เผยแพร่ |
---|
เกษตรกรส่วนใหญ่จะรู้จัก “น้ำส้มควันไม้” กันอย่างดี เห็นแบบนี้แต่สารพัดประโยชน์ใช่เล่น แต่ก่อนจะนำมาใช้ประโยชน์ ควรศึกษาวิธีการใช้ให้เหมาะสม วันนี้เทคโนโลยีชาวบ้าน รวบรวมทริกน้ำส้มควันไม้ ใช้ประโยชน์ทางการเกษตรมาฝาก อยากรู้ว่าทำประโยชน์อะไรได้บ้างมาดูกันเลย
น้ำส้มควันไม้ เป็นผลผลิตที่ได้จากการเผาถ่าน ลักษณะเป็นของเหลวสีน้ำตาล มีกลิ่นควันไฟได้จากการควบแน่นควันที่เกิดจากการผลิตถ่านไม้ในช่วงที่ไม้กำลังเปลี่ยนเป็นถ่าน อุณหภูมิในเตาอยู่ระหว่าง 300-400 องศาเซลเซียส สารประกอบต่างๆ ในไม้ฟืนจะถูกสลายตัวด้วยความร้อนเกิดเป็นสารใหม่ๆ มากมาย
คุณสมบัติของน้ำส้มควันไม้
น้ำส้มควันไม้แตกต่างจากน้ำส้มสายชู หรือน้ำส้มอื่นๆ ที่ได้จากการหมักหรือสังเคราะห์อื่นๆ คือมีสารประกอบหลากหลายกว่า โดยเฉพาะฟีนอล ซึ่งได้จากการสลายตัวของลิกนิน น้ำส้มควันไม้ที่ได้จากไม้ต่างชนิดก็จะมีคุณสมบัติแตกต่างกัน
น้ำส้มควันไม้มีสารประกอบที่สำคัญ ได้แก่ น้ำ ประมาณ 85% กรดอินทรีย์ ประมาณ 3% และสารอินทรีย์อื่นๆ อีกประมาณ 12% มีค่าความเป็นกรด เป็นด่าง (pH) ประมาณ 3 ความถ่วงจำเพาะ ประมาณ 1.012-1.024 โดยจะแตกต่างกันไปตามชนิดของไม้
การใช้ประโยชน์จากน้ำส้มควันไม้
ในประเทศไทย ส่วนใหญ่ยังไม่มีงานวิจัยทางวิชาการรองรับ มีแต่เกษตรกรใช้แล้วพูดกันปากต่อปาก เพราะไม่มีการยืนยันประสิทธิภาพกับศัตรูพืชชนิดใดบ้าง ตลอดจนศึกษาถึงความคุ้มทุน สวนเรื่องผลกระทบกับผู้บริโภคแบบสารเคมีกำจัดศัตรูพืช คงไม่มีที่เป็นพิษตกค้าง สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างหลากหลายดังนี้
1. ด้านอุตสาหกรรม
– ใช้ผลิตสารดับกลิ่นตัว
– ใช้สารผลิตสารปรับผ้านุ่ม ทั้งใช้โดยตรง โดยทางผิวหนัง หรือผสมอาบน้ำ
– ใช้ในอุสาหกรรมย้อมผ้า
– ใช้ผลิตสารป้องกันเนื้อไม้ จากราและแมลง
2. ด้านครัวเรือน
– ผสมน้ำ 20 เท่า ราดทำลายปลวกและมด
– ผสมน้ำ 100 เท่า ราดโคนต้นไม้ รักษาโรครา และโรคเน่า รวมทั้งป้องกันแมลงไม่ให้วางไข่ ฉีดพ่นถังขยะเพื่อป้องกันกลิ่นและแมลงวัน ใช้ดับกลิ่นในห้องน้ำ ห้องครัว และบริเวณชื้นแฉะ ใช้ดับกลิ่นกรงสัตว์เลี้ยง ใช้หมักขยะสดและเศษอาหารเป็นปุ๋ย ไม้ประดับรอบบ้าน โดยต้องผสมน้ำอีก 5 เท่าหลังจากหมักแล้ว 1 เดือน
