 มิถุนายน พ.ศ. 2554 ปัจจุบันมีสมาชิก จำนวน 29 ราย สมาชิกส่วนหนึ่งจะเป็นผู้พิการและผู้สูงอายุในชุมชน ซึ่งบุคคลกลุ่มนี้ไม่สามารถประกอบอาชีพอื่นๆ ได้ มีเงินทุนหมุนเวียน จำนวน 300,000 บาท และมีคณะกรรมการทำหน้าที่ในการบริหารจัดการกลุ่ม โดยมีคุณพรทิพย์ทำหน้าที่เป็นประธานกลุ่ม มีกฎ กติกากลุ่ม สมาชิกจะได้รับเงินปันผลทุกปี ในส่วนของรายได้ของสมาชิกแต่ละคนจะไม่เท่ากัน ขึ้นอยู่กับจำนวนชิ้นงานที่ทำ ทั้งนี้ สมาชิกจะมีรายได้จากกลุ่ม 2,000-3,000 บาทต่อเดือน ส่งผลให้กลุ่มมีรายได้รวมไม่ต่ำกว่า 500,000 บาทต่อปี นับเป็นการสร้างงาน สร้างอาชีพ และสร้างรายได้ให้แก่คนในชุมชนอย่างยั่งยืน

ปัจจุบันกลุ่มมีผลิตภัณฑ์เพิ่มขึ้น เพื่อตอบสนองความต้องการของลูกค้าและสามารถเข้าถึงลูกค้าได้ทุกเพศทุกวัยมากยิ่งขึ้น แต่ผ้าปาเต๊ะเพ้นต์ยังคงเป็นผลิตภัณฑ์หลักของกลุ่มที่ได้รับความนิยมสูงสุด พร้อมทั้งได้รับการคัดสรรเป็นผลิตภัณฑ์ OTOP ระดับห้าดาว โดยสมาชิกมีความพิถีพิถันในการเพ้นต์ลวดลายลงบนผ้าปาเต๊ะทุกผืนแบบแฮนด์เมด ด้วยการใช้สีอะคริลิก และสีกากเพชร ทำให้มีสีสันสวยงาม สะดุดตา และรับประกันว่าสีไม่ตก ซึ่งผ้าปาเต๊ะเพ้นต์ 1 ผืน มีความยาว 2 เมตร ราคาผืนละ 800-1,500 บาท สามารถตัดเป็นผ้าถุงได้ 1 ผืน หรือเสื้อได้ 1 ตัว นอกจากนี้ กลุ่มยังมีผลิตภัณฑ์อื่นๆ ได้แก่ หมวก ราคาใบละ 200 บาท กระเป๋า ราคาใบละ 100-250 บาท เสื้อมัดย้อม ราคาตัวละ 100-250 บาท (ขึ้นอยู่กับแบบและขนาด)

และผลิตภัณฑ์ใหม่ล่าสุดที่กำลังได้รับความนิยม ได้แก่ ผ้าพิมพ์ลายมัดย้อม ใช้ลายชื่อ “ผ้ามัดหมี่ลายขอเจ้าฟ้าสิริวัณณวรีฯ” ซึ่งเป็นลายที่สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรีนารีรัตนราชกัญญา ทรงออกแบบที่ทุกลวดลายเปี่ยมไปด้วยความหมาย อาทิ ลาย S หมายถึง Sirivannavari สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา ลาย S จำนวน 10 แถว หมายถึง พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 ลายเชิงผ้ารูปหัวใจ หมายถึง ความรักที่พระองค์มีต่อประชาชนชาวไทยทุกคน = Eternal Love เพื่อเป็นการจุดประกายความคิดในการพัฒนาและพัฒนาผลิตภัณฑ์ผ้าไทยให้มีความร่วมสมัย สามารถก้าวสู่ระดับสากล เพื่อวิถีชุมชนที่ยั่งยืน

นอกจากนี้ ยังมีลายดอกสีตรัง ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดตรัง รวมทั้งลายใบ ดอก และลูกมะขามป้อม ที่เป็นสัญลักษณ์ของบ้านทุ่งมะขามป้อม โดยมีขั้นตอนการทำดังนี้ นำผ้าคอตตอนสีขาวมาขึงให้ตึง พิมพ์ลายตามที่ต้องการ (ใช้เทียนเหมือนการเขียนผ้าบาติก) แล้วนำมาย้อมสีที่มาจากธรรมชาติ เช่น สีเหลืองจากขมิ้น ดอกดาวเรือง สีครามจากต้นคราม สีม่วงจากลูกหว้า สีแดงจากแก่นฝาง สีดำจากผลมะเกลือ นำไปผึ่งแดดให้สีแห้ง แล้วนำผ้าไปต้มในน้ำเดือดที่ใส่ผงซักฟอก เพื่อให้เทียนที่พิมพ์ละลายออก นำไปผึ่งจนแห้ง และนำมารีด โดยผ้า 1 ผืน มีความยาว 2.5 เมตร ราคาผืนละ 800-1,500 บาท ขึ้นอยู่กับลวดลาย สามารถตัดเป็นผ้าถุงได้ 1 ผืน เสื้อได้ 1 ตัว หรือเป็นชุดได้ 1 ชุดขึ้นอยู่กับขนาดตัว นอกจากนี้ กลุ่มยังจำหน่ายเสื้อจากผ้าปาเต๊ะเพ้นต์ และผ้าพิมพ์ลายมัดย้อม ราคาตัวละ 800-1,000 บาท และมีบริการตัดเสื้อผ้าตามความต้องการของลูกค้า ราคาตัวละ 500-600 บาท

ถ่ายทอดความรู้แก่ผู้สนใจทั่วไป     

ในช่วงระยะเวลา 2-3 ปีที่ผ่านมา ได้มีโอกาสเดินทางไปหลายจังหวัด ไม่ว่าจะเป็นภาคอีสาน ภาคกลาง และภาคใต้ เพื่อถ่ายทอดความรู้เรื่องการเพ้นต์ผ้าปาเต๊ะ ตนเองรู้สึกภูมิใจที่ได้มีโอกาสได้ถ่ายทอดความรู้ให้กับผู้ที่สนใจ บางคนนำไปทำเป็นอาชีพ สามารถเลี้ยงตัวเองและครอบครัวได้

นอกจากจะถ่ายทอดความรู้ผ่านหน่วยงานต่างๆ แล้ว กลุ่มมีการเปิดคอร์สสอนออนไลน์ให้แก่ผู้สนใจทั่วประเทศ ไม่ว่าจะเป็นแบบกลุ่ม หรือแบบเดี่ยว

สำหรับช่องทางการจำหน่ายของกลุ่ม มีทั้งช่องทางออฟไลน์ ได้แก่ การออกบูธ และนิทรรศการตามงานต่างๆ เช่น งานแสดงสินค้า งานโอท็อป และงานอื่นๆ ส่วนช่องทางออนไลน์ ได้แก่ เฟซบุ๊กชื่อ : ผ้าปาเต๊ะ เมืองตรัง เพจเฟซบุ๊กชื่อ : ผ้าปาเต๊ะ by ทุ่งมะขามป้อม และคุณพรทิพย์ ทั่นเส้ง เบอร์โทรศัพท์ 097-125-7911