น้ำส้มควันไม้ที่มีความเข้มข้นสูงมีฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อที่รุนแรง เนื่องจากมีความเป็นกรดสูงและมีสารประกอบ เช่น เมธานอลและฟีนอล ซึ่งสามารถฆ่าเชื่อได้ดี เมื่อนำมาเจือจาง 200 เท่า จุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์และต่อต้านเชื้อแบคทีเรียจะเพิ่มปริมาณมากขึ้น เนื่องจากได้รับสารอาหารจากกรดน้ำส้ม น้ำส้ม ควันไม้จึงสามารถนำมาใช้ในการเกษตรได้ดี ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่เกษตรกรได้นำไปใช้
ใช้ทำปุ๋ยคุณภาพสูง
โดยใช้น้ำส้มควันไม้ เข้มข้น 100% หมักกับหอยเชอรี่บด เศษปลา เศษเนื้อ หรือกากถั่วเหลือง โดยใช้โปรตีนต่างๆ 1 กิโลกรัมต่อน้ำส้มควันไม้ 2 ลิตร หมักนาน 1 เดือน แล้วกรองกากออก เวลาใช้ผสมน้ำ 200 เท่า
ใช้หมักกับสมุนไพร เช่น เมล็ดและใบ สะเดา หางไหลแดง ข่าแก่ ตะไคร้ เพื่อเพิ่มฤทธิ์ของน้ำส้มควันไม้ในการไล่แมลงและป้องกันโรค และสามารถเก็บสารละลายน้ำไว้ได้นานโดยไม่บูดเน่า
บังคับมะนาวให้มีผลผลิตนอกฤดู
การใช้น้ำส้มควันไม้เป็นตัวกระตุ้นแทนสารเคมี ซึ่งเกษตรกรควรจะลงมือบังคับมะนาวให้ออกผลนอกฤดูในช่วงประมาณวันที่ 10-15 เดือนกันยายนของทุกปี จึงจะได้ผลผลิตมะนาวที่ออกในช่วงปีใหม่ ซึ่งจะได้ราคาสูง
วิธีการทำ : ใช้น้ำส้มควันไม้ 60-75 ซีซี + น้ำ 20 ลิตร ฉีดพ่นให้ทั่วต้นมะนาวทุกๆ 3 วัน จนครบ 9 วัน (3 ครั้ง) แล้วใบมะนาวจะเริ่มร่วงหล่น จากนั้นให้ใส่ปุ๋ยบำรุงมะนาว ด้วยสูตรปกติ หรือสูตร 15-15-15 จนมะนาวแตกตาดอกและพัฒนาไปเป็นผล ให้ดูแลขั้นตอนต่อไปตามปกติ
กำจัดแมลงศัตรูมะนาวได้ตลอดปี
กลิ่นของน้ำส้มควันไม้จะช่วยขับไล่ให้แมลงศัตรูพืชถอยห่างออกไปได้ เมื่อน้ำส้มควันไม้แห้งให้เติมเข้าไปใหม่ เพียงเท่านี้ก็สามารถป้องกันแมลงศัตรูพืชมะนาวได้ตลอดทั้งปี
วิธีการทำ : ใช้น้ำส้มควันไม้เข้มข้น 50 ซีซี เทใส่ในขวดน้ำดื่มขนาดเล็ก ที่เจาะรูด้านข้างโดยรอบ 6-8 รู ผูกเชือกที่คอขวด แล้วนำไปติดตั้งไว้ตามกิ่งก้านของต้นมะนาว
เพิ่มความหวานกรอบและต้านทานโรคแมลงในพืชผักและผลไม้
วิธีการทำ : ใช้น้ำส้มควันไม้ 10 ซีซี + น้ำ 100 ลิตร ฉีดพ่นไปกับระบบการให้น้ำพืชผักและไม้ผลช่วงเช้า-เย็น จะช่วยให้พืชมีความต้านทานโรคและรสชาติหวานกรอบ อร่อยขึ้น
ปรับสภาพน้ำและเร่งโตปลาดุก
วิธีการทำ : เมื่อน้ำในบ่อเลี้ยงปลาดุกเริ่มจะเปลี่ยนสีหรือเน่าเสีย ให้ใช้น้ำส้มควันไม้จำนวน 10 ลิตร สาดลงไปในบ่อดินขนาด 1 ไร่ ทุกๆ 15 วัน จะช่วยปรับสภาพน้ำให้เหมาะสมแก่การเลี้ยงปลาได้อีกครั้ง และถ้าใช้น้ำส้มควันไม้ผสมในอาหารปลา ในอัตราน้ำส้มควันไม้ 0.5 ลิตร ฉีดพ่นลงบนอาหารปลา 1 กระสอบให้ทั่วแค่พอเปียก (เทออกจากกระสอบแล้วเกลี่ยลงบนพื้น ก่อนฉีดน้ำส้มควันไม้) แล้วตากแดดไว้ให้พอแห้ง จากนั้นนำบรรจุลงในกระสอบตามเดิมแล้วนำไปเลี้ยงปลาตามปกติ จะเป็นตัวช่วยเร่งโตปลาดุก ทำให้ปลาดุกที่กินอาหารสูตรนี้เข้าไป โตเร็ว มีไขมันน้อย และต้านทานโรค
กำจัดเชื้อโรคและแมลงศัตรูพืชที่ตกค้างในดินปลูก
วิธีการทำ : ใช้น้ำส้มควันไม้ 500 ซีซีต่อน้ำ 20 ลิตร ฉีดพ่นลงบนดินก่อนจะทำการเพาะปลูกพืช 10 วัน โดยเฉพาะแปลงปลูกที่พบว่าเคยมีการระบาดของโรค-แมลงศัตรูพืชมาก่อน
ป้องกันมด-แมลงเข้าทำลายต้นกล้าเพาะชำ
วิธีการทำ : นำถุงเพาะชำที่ปลูกต้นไม้เสร็จแล้วไปชุบน้ำส้มควัน (เตรียมจาก น้ำส้มควันไม้ 500 ซีซีต่อน้ำ 50 ลิตร) นาน 30 วินาที แล้วยกขึ้นไปไว้ในแปลงเพาะชำตามปกติ จะไม่มีมดหรือแมลงใดๆ มารบกวนต้นกล้านั้นอีกเลย
ป้องกันกำจัดเพลี้ยไฟ-ไรแดง-เพลี้ยอ่อน สาเหตุที่ทำให้พริกใบหงิกในสวนพริก
วิธีการทำ : ใช้น้ำส้มควันไม้ 1 ลิตรต่อน้ำ 200 ลิตร ฉีดพ่นทุก 3 วัน นับจากวันปลูกไปจนกระทั่งพริกออกดอกจึงหยุดการฉีดพ่น หลังจากนั้นให้นำปุ๋ยคอกใส่บริเวณโคนต้น หาทะลายปาล์มหรือฟางมาคลุมดินให้ทั่วแปลง เพียงเท่านี้ผลผลิตที่ได้ก็จะมีคุณภาพจำหน่ายได้ราคา และไม่มีปัญหาเรื่องเพลี้ยมาทำลายพริกให้เสียหาย
ป้องกันโรครากเน่าและโคนเน่าจากเชื้อรา
วิธีการทำ : ใช้น้ำส้มควันไม้ผสมน้ำฉีดพ่นลงดินก่อนปลูกพืช 15 วัน ในอัตรา น้ำส้มควันไม้ 1,500 ซีซี (1.5 ลิตร) ต่อน้ำ 100 ลิตร หรือ 15 ซีซีต่อน้ำ 1 ลิตร
ช่วยในการสังเคราะห์น้ำตาลของพืช (ช่วยให้พืชผักและผลไม้มีรสหวาน)
วิธีการทำ : ใช้น้ำส้มควันไม้ 20 ซีซี + น้ำ 20 ลิตร ฉีดพ่นพืชหลังติดผลแล้ว 2 สัปดาห์ และฉีดพ่นอีกครั้งก่อนเก็บเกี่ยวผลผลิต 20 วัน จะช่วยกระตุ้นให้เกิดการสังเคราะห์น้ำตาลในพืช ทำให้ผลผลิตที่ได้มีรสชาติหวานอร่อย
สุนัขขนสวยสุขภาพดี ไร้เรื้อน เห็บ หมัด
วิธีการทำ : หลังจากที่อาบน้ำสุนัขด้วยสบู่หรือแชมพูตามปกติแล้ว จากนั้นในน้ำสุดท้ายสำหรับล้างตัวสุนัขให้ผสมน้ำส้มควันไม้ 1 ช้อนโต๊ะในน้ำ 5 ลิตร ใช้อาบน้ำให้สุนัขในน้ำสุดท้าย ขยี้หรือชโลมให้ทั่วตัวโดยไม่ต้องล้างออกอีก จากนั้นเช็ดให้แห้ง สามารถใช้อาบน้ำได้ประจำหรือบ่อยครั้งตามที่ต้องการ ไม่มีผลเสียต่อสุนัข ประโยชน์ที่ได้คือ น้ำส้มควันไม้จะช่วยปรับความสมดุลในร่างกายของสุนัข บำรุงผิวหนังช่วยให้สุนัขไม่เป็นโรคเรื้อน ไล่หมัด เห็บ ในตัวสุนัข ผลที่ได้ภายใน 1 เดือนจะพบว่าขนสุนัข แลดูสวย เงางามสุขภาพดี อย่างเห็นได้ชัด
ข้อควรระวัง
1. ก่อนที่จะนำน้ำส้มควันไม้ไปใช้ประโยชน์จะต้องตั้งน้ำส้มควันไม้ดิบหลังจากดักเก็บทิ้งไว้เป็นระยะเวลาอย่างน้อย 3 เดือน เพื่อให้เกิดการตกตะกอน และให้เกิดการแยกชั้นของน้ำมันใส น้ำส้มไม้ และน้ำมันดิบออกจากกันก่อน
2. การนำน้ำส้มควันไม้ไปใช้ประโยชน์นั้นควรระวังอย่าให้เข้าตา เนื่องจากน้ำส้มควันไม้มีคุณสมบัติเป็นกรดสูง
3. น้ำส้มควันไม้ไม่ใช่ปุ๋ย แต่เป็นเพียงตัวเร่งปฏิกิริยา ดังนั้น การนำน้ำส้มควันไม้ไปใช้ในการเกษตรนั้น จะเป็นเพียงตัวเสริมประสิทธิภาพให้กับพืชที่ปลูกเท่านั้น ซึ่งไม่สามารถใช้แทนปุ๋ยได้
4. การใช้น้ำส้มควันไม้เพื่อฆ่าเชื้อจุลินทรีย์และแมลงในดินนั้น มีโทษต่อพืชที่ปลูก ควรทำก่อนการเพาะปลูกอย่างน้อย 10 วัน
5. การนำน้ำส้มควันไม้ไปใช้ประโยชน์ทางด้านการเกษตร จะต้องผสมน้ำให้เจือจางตามความเหมาะสม หากใช้กับแมลงกินใบ ควรมีการฉีดพ่นใต้ใบร่วมด้วย เพื่อช่วยขับไล่แมลงที่อยู่ตามใต้ใบพืช
#technologychaoban #เทคโนโลยีชาวบ้าน #น้ำส้มควันไม้
ขอบคุณข้อมูลจาก : กรมพัฒนาที่ดิน กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ / รักบ้านเกิด
ขอบคุณภาพจาก : farmerforyou.wordpress.com / sarakaset.com / kaset.vwander.